येथे कुठला मराठी शब्दप्रयोग चपखल बसेल? - २

वा!! सगळे पर्याय खूप आवडले. आरेला कारे म्हणणारा खासकरून.

अरे ला कारे म्हणणारा हा अर्थ तात्कालिक परिस्थितीतही वापरता येईल याबद्दल अंमळ शंका आहे, कारण मराठीत असलेली प्रतिकाराची छटा इंग्रजी शब्दात नाही. बाकी पर्याय चपखल आहेत.

होस्टाईल ला "अरे ला कारे करणारा" हा प्रतिशब्द बरोबर वाटत नाही. अरे ला कारे करण्यासाठी आधी कोणीतरी "अरे" करणे गरजेचे आहे. होस्टाईल मधे रीयाक्शन अभिप्रेत नसावी.

'विरोधक' / 'विरोधी पक्षातील' / वैरी हा शब्द होस्टाईलला का चालु नये? यात नक्की वेगळी छटा कोणती? का मलाच होस्टाईलचा नेमका अर्थ कळालेला नाहिये?

>> 'उरफाट्या स्वभावाचा', 'दात धरून असणारा' वगैरे वापरता येतील.

"उरफाट्या" = माझ्या माहितीप्रमाणे चुकीचा शब्द.
"उफराट्या स्वभावाचा"/"उफराटा स्वभाव" असलेला = योग्य शब्द.

हा शब्द आता प्रचारात नाहीये, पण अर्थ तसा फिट बसावासे वाटते.

साक्षेपी (p. 852) [ sākṣēpī ] a (साक्षेप) Close and constant in the study, pursuit, or performance of; of determined and unremitting application; of an inhering or insisting quality of mind. (मोल्सवर्थ)

rigorous scholarship, rigorously argued point of view -
.......काही पर्याय -

. कसोशीने मांडलेला मुद्दा
. तावून-सुलाखून निघालेले संशोधन, बिनतोड सिद्धता/मुद्दा
. काटेकोर दृष्टिकोन (परंतु काटेकोर हा 'मेटिक्युलस'ला समानार्थी आहे)
. शास्त्रकाट्याच्या कसोटीवर खरा ठरणारा मुद्दा, इ.

रिगरस मंजे सश्रम. आपण नेहमी सश्रम कारावास असेच ऐकलेले असते. पण तसंच असावं असं कै नै. रिगर शब्दात फिजिकल, मेंटल जबरदस्त कष्ट अपेक्षित आहेत.

वाट. पत्ते वाटल्यासारखे.

(स्वगतः माझी अशीच प्रगती होत राहिली तर एक दिवस मटाचा संपादक होईन आणि फावल्या वेळात लक्स साबणाचे फ्लेक्स डिजाईन करीन. आकांक्षांपुढति जिथे गगन ठेंगणे.)

सोपा पर्याय : तुझे विचार मला सांग.
कमी सोपा : तुझ्या विचारप्रक्रियेत मला सहभागी कर.
(सांगणे आणि सहभाग या दोहोंत अर्थछटेचा बारीक फरक आहे. बहुतेक प्रसंगी निःसंदर्भ असावा. तेव्हा सोपा पर्याय वरचढ.)

तुझे विचार माझ्याबरोबर शेअर कर - इन जनरल, शेअर कर ला काय म्हणाल?

इंग्लिशमध्ये 'अ पेनी फॉर युअर थॉट्स' असा छान शब्दप्रयोग आहे. लग्नाच्या आधी आणि लग्नानंतरही मी माझ्या बायकोला खरोखर एक पेनी द्यायचो ते आठवलं. विचार मांडण्याच्या प्रक्रियेत 'हिअर इझ माय टुप्पेन्स' हाही शब्दप्रयोग प्रचलित आहे.

प्रत्यक्ष मराठीत बोलताना 'शे्अर कर'च्या भाषांतरापेक्षा 'सांग ना' किंवा 'बोल...' किंवा 'काय म्हणायचंय तुला?' असे साधे प्रश्नच उपयुक्त ठरतात. बऱ्याच वेळा संभाषणात भाषा हे दुय्यम अंग असतं. स्वरामधून, देहबोलीतून बराच संवाद साधता येतो. दुर्दैवाने भाषांतरांमध्ये देहबोलीचं भाषांतर होत नाही. भाषिक दौर्बल्य, दुसरं काय?

समर्पक आणि चपखलमध्ये नेमका फरक काय?

उपमा समर्पक असतात अन विशेषणं चपखल असतात असं मला वाटतं. चूभूदेघे.

च्यायला, मी चपलख म्हणायचो.

http://www.aisiakshare.com/node/2739?page=1#comment-53684 पहा.

संगमरवर हा संगेमर्मर अर्थात संग-ए-मर्मर चा अपभ्रंश आहे. फारसीत संग = दगड. मर्मर चा अर्थ काय असावा? मार्मारा प्रदेश?

http://en.wikipedia.org/wiki/Marmara_Region

किंवा काही संदर्भांत (वशिला इ.) लागेबंधे/ओळख/संबंध असेही चालून जावे.

एक अर्थ - लग्गा. दुसरा - पसारा, व्याप्ती.

दुतर्फाऐवजी द्विधा अधिक योग्य वाटतो.
मुळात अ‍ॅम्बिवॅलन्समध्ये शब्दशः 'दोन्ही' अवस्था अभिप्रेत असल्या, तरी भाषांतरात चलबिचल/संभ्रम/दोलायमान असे अनिश्चिततादर्शक शब्द अधिक नेमके ठरावेत.

अवांतर - 'ambi', 'amphi' आणि 'अभि-'चे मूळ एकच असल्याचे पाहून गंमत वाटली

word-forming element meaning "both, on both sides," from Latin ambi- "around, round about," from PIE *ambhi "around" (cognates: Greek amphi "round about;" Sanskrit abhitah "on both sides," abhi "toward, to;

(दुवा)

द्विधा योग्य आहे.
---
मेघना बरेचदा वापरते तो 'दुग्धा'. उदा - मी दुग्ध्यात आहे.
दाते-कर्वे:
दुग्धा—स्त्रीपु. १ अनिश्चितता; शंका; भ्रांति. (क्रि॰ असणें; दिसणें; वाटणें). 'हे जिवंत असतां त्यांचे राज्यांतील माणसांस दुग्धा पडेल.' -मराचिसं २५. २ कासकूस; धरसोड; कांकू; द्विवि- धता. 'त्यांची जाण्याची अद्यापि दुग्धा दिसते.' -क्रिवि. (सामा) अनिश्चितपणें; संदिग्धपणें; मोघम; अळमटळम. [सं. द्विधा]

मोल्सवर्थः
दुग्धा [ dugdhā ] f m (द्विधा) Doubt or uncertainty. v अस, दिस, वाट. 2 Hesitation, fluctuation, suspense. 3 Gen. used as ad and without inflection, signifying Dubiously, undecidedly, vaguely, indeterminately.
-----------

जवळपास जाणारा वाक्प्रचार हवा असल्यास -
१. मन सारखं तळ्यात-मळ्यात होत होतं.
२. त्याची सारखी धर-सोड चालू होती.
-----------------------------
अवांतर :
द्विधा (हिंदी : दुविधा) = दु + विधा, आंतरजालीय मराठीत विधा = genre

डिक्शनअर्‍या चाळल्या.
पॉर्न आणि पॉर्नोग्राफी हे दोन वेगळे शब्द आहेत. पॉर्नोग्राफी हे लैंगिक क्रियांचे भडक/प्रत्यक्षाहून अधिक उत्कट आभास देणारे चित्रण असे म्हणावे लागेल. तर पॉर्न हे "to cater to an excessive, irresistible desire for or interest in something" असे ढोबळ मनाने म्हणता येईल.

तेव्हा पॉर्नोग्राफीसाठी एक आणि जनरल 'पॉर्न'साठी एक असे दोन वेगळे मराठी शब्द / शब्दसमुच्चय शोधावेत असे सुचवतो
---

मला दोन्हीसाठी नेमके शब्द सुचत नाहीयेत हे ही खरं!
ऐसीकरांनो शब्द सुचवा!

>> porn या शब्दाला मराठीत अचूक प्रतिशब्द आहे का? नाम म्हणून आणि विशेषण म्हणूनही. विशेषण म्हणून बटबटीत / भडक / अश्लील (जरी याला vulgar सापडतो) असे प्रतिशब्द आठवतात. पण नाम म्हणून तर मराठीत काही नाहीच. शृंगारसूचक असा एक शब्द सुचला. पण तो eroticaच्या जवळ जाणारा आहे..

लैंगिक उद्दीपक किंवा कामोद्दीपक (साहित्य, चित्रपट, वगैरे)?