जागतिक तापमानवाढ - सर्वेक्षण

हेच लिहायला आलो होतो.

बाकी, सर्वेक्षणाचे उद्दिष्ट्य स्तुत्य आहे, तथा, सर्वेक्षणाचे एकंदर स्वरूप आणि त्यामागील कारणमीमांसा लक्षात घेता, सर्वेक्षणातील सहभागाकरिता याच एका विशिष्ट डेमोग्राफिकास का लक्ष्य करण्यात आलेले आहे, हेही समजण्यासारखे आहे. परंतु, याच नेमक्या कारणास्तव, हा विशिष्ट मंच या सर्वेक्षणाच्या वितरणाकरिता कितपत उपयुक्त आहे, याबद्दल शंका वाटते.

कसे आहे, की, या मंचावरील सक्रिय सदस्यांत अनिवासी भारतीय/भारतात निवासी नसलेले भारतवंशीय परंतु भारतीयेतर नागरिक/भारताशी अथवा (निवासी) भारतीयांशी रोजच्या पातळीवर ज्यांचा (आलाच, तर) आत्यंतिक मिनिमल संबंध आणि/किंवा संपर्क येतो, अशी मंडळी, अशा लोकांचा मोठ्या प्रमाणावर भरणा आहे. त्यामुळे, या मंडळींकडून तुम्हाला सर्वेक्षणाकरिता सहानुभूती तथा शुभेच्छा मिळू शकतीलही, परंतु, सर्वेक्षणातील प्रत्यक्ष सहभागाच्या दृष्टीने त्यांचा उपयोग हा साधारणतः प्रस्तुत निवेदन हे त्रिनिदाद सनातनधर्म महासभा अथवा मॉरिशस (किंवा कराची^१) महाराष्ट्र मंडळ यांच्या संकेतस्थळावर डकविण्याइतकाच मर्यादित आहे, असा माझा अंदाज आहे. (चूभूद्याघ्या.)

अर्थात, याचा अर्थ असा निश्चितच नव्हे, की प्रस्तुत मंचावरून प्रस्तुत सर्वेक्षण वितरित करू नये. अवश्य करावे. प्रस्तुत मंचावर जे निवासी भारतीय सदस्य आहेत, त्यांच्याकडून (अथवा त्यांच्या निवासी भारतीय परिचितांकडून) सर्वेक्षणास प्रतिसाद अर्थात येऊ शकतोच. सांगण्याचे उद्दिष्ट एवढेच, की सर्वेक्षणाच्या वितरणाकरिता केवळ प्रस्तुत मंचावर अवलंबून राहू नये; इतरही मंचांवरून प्रस्तुत सर्वेक्षण वितरित करण्याचा विचार अवश्य करावा. (त्याव्यतिरिक्त, सांगोवांगीच्या (वर्ड ऑफ माउथ) प्रसारास मर्यादा आहेत, असेही सुचवू इच्छितो.)

सरतेशेवटी, भारतीय नसल्याकारणाने प्रस्तुत सर्वेक्षणात सहभागी होण्यास असमर्थ आहे (किंवा, तरीही दडपून सहभागी झाल्यास, सर्वेक्षणाच्या उद्दिष्टांच्या दृष्टीने ते उपयुक्त तर ठरणार नाहीच; किंबहुना, counterproductive ठरेल), याबद्दल दिलगिरी व्यक्त करू इच्छितो, तथा, सर्वेक्षणाकरिता पुनरेकवार शुभेच्छा व्यक्त करू इच्छितो.

—————————

^१ अवांतर: होय, ‘कराची महाराष्ट्र मंडळ’ असेही एक जनावर^१अ आजमितीस कराचीत अस्तित्वात आहे, नि त्याद्वारे कराचीतील अल्पसंख्याक मराठीभाषक हिंदू पाकिस्तानी नागरिक आजही गणेशोत्सव साजरा करतात, असे वाचनात आहे. (त्यांचे फेसबुकपानही असावे बहुधा. (चूभूद्याघ्या.))

^१अ अमेरिकन बोलीतील ‘there is, indeed, such an animal’च्या स्वैर मराठी अनुवादाचा प्रयत्न. ‘Secretary of State’चा अनुवाद ‘राज्यसचिव’ असा करणाऱ्यांकडून प्रेरणा घेऊन.^१अ१

^१अ१ अतिअवांतर: पुढेमागे कधीतरी, संधी मिळाल्यास, ‘fast food’चा स्वैर मराठी अनुवाद ‘उपासाचे खाणे’ असा जाहीररीत्या करण्याचा मानसही या निमित्ताने आजच नोंदवून ठेवतो. असो.

मालक,

नाही म्हणजे, प्रस्तुत संकेतस्थळावरून आपण मनाला येतील तसे प्रतिसाद देण्यास माझा आक्षेप अर्थातच नाही. (हा गुन्हा – म्हणजे, हा जर गुन्हा असेल, तर – मीही करीत आलेलो आहेच, आणि जगाच्या अंतापर्यंत अथवा माझ्या अंतापर्यंत (whichever comes first) अर्थात करीतच राहीन. त्यामुळे, तुमच्याबद्दल हा आक्षेप मी घेऊ शकतही नाही, घेऊ इच्छीतही नाही, आणि घेतही नाही.)

मात्र, एक विनंती आहे. या एका वेळेपुरते (just for this once), मनाला येईल तसा प्रतिसाद देण्याबरोबरच, कृपया प्रस्तुत सर्वेक्षणात सहभाग घेऊ शकाल काय? तसे केल्यास कदाचित ते प्रस्तुत सर्वेक्षकांच्या दृष्टीने उपयुक्त ठरू शकेल.

(दुर्दैवाने, प्रस्तुत सर्वेक्षणात मी स्वत: सहभागी होऊ शकत नाही. त्यामागील कारणमीमांसा मी अन्यत्र व्यक्त केलेली आहेच. मात्र, आपण निवासी भारतीय असल्याकारणाने, आपल्याला अशी अडचण (बहुधा) नसावी. (चूभूद्याघ्या.))

(आपण या सर्वेक्षणात याअगोदरच सहभागी झालेले असल्यास प्रस्तुत विनंती कृपया रद्द समजावी.)

आगाऊ आभार.

सहमत!
तुम्ही किती वर्षे भारतात राहिलात?
तेव्हाचं आता काही आठवतं का? तुमच्या स्वतःच्या अनुभवात भारतात कोणत्या पर्यावरणीय समस्या भोगाव्या लागल्या होत्या?
आता कोणते बदल झाले असतील असे वाटते?
गरीब, भटके- विमुक्त, ग्रामीण शेतकरी- शेतमजूर, मच्छिमार, आदीवासी हे हवामान बदल आणि पर्यावरणीय संकटांचे थेट बळी असतात त्यांच्यातले कोणी ओळखीचे आहे का तुमच्या? त्यांच्यापर्यंत कसे पोहोचणार?

ज्यांचे दैनंदिन जीवन संघर्षमय असते त्यांना "हवामान बदल म्हणजे काय" हे कदाचित माहीतही नसेल, तर काही जणांना ते एक फॅड किंवा manufactured consent वाटू शकते.
परंतु आपण प्रत्यक्ष दिसणाऱ्या परिणामांना अप्रत्यक्ष दिसणाऱ्या परिणामांपेक्षा जास्त महत्व देतो.

थोडं विषयांतर वाटेल, पण आपल्या खात्यात १५ लाख जमा होतील, किंवा नोटा बदलल्याकी भ्रष्टाचार दूर होतो हे काही जणांना "माहितीचा अधिकार, शिक्षणाचा दर्जा सुधारणे, पंचायत राज" यांच्या पेक्षा जास्त appeal होते.

आपल्याला प्रत्यक्ष भेडसावणाऱ्या अनेक समस्या हवामान बदलामुळे अजून जटील होणार आहेत त्याच काय...

@बिटकॉइनजी बाळा:

खरे तर उत्तरे देण्याची फारशी गरज नाही, परंतु, कसे आहे, की माझाही वेळ जात नसल्याकारणाने, देतोच.

तुम्ही पण लवकर डेटा सायन्स शिकून घ्या. नाहीतर काही दिवसांनी बाटल्या प्लास्टिक कचरा वगैरे गोळा करावे लागेल.

डेटा सायन्स अवगत नसलेल्या मनुष्यास आजकाल बाटल्या, प्लास्टिक कचरा वगैरे गोळा करणे हेच एकमेव पर्यायी करियर ऑप्शन उरले आहे काय? तसे असल्यास, कठीण आहे.

कसे आहे, की माझी बायको आयटी क्षेत्रातली नसल्याकारणाने (स्थानिक निवडणूक अधिकारी आहे.), डेटा सायन्सशी तिचा शष्प संबंध नाही. (खरे तर, मी स्वत: जरी आयटी क्षेत्रात असलो, तरी माझासुद्धा डेटा सायन्सशी तूर्तास काहीही संबंध नाही. परंतु, माझी गोष्ट किंचित निराळी आहे. बॉर्डरलाइन थेरडेशाही वयात असल्याकारणाने, फारच झाले तर पुढील काही वर्षांत निवृत्त होण्याचा विचार मी करू शकतो.) त्यामुळे, पुढेमागे ट्रम्प जर निवडून आलाच, आणि केल्याच जर त्याने निवडणुका कायमच्या खारिज, तर पोटापाण्याकरिता बाटल्या, प्लॅस्टिक कचरा वगैरे गोळा करण्याच्या प्रशिक्षणार्थ (सब्जेक्ट मॅटर एक्सपर्ट म्हणून) बायकोला तुमच्याकडे पाठवीन, म्हणतो. (कृपया तुमचा पत्ता देऊन ठेवाल काय? पुढेमागे उपयोगी पडेल.)

(माझ्या स्वत:करिता, निवृत्त झाल्यानंतर उबर चालविण्याबद्दल विचार मी तूर्तास गंभीरपणे करतो आहे. बघू या कसे जमते ते.)

तुम्ही लोक एग्जॉटिक गोष्ट म्हणून ज्वारी बाजरीची भाकरी किंवा चपाती खाता.

नक्की कोठल्या गाढवाने सांगितले तुम्हाला हे?

(अर्थात, हा प्रश्न मी एका ओसीआयधारकाच्या अत्यंत अटलांटा-सेंट्रिक दृष्टिकोनातून विचारत आहे.)

काहीतरी लुटूपुटूची सर्वेक्षणे करुन तुम्ही परदेशी विद्यापीठांमध्ये पेपरे लिहिणार आणि तुमचा खुट्टा बळकट करणार.

पुणे विद्यापीठाने जर या विषयात काही मूलभूत संशोधन वगैरे केले, तर, कोण जाणे, कदाचित लोकांना पेपरे लिहिण्याकरिता परदेशी विद्यापीठांची वाट धरावी लागणार नाही. (कदाचित!)

सीरियस करणार असाल त्याचे कुठे कूल पॉइंट्स मिळणार आहेत हेही आधी सांगून टाका. (नागरिकत्व वगैरे मिळवण्यासाठी).

(अमेरिकेत, किंवा कॅनडातसुद्धा) नागरिकत्व वगैरे मिळवण्यासाठी कूल पॉइंट्स वगैरे लागत नाहीत. पुरेसा कायमस्वरूपी रहिवास असणे (अधिक गुन्हेगारी रेकॉर्ड वगैरे नसणे) एवढे पुरते.

(हं, त्याअगोदर कायमस्वरूपी रहिवास प्रस्थापित करण्याची परवानगी मिळवायला बऱ्याच खटपटी कराव्या लागतात, ही गोष्ट वेगळी. परंतु, तेथेसुद्धा, कूल पॉइंट्स वगैरे (अगदी आइनस्टाइन-पातळीवरचे वगैरे असल्याखेरीज) आवश्यक असतात आणि/किंवा कामी येतात, अशातली गोष्ट निश्चितच नाही. आणि, निव्वळ विद्यापीठांतून पेपरे वगैरे लिहिणे हे (तितकेच मूलगामी वगैरे असल्याखेरीज) कायमस्वरूपी रहिवासाकरिता कूल पॉइंट्स म्हणून थेट उपयुक्त ठरेल, याबद्दल प्रचंड साशंक आहे. (त्यातून नोकरीकरिता वगैरे कोणी स्पॉन्सर केल्यास वगैरे गोष्ट वेगळी. आणि, तितकेच महत्त्वाचे किंवा उपयुक्त वगैरे असल्याखेरीज (किंवा, तितकेच महत्त्वाचे किंवा उपयुक्त असे काही करण्याच्या तुमच्या क्षमतेबद्दल त्यातून खात्री वाटल्याखेरीज) नोकरीकरिता स्पॉन्सर करण्याइतकी होतकरू एम्प्लॉयरमंडळी (किंवा रिसर्च युनिव्हर्सिट्या) मूर्ख असतात, असे वाटत नाही. (आणि, एम्प्लॉयरमंडळी आणि/किंवा रिसर्च युनिव्हर्सिट्या जरी मूर्ख निघाल्या, तरी इमिग्रेशनखाते तितकेही मूर्ख सहसा असत नाही.)) सांगण्याचा मतलब, निव्वळ Cool points don't count in the grander scheme of things. At least, not for citizenship.)

बाकी तुमचे निवांत चालू द्या. (सर्वेक्षण करणारे आपले सर्वेक्षण निवांतपणे करतीलच.)

पर्यावरणात होणाऱ्या बदल हाच कळीचा मुद्दा आहे tapvan वाढीमध्ये.

हे कसे विसरता

मला वाटते काही अत्यंत महत्त्वाच्या मुद्द्यांना तुम्ही स्पर्श केलेला आहे.

(ट्रोलप्रतिक्रियांपेक्षा हे निश्चितच चांगले.)

तेव्हा मी इंग्लंडमध्ये शिकत होते. पण आमचं घर ठाण्यात होतं. तळमजल्यावर. घरी पावसाचं पाणी येणं नेहमीचं होतं. त्यामुळे २६ जुलैच्या त्या पुरापर्यंत घरात मयत आईवडलांचे फोटोही उरले नव्हते. घरात पाणी शिरणार असं दिसायला लागल्यावर शेजारून फोन यायचा, आवराआवरी सुरू केली ना, ते बघायला. आईबाबा दोघंही गेल्यावर ते काकाकाकू आमचीही काळजी करायचे. अपरात्री पाऊस वाढला तर काकू आवराआवरी सुरू करण्याआधी आम्हांला फोन करून खात्री करायची.

२६ जुलैला घरात पाणी शिरलं तेव्हा भावानं आधी आई-वडलांची डेथ सर्टिफिकेटं उचलून वर ठेवली. पाणी खूप वाढल्यावर तो वरच्या मजल्यावरच्या शेजाऱ्यांकडे गेला तेव्हा बरोबर ती कागदपत्रं घेऊन गेला. पुढे किमान पाच दिवस सफाई करावी लागली, असं म्हणाला.

मी डिसेंबरमध्ये घरी आले तेव्हा घराची दुरवस्था बघून दोन दिवस सफाई करत बसले होते. शेजारच्या काकांनी हे बघितल्यावर मला थांबवलं.

नंतर २००९-१०मध्ये कधी तरी इमारत पुन्हा बांधली. तेव्हा मी पुण्यात पोस्टडाॅक करत होते. इमारत बांधून झाल्यावर भावाला मदत करायला ठाण्याला आले होते. रात्री शेजारच्या घरी गेले. तेव्हा काकू म्हणाली, "आता बाहेर कितीही पाऊस पडला तरी झोप उडणार नाही."

परदेशस्थ भारतीयांवर टीका करून मूळ प्रश्नावर काही चर्चा होणार आहे का?

नाही. (मूळ प्रश्नावर मुळात इथे चर्चा कोणाला करायची आहे, हा प्रश्न अलाहिदा.) आणि, त्याने मूळ प्रश्न सुटणारही नाही.

मात्र, मंदिर बांधल्याने नक्कीच सुटेल. झालेच तर, समान नागरी कायदा, ३७०चे रद्दीकरण, नागरिकीकरण बिल, वगैरे केल्याने नक्की सुटेल.

(वरील गोष्टी आणण्याने तापमानवाढीचा प्रश्न तर सुटेलच, परंतु बहुतांश भारतीयांना जे नाक, कान, दाबून, चेहरा झाकून गटार, नाले, खड्डे, चुकवत भाजी आणायला जाताना जे रोजचे पाच हजार प्रश्न सतावत असतात, तेसुद्धा चुटकीसरशी सुटतील! ‘जय श्रीराम!’ म्हटल्यावर समस्यांची बिशाद काय आहे न सुटण्याची? आणि, तरीही आल्याच समस्या, तर त्या सोडवायला देशाचा एवढा थोर महानेता आहे ना? एवढा तो असताना, मुळात समस्या आहेत हे सुचवण्याचे धाडस तरी कसे करता?)

देश को शौचालय की नहीं, देवालय की ज़रूरत है। ग्लोबल वॉर्मिंगसारख्या भुक्कड फर्स्टवर्ल्ड थेरांचे काय घेऊन बसलात?

बाकी, तुमचेही चालूच द्या. (तुम्हीही त्यातलेच निघालात, म्हटल्यावर…)

(च्या**, सर्व्हे भरण्याची इथे कोणीही सक्ती केल्याचे निदान मला तरी दिसले नाही. भरावासा वाटला, तर भरा, नाहीतर मरा, भो**च्यो! माझे तसेही काय जाते? माझा सर्व्हे थोडाच आहे? त्यापेक्षा, मंदिरे बांधा! त्याने सगळ्या समस्या सुटतील. (म्हणजे, मुळात समस्या असल्याच, तर.) B****y Indians, and their b****y priorities!)

——————————

Ad hominem त्रुटी टाळून मूळ विषयाबद्दल जे बरे वाईट मत असेल ते दिलेले बरे असे आता वाटते आहे.

ही उपकारांची भीक नक्की कशाबद्दल? स्वतःची झाकण्यासाठी? उगाच सभ्यतेचा आव कशापायी? त्यापेक्षा, स्वतःशी प्रामाणिक राहून ज्या काही वाटतील त्या बऱ्यावाईट शिव्या सरळ तोंडावर द्या ना! (भले त्या शिव्यांमध्ये काही मेरिट असेल वा नसेल. त्याचा विचार नंतर नि वेगळा करता येईल.)