शब्दांचे अर्थ, प्रतिशब्द, पर्यायी शब्द, भाषांतर वगैरे - भाग ४
Submitted by अनु राव on मंगळवार, 23/06/2015 - 17:50
व्यवस्थापकः
आधीचा धागा लांबल्यामुळे पुढील धागा काढला आहे.
या आधीचे धागे: भाग १ | भाग २ | भाग ३
----
"सुमार" ह्या शब्दाचा मराठी मधे अर्थ average ह्या अर्थी घ्यायचा की below average ह्या अर्थी घ्यायचा.
मी तरी दुसरा अर्थ वापरते.
हा उर्दु/फारसी वगैरेतुन आलेला दिसतो शब्द ( बेसुमार मधला हाच सुमार असला तर ), पण सध्या तिथे तो वापरात आहे का?
Taxonomy upgrade extras:
field_vote:
No votes yet
होय अनु, below average अर्थ
होय अनु, below average अर्थ आहे.
दुसर्‍याचे उत्तर माहीत नाही.
below average नसावा
सुमारचा अर्थ below average नसावा, average असावा असे वाटते.
ओह शक्य आहे. दिसायला ती अगदीच
ओह शक्य आहे. दिसायला ती अगदीच सुमार आहे. मुलगा मात्र सुमार बुद्धीचा निघाला. म्हणजे अ‍ॅव्हरेजच असूही शकेल.
>>पण सध्या तिथे तो वापरात आहे
>>पण सध्या तिथे तो वापरात आहे का?
हे पहा.
--------------------------------------------
ऐसीव‌रील ग‌म‌भ‌न इत‌रांपेक्षा वेग‌ळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.
मला वाटते
मला वाटते की अबव् अ‍ॅवरेज/अबव् नॉर्मल हा अर्थ असावा बेसुमारचा. म्हणजे सुमार म्हणजे साधारण, मीडिऑकर म्हणता येईल. सुमार बुद्धीचा, सुमार केतकर वगैरे.
जाता जाता, खानेसुमारीमध्ये हा सुमार किंवा सुमारी कुठून शिरली?
मोल्सवर्थमध्ये सुमारचा अर्थ
मोल्सवर्थमध्ये सुमारचा अर्थ मोजणीशी संबंधित असा दिला आहे. त्यावरुन खानेसुमारी, बेसुमार वगैरेंचा अर्थही लागतो.
Number, numerical amount. Of this sense, although the proper sense, the use is restricted. It occurs in such examples as the following when the number is to be stated of things mentioned; and only in accounts, notes, or other writings: (ex. आंबे सु0 शंभर, रुपये सु0 तीन, गडी सु0 पंचवीस:) and in applications involving the idea of absence of number, i. e. of excessiveness, immoderateness, incalculableness
http://dsalsrv02.uchicago.edu/cgi-bin/romadict.pl?query=%E0%A4%B8%E0%A5%...
परवा आईंनी एक शब्द वापरलेला -
परवा आईंनी एक शब्द वापरलेला - हं पोळ्या जरा सुरमटच भाज अन फक्त त्या शब्दावरुन अन एकंदर अविर्भावावरुन मला कळले की खरपूस भाज म्हणायचय त्यांना.
कुणी सुरमट हा शब्द ऐकला होता का?
____
कलिंंगडाला एक प्रकारचे टेक्श्चर असले की आम्ही त्याला रवाळ कलिंगड म्हणतो. अजुन कोणाला माहीत आहे का हा शब्द?
घरात कढवलेलं लोणकढं तूपही रवाळ असतं.
___
गुरगुट्या भात हादेखील असाच टेक्श्चर दर्शक शब्द.
____
आंबट-चिंबट्/आंबट ढाण - चवदर्शक शब्द. लगेच तोंडाअत ती चव येतेच.
गोडमिट्टं कॉफी.
..चामट (चिवट,
..चामट (चिवट, अखुसखुशीत)
..दिपुष्ट (तूप/तेल) जळल्यावर पदार्थाला लागणारा वास - स्मोक्ड.
..हरवाळ (मोकळी)
..कळकलेले (मेटालिक चव उतरलेले उदा ताक)
..शोपा वास (शेपूसदृश अनवॉन्टेड फ्लेवर)
..दडस (गच्च)
या सर्व धाग्यांमधील शब्द
या सर्व धाग्यांमधील शब्द संपत्ती कुठेतरी (khandbahale.org/marathi) सारख्या प्रकल्पात साठवले पाहिजेत! मी यातील एकही ऐकलेला नव्हता. पाककृती लिहीताना हमखास उपयोगी पडणारे शब्द आहेत.
चामट, कळकणे, दडस, हे शब्द
चामट, कळकणे, दडस, हे शब्द वाचलेले आहेत. बाकी नवीन आहेत.
तदुपरि- शोपा म्हणजे बाळंतशोपासदृश काही आहे का?
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
शोपा म्हणजे बाळंतशोपाच
शोपा म्हणजे बाळंतशोपाच
--------------------------------------------
ऐसीव‌रील ग‌म‌भ‌न इत‌रांपेक्षा वेग‌ळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.
धन्यवाद. आता बाळंतशोपा यात
धन्यवाद.
आता बाळंतशोपा यात नक्की काय काय असते ते सांगावे ही इणंती.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
बाळंतशोपा हे ओव्यासारखे बारीक
बाळंतशोपा हे ओव्यासारखे बारीक बी असते. चव तिखट नसते पण बडिशेपेपेक्षा वेगळी असते. शेपूच्या झाडाचे बी असते की काय ठाऊक नाही. पण चव तशाच प्रकारची असते.
--------------------------------------------
ऐसीव‌रील ग‌म‌भ‌न इत‌रांपेक्षा वेग‌ळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.
धन्यवाद!
धन्यवाद!
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
मोल्सवर्थ Anise seed म्हणतो
मोल्सवर्थ Anise seed म्हणतो आहे. पण हे चित्र बरोबर नाही.
--------------------------------------------
ऐसीव‌रील ग‌म‌भ‌न इत‌रांपेक्षा वेग‌ळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.
Anise seed म्हणजे बाळंतशोपा
Anise seed म्हणजे बाळंतशोपा होय!
अराक, छांग असल्या दारूंमध्ये Anise seed वापरतात.
********
It is better to have questions which don't have answers, than having answers which cannot be questioned.
हे चित्र बरोबर आहे. पण रंग
हे चित्र बरोबर आहे. पण रंग वरच्या चित्रातला धरायचा.
--------------------------------------------
ऐसीव‌रील ग‌म‌भ‌न इत‌रांपेक्षा वेग‌ळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.
मला वाटते बाळंतशोपांच्या
मला वाटते बाळंतशोपांच्या रोपाची पानं म्हणजे सेलरी लीव्ह्ज. नक्की आठवलं/सापडलं की लिहितो. ओवा अन बडिशोप यांच्या मधला प्रकार आहे तो.
-: आमचे येथे नट्स क्रॅक करून मिळतील :-
हे शब्दच कधी वापरले नाहीत.
हे शब्दच कधी वापरले नाहीत.
इथे ही माहीती दिल्याबद्दल धन्यवाद.
सुरमट सोडून मी बाकी शब्द
सुरमट सोडून मी बाकी शब्द ऐकले आहेत वरचे.
रवाळ आणि गुरगुट्या हे तर अगदी नेहमीच्या वापरातले शब्द आहे आमच्या घरात.
मी 'कोरडेपणा' किंवा 'मोकळा-फडफडीत' पदार्थांसाठी "कोसमरडा" अश्या शब्दाचा वापरही ऐकला आहे. हा शब्द कोणी ऐकला आहे का?
थोडी अवांतर गंमत
'फडफडीत-मोकळ्या' भातावरून आठवलं.
माझ्या एका समाजवादी मैत्रिणीकडे भात असा मोकळा-फडफडीत-शीत अन् शीत स्वतंत्र अस्तित्व जपणारा झाला, की त्याला 'समाजवादी भात' असं म्हणण्याची पद्धत आहे.
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
व्याक्रण.
समाजवादी या शब्दाची फोड, आमच्यात स+माजवादी अशी करतात.
(कंजनायटल समाजवादी) आडकित्ता.
-: आमचे येथे नट्स क्रॅक करून मिळतील :-
१)तुमच्या बोलण्याला काही
१)तुमच्या बोलण्याला काही सुमार आहे का?
२)गवत बेसुमार वाढले आहे.
३)"कीमतें बेशुमार बढ रही हैं।"
बघा काय अर्थ निघतो.
"सुमारांची सद्दी" तेथवरच.
"सुमारांची सद्दी" तेथवरच.
सुमार: आवाका ,मर्यादा
सुमार: आवाका ,मर्यादा (limit)
सुमार बुद्धी,किंमत सुमारे तीनशे,बेसुमार(बेशुमार):limitless.
गणना असा काही अर्थ आहे
गणना असा काही अर्थ आहे का?
खानेसुमारी = जनगणना.
मूळ शब्द खानाशुमारी : घरांची गणना असा काहीसा आहे असे आठवते.
-: आमचे येथे नट्स क्रॅक करून मिळतील :-
दिन की सहरा-नवर्दीयां न
दिन की सहरा-नवर्दीयां न छुटी
शब की अख्तर-शुमारियां न गयी..
हर तरफ हर जगह बेशुमार
हर तरफ हर जगह बेशुमार आदमी
फिर भी तनहाईयों का शिकार आदमी
तनहा
फिर किसी ध्यान के सदराहे पर
दिले हैरतज़दा तनहा होगा
-- नासिर काज़मी
सौजन्य - चित्तरंजन भट.
रीत-शीत
कुरकुरीत करकरीत खरखरीत गरगरीत
गलगलीतचुरचुरीत चरचरीत चरबरीत टरटरीत बुरबुरीत भरभरीत मिरमिरीत मुरमुरीत सरबरीत सरसरीत टरटरीतखसखशीत खुसखुशीत घसघशीत ठसठशीत फसफशीत भुसभुशीत रसरशीत
शोपा: गुजराती मुखवासातील एक
शोपा: गुजराती मुखवासातील एक प्रमुख पदार्थ. अजमो ( ओवा ) वरियाळी ( बडिशोप ) सूवा ( शोपा/बाळंतशोपा/शेपुचं बी/Dill /Anethum graveolens /Peucedanum graveolens ) तिन्ही समप्रमाणात आणि भाजून एकत्र केले की मुखवास.
दुसरं चित्र बरोबर आहे.
>>बाळंतशोपांच्या रोपाची पानं
>>बाळंतशोपांच्या रोपाची पानं म्हणजे सेलरी लीव्ह्ज. >>>----ती दोन लॅटिन नाव अथवा Dill साठी विकीमध्ये लेखच आहे.सेलरी नव्हे.शोपा--सोपा--soupa--soupहेही कळेल सूप मध्ये dill घालतात त्यावरून.
Dill
छेकापन्हुती
"म. वा.चा (गाळीव) इतिहास" या पुलंच्या पुस्तकात "छेकापन्हुती" हा शब्द आला आहे. याचा अर्थ काय ?
(संदर्भासाठी वक्य आता आठावत नाहिये; हवं असेल तर नंतर देऊ शकेन)
@ऋता - छेकापह्नुति
छेकापन्हुती (छेकापह्नुति) हा एक शब्दालंकार आहे. शब्दश: अर्थ - चतुरपणे ठकविणे, चकविणे, फसविणे.
या अलंकारात शब्दरचना अशी केली जाते की ऐकणा/वाचणारा एक (अपेक्षित) अर्थ लावतो पण अर्थ दुसराच नि योग्य असल्याचे दाखवून चकित केले जाते. ढोबळ मानाने द्व्यर्थी शब्द्/वाक्यरचना.
शाहिर रामजोशी यांची 'किती चतुर बायका, रसिकहो, छेकापन्हुती आयका!' ही रचना प्रसिद्ध उदाहरण आहे. आंतरजालावर सहज सापडेल. यात प्रत्येक कडव्यात एक प्रश्न विचारला जातो. दिलेले उत्तर चावट असते पण विचारणारा 'मी त्या गावचाच नाही' असे म्हणत दुसरे चपखल बसणारे (न-चावट) उत्तर देतो.
महामहोपाध्याय श्री. बट्टमण्ण यांनी संतपंततंत कवी नि 'गाळीव इतिहास' यावर पीयच्डी केली असल्याने त्यांचेकडून विस्तृतविवेचन येईलच.
+१
छेकापन्हुति = छेक + अपह्नुति (मराठीत न आणि ह चा वर्णविपर्यय झाला) = चलाखपणे उपमेचा वेगळ्या प्रकारे वापर, चलाखपणे आहे ती परिस्थिती झाकणे, इ.इ.
दोन्ही शब्दांच्या अर्थाकरिता स्रोत इथे.
अमुकचंद्ररावजीसो| यांनी बरोबर सांगितल्याप्रमाणे रामजोश्यांची लावणी तर आहेच. त्यातले एक प्रसिद्ध उदा.
मज शीतळ करितो श्रमी होवुनिया भला | तो कृष्ण काय? नव्हे गे, व्यजन सुवंशातला |
सासुसासरा पति यांदेखत अधरामृतमाधुरी | घेतसे काय वदावे तरी?
तो नंदाचा मूल काय गे, सांग कन्हैया हरी? नव्हे गं हा मधुकर पंकज हरी!!
अर्थ वेगळा सांगायची गरज नसावी.
गाळीव इतिहासातले उदा. म्हणजे 'अंबरगत परि पयोधरांते रगडुनि पळतो दूरी | काय हा धीट म्हणावा तरी' हे वाक्य आहे.
"पुढे मोरोपंतांनी सांगितल्यावर उपरती झाली आणि डफ फोडला. (पहा- रामजोशी पिच्चर) आणि "अंबरगत परि" वगैरे पब्लिकला न कळणारे छेकापन्हुति वगैरे लिहू लागले." इ.इ.
अंबर = आकाश, वस्त्र. पय = दूध, पाणी.
हा अलंकार कवी भूषणाच्या काव्यातही सापडतो. शिवबावनीतले नेमके उदाहरण आज रात्री किंवा उद्यापर्यंत टंकतो. संस्कृतातही याची उदाहरणे आहेत, इन फॅक्ट काही प्रसिद्ध सिनेगीत/भावगीत/गझल इ. मध्येही याचे उदा. आहे असे आमच्या एका मित्रवर्यांनी सांगितले होते. ते पाहिले पाहिजे.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
म्हणजे "अंधेरी रातमें दिया
म्हणजे "अंधेरी रातमें दिया तेरे हाथ में" काय?
--------------------------------------------
ऐसीव‌रील ग‌म‌भ‌न इत‌रांपेक्षा वेग‌ळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.
ठ्ठो थत्तेचाचा ऑन फायर चालू
ठ्ठो
थत्तेचाचा ऑन फायर 
चालू शकेल. त्या न्यायाने समस्त दादा कोंडकीय वाङ्मयही त्यातच बसावयास हरकत नसावी. ढगाला लागली कळ वगैरे...
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
थँक्स अमुक आणि बॅटमॅन इतक्या
थँक्स अमुक आणि बॅटमॅन इतक्या सविस्तर अर्थ सांगितल्या बद्द्ल आणि संदर्भां बद्द्ल.
वाक्यातल्या उपयोगावरून 'शब्दच्छ्ल्/खेळ' सारखा काही अर्थ असावा असे वाटत होते. हा शब्द मला शब्दकोशात मिळाला नव्हता.
>>>> छेकापन्हुती
>>>> छेकापन्हुती >>>>==
छेssss काsssय पनौती आहे.
पनौती नावाची एक त्रासदायक स्त्री असते.तीची काही ऐकीव /पौराणिक कथा आहे-(मारुती चरित्रात??)
>>थँक्स अमुक आणि बॅटमॅन
>>थँक्स अमुक आणि बॅटमॅन इतक्या सविस्तर अर्थ सांगितल्या बद्द्ल आणि संदर्भां बद्द्ल.>>खरंच.
मराठी शाळाच बंद झाल्या , केका आणि श्रावणमासी मेरीचं कोकरू खाऊन टाकतंय. दादांच्या मेंढरांचाही कॅापीराइटने गळा दाबलाय.बॅटमॅन गुर्जी छेकापन्हौतीची पोतडी लवकर सोडा इथेतरी.-
-मागच्या बाकावरचा अचरट ( आपला नम्र वगैरे आहेच.)
येथे कुठला मराठी शब्दप्रयोग चपखल बसेल? - ४
या आधीचे धागे: भाग १ | भाग २| भाग ३
basics (नाम) साठी काय प्रतिशब्द असावा? मूलभूत/पायाभूत तत्त्वे, इत्यादी फार जड वाटतंय. मी "पाया" हा शब्द वापरत आहे. त्याहून बरोबर शब्द काय असावा?
टुरिस्ट ठिकाणी टुरिस्ट म्हणून जाणे हा नवउच्चभ्रूपणा आहे.
मला वाटतंय हा धागा अधिकचा
मला वाटतंय हा धागा अधिकचा होतोय. संपादक तो अनु रावांनी उघडलेल्या धाग्यावर हलवू शकतील का?
टुरिस्ट ठिकाणी टुरिस्ट म्हणून जाणे हा नवउच्चभ्रूपणा आहे.
आभार. हलवला आहे.
आभार. हलवला आहे.
- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!
आड, मुद्दल
सदर्भानुसार मूळ, पाया याव्यतिरिक्त आड (आडातच नाहिये.. त्यामुळे पुढे असण्याचा प्रश्नच नै वगैरे), मुद्दल/मुदल (मुदलातच खोट आहे तर पुढे..)
मूळ पाया हे शब्द पॉसिटिव्ह/निगेटिव्ह असे दोन्ही भाव दाखवायला उपयुक्त
आड, मुदल शक्यतो निगेटिव्ह
- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!
स्कॅण्डलाइज या शब्दाला
स्कॅण्डलाइज या शब्दाला सगळ्यांत जवळचा मराठी प्रतिशब्द काय होऊ शकेल?
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
लफडीकरण
लफडीकरण
नैतिक संकल्पनांना धक्कादायक /
नैतिक संकल्पनांना धक्कादायक / अपमानास्पद / आक्रमक ठरेल अशा प्रकारचे वर्तन करणे असा अर्थ कोश देतात. त्याचा लफड्याशी काय संबंध? जरी स्कॅण्डल आणि लफड्याचा संबंध असला तरीही?
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
>>नैतिक संकल्पनांना धक्कादायक
>>नैतिक संकल्पनांना धक्कादायक / अपमानास्पद / आक्रमक ठरेल अशा प्रकारचे वर्तन करणे असा अर्थ कोश देतात.
याला ब्लास्फेमी असा शब्द आहे ना? स्कॅण्डलाइज ऐवजी?
--------------------------------------------
ऐसीव‌रील ग‌म‌भ‌न इत‌रांपेक्षा वेग‌ळे आहे.
प्रमाणित करण्यात येते की हा आयडी एमसीपी आहे.
आपण ब्लास्फेमीसाठी 'पाखंडी
आपण ब्लास्फेमीसाठी 'पाखंडी वर्तन' / 'पाखंडीपणा' सररास वापरतो.
शिवाय, मला वाटतं, 'ब्लास्फेमी' बराच तीव्र आहे. खाली दिलेल्या उदाहरणाला 'ब्लास्फेमी' लागू व्हायचा नाही. तिथे बहुतेक 'जुनाट वळणाच्या हिंदू घरात जाऊन देवघरात अंडी फोडणे / गाय कापणे' असलं काहीतरी भयभीषण केलं, तर 'ब्लास्फेमी' चालेल. अजून एक म्हणजे 'ब्लास्फेमी' हा शब्द कर्त्याच्या कृत्याला उद्देशून वापरत असावेत. 'स्कॅण्डलाइज' होतात ते या कृत्याचा परिणाम पाहणारे / भोगणारे (रिसिविंग एन्डला असणारे) लोक.
की माझा गैरसमज होतो आहे?
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
ब्लास्फेमी हा शक्यतो धर्म
ब्लास्फेमी हा शक्यतो धर्म किंवा देवदेवतांच्या परंपरांच्या विरुद्ध वर्तनाला वापरला जातो.
सनसनाटणे
किंवा "सनसनाट वाटणे"
अं... उदाहरण देते. "काहीशा
अं... उदाहरण देते.
"काहीशा जुन्या वळणाच्या त्या सोज्ज्वळ कुटुंबात शिरल्या शिरल्या मी मोठ्या आवाजात मासिक पाळीबद्दल काहीतरी मूर्तिभंजक बडबड केल्यामुळे घरातले सारे जण स्कॅण्डलाइज झाले."
१) इथे स्कॅण्डलाइज या शब्दाचा वापर बरोबर आहे का?
२) असल्यास, तिथे 'सनसनाटणे'चा वापर कसा करणार?
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
होय, बरोबर वापर
होय, बरोबर वापर.
काहीशा जुन्या वळणाच्या त्या सोज्ज्वळ कुटुंबात शिरल्या शिरल्या मी मोठ्या आवाजात मासिक पाळीबद्दल काहीतरी मूर्तिभंजक बडबड केल्यामुळे घरातले सारे लोक सनसनले/सणसणले/हबकले (त्यांना सनसनाट वाटला, त्यांच्यात सनसनाट पसरला)."
'हबकणे' सगळ्यांत जवळचा वाटतो
'हबकणे' सगळ्यांत जवळचा वाटतो आहे. 'सनसनाटी'मध्ये ती विशिष्ट बातमी / कृत्य 'सामाजिक दृष्ट्या स्वीकारार्ह नसले तरीही (आणि / किंवा म्हणूनच) त्याबद्दल चवीने बोलणे, पुन्हापुन्हा चघळणे' असा एक भाव आहे असे वाटते.
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
हबकणे चांगला वाटतोय.
हबकणे चांगला वाटतोय.
हबकणे परफेक्ट आहे.
हबकणे परफेक्ट आहे.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
सनसनाट हा शब्द सेन्सेशनल साठी
सनसनाट हा शब्द सेन्सेशनल साठी प्रतिशब्द असेल ना?
होय, फक्त शेवटी एक दीर्घ
होय, फक्त शेवटी एक दीर्घ वेलांटी टाका मग बरोबर होईल.
सनसनीखेज़ ख़बर = सनसनाटी बातमी = सेन्सेशनल न्यूज़.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
भयशंकीत होणे?
भयशंकीत होणे?
- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!
मला 'हबकणे' हा साधासरळ,
मला 'हबकणे' हा साधासरळ, रुळलेला जास्त आवडला. पण 'भयचकित होणे' चालू शकेल. 'शंका' कुठे आहे या सगळ्यात?
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
हबकणे अधिक चांगला. संभाव्य
हबकणे अधिक चांगला.
संभाव्य भयाची शंका, म्हणून भयशंका!
- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!
मोठ्या प्रतिष्ठितांचे
मोठ्या प्रतिष्ठितांचे 'उद्योग' जे खरं म्हणजे लोकांना माहित व्हायला नकोत ते माहित झाले/केले वगैरे = बोभाटा होणे.scandalised.
एखाद्याकडून विचित्र विषय शब्द ऐकल्यावर "दिडमूढ" होतो petrified .
एक बाऽरिक दुरुस्ती
ते दिङ्मूढ असे पाहिजे. दिक्+मूढ असा सन्धिविग्रह आहे मोस्टलि आय गेस. बाकी स्कँडलाईझ होण्याची अर्थच्छटा यात आहे असे वाटत नाही, कारण प्रियजनांच्या वार्तेनेही लोक पेट्रिफाईड होऊ शकतात. तस्मात तो अर्थ इथे लागेलसे वाटत नाही.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
अवघडणे, कसनुसे होणे. पण यात
अवघडणे, कसनुसे होणे. पण यात 'धक्का' येत नाही. यामध्ये समोरच्याचे वागणे न आवडूनही असूनही त्याचा अवमान न करता आपली कुचंबणा दाखवणे असे काहीसे.
शरमल्यासारखे होणे. हबकणे. स्तंभित होणे. सटपटणे.
पण चपखल नव्हेतच.
"कुचंबणा दाखवणे "piqued
"कुचंबणा दाखवणे "piqued
अनैतिक इ कृत्य करणारा व्यक्ति
अनैतिक इ कृत्य करणारा व्यक्ति स्कँडलाइज करतो. अशा कृतिमुळे ज्यांना धक्का इ बसतो ते काय करतात याचा त्या क्रियापदाशी संबंध नाही. म्हणून हबकणे इ अर्थ चूक आहे.
Asaram scandalized his devotees.
आसारामने भक्तांना (आपल्या दुर्वतनाने) धक्का दिला.
scandalize = धक्का देणे. शरम करायला लावणे. राग आणणे.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
हबकणे हे बरोबर आहे. विषय कट.
हबकणे हे बरोबर आहे. विषय कट.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
या क्रियापदाचा अर्थ हबकणे
या क्रियापदाचा अर्थ हबकणे असता तर -
आसारामच्या दुष्कृतींमुळे भक्तगण हबकले.
असे लिहिताना -
The devotees scandalized (भक्तगण हबकले) ... असे लिहावे लागले असते. पण हे चूक आहे. म्हणून हबकणे हा अर्थ घेता येत नाही.
एखादवेळेस हबकवणे म्हणता येईल.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
हबकवणे म्हणजे टु
हबकवणे म्हणजे टु स्क्यांडलाईझ. हबकणे म्हणजे टु बी स्क्यांडलाईझ. सबब हबकणे हे बरोबरच आहे.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
मेघनाने विचारलेला प्रश्न टु
मेघनाने विचारलेला प्रश्न टु स्क्यांडलाईझ म्हणजे काय असा आहे, टु बी स्क्यांडलाईझ्ड म्हणजे काय असा नाही.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
ओक्के, मग रैट्ट.
ओक्के, मग रैट्ट.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
उदाहरणात "be scandalized" असे दिसते
मेघनांनी दिलेल्या उदाहरणात "कोणीतरी स्कॅन्डलाईझ झाले" (someone was scandalized) असे आहे, सबब "हबकणे" असा प्रतिशब्द.
हे ऑक्सफर्ड देतो: Shock or
हे ऑक्सफर्ड देतो:
Shock or horrify (someone) by a real or imagined violation of propriety or morality. (their lack of manners scandalized their hosts.)
MORE EXAMPLES:
Australia's continuing loss of defence capability would scandalise the Australian people if the whole truth were to be revealed.
When I came to pick up the order, I was scandalized by the seemingly outrageous price and refused to accept them.
One of my earliest convictions in becoming Catholic is that the Faith scandalizes us (different people in different ways) and that the scandal is a judgment on us, not on the Faith.
SYNONYMS:
shock, appal, outrage, horrify, disgust, revolt, repel, sicken, nauseate; offend, give offence to, affront, insult, cause raised eyebrows
हबकणे सगळ्यांत जवळचा आहे खरा. पण परिपूर्ण नाही. परिपूर्ण एकच एक शब्द मिळायचा नाही बहुतेक. एकाहून अधिक क्रियापदं योजावी लागतील.
शिवाय अजो म्हणताहेत ते बरोबर आहे. टू स्कॅण्डलाइज आणि टू बी स्कॅण्डलाइज्ड (ड फारच अस्पष्ट) हे दोन निराळे प्रकार आहेत. (शक्य आणि प्रयोजक क्रियापद?) सवडीने अजून खरडीन. तूर्तास गडबड.
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
स्कँडलाईझ होणे या शब्दाच्या
स्कँडलाईझ होणे या शब्दाच्या जा अर्थ छटा वरील प्रतिसादांतून समोर आल्या, त्यावरून त्याला 'अवघडले' प्रतिशब्द हा कसा वाटतो?
(संगीताप्रमाणे) व्याकरणात
(संगीताप्रमाणे) व्याकरणात देखिल विपरित विचाराच्या लोकांचे ऐक्य साधण्याची शक्ती असते असे म्हणा हो कोणी!
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
self-doubt / lack of
self-doubt / lack of self-confidence ("she was wracked by self-doubt, and kept wondering if she had the skills for the job")
philistine ("she was a complete philistine, she had no appreciation of fine art, literature or food")
हे मराठीत कसे म्हणता येईल?
सेल्फ-डाउटला शब्दशः आत्मशंका
सेल्फ-डाउटला शब्दशः आत्मशंका म्हणता यावे काय?
- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!
सेल्फ-डाउट फॉर कपॅबिलिटी इ.इ.
सेल्फ-डाउट फॉर कपॅबिलिटी इ.इ. = न्यूनगंड चालून जावा. "न्यूनगंडाने पछाडल्यामुळे तिला स्वतःबद्दल शंका वाटू लागली" वगैरे.
फिलिस्टीनच्या अर्थाकरिता मराठीत औरंगजेब हा शब्द तसा अनेकजण वापरतात. अरसिक हाही शब्द चालून जावा, पण त्यापेक्षा औरंगजेब म्हटले की अर्थ चपखल बसतो असे वाटते.
"कलेच्या प्रांतात मात्र ती औरंगजेबच होती, तिला साहित्यादि कलांचे अंगच नव्हते / कदरच नव्हती (कदर वगैरे अ‍ॅथॉरिटीच्या पोझिशनमध्ये असलेल्यांसाठी जास्त वापरतात)" वगैरे.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
दोन्ही अगदी चपखल आहेत.
दोन्ही अगदी चपखल आहेत.
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
धन्यवाद!
धन्यवाद!
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
मनोबाला वाटले फक्त गाण्यात
मनोबाला वाटले फक्त गाण्यात शक्ती असते. शब्दांतही ती असतेच!
- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!
संदर्भ कळाला नाही.
संदर्भ कळाला नाही.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
हे पाहा.
हे पाहा.
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
हाहा, धन्यवाद.
हाहा, धन्यवाद.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
न्यूनगंड आणि अरसिक. बरोब्बर.
न्यूनगंड आणि अरसिक. बरोब्बर. थँक्स!
१) racy narrative कसे
१) racy narrative कसे म्हणायचे - "his specialty is a racy narrative full of complicated events, colourful characters, and rapid turns in plot."
२) dystopia ("an imaginary community or society that is undesirable or frightening. It is literally translated as "not-good place", an antonym of utopia.) ला मराठीत शब्द आहे का?
ता. क.
३) He frowned on the idea of wiping one's bum with paper = "wipe bum" सभ्य मराठीत कसे म्हणायचे?
१. रेसी = उत्तेजक +
१. रेसी = उत्तेजक + उत्कंठावर्धक.
'his specialty is a racy narrative full of complicated events, colourful characters, and rapid turns in plot."
>> रंगीबेरंगी पात्रे, गुंतागुंतीच्या घटना आणि कथावस्तूमध्ये वेगाने घडणारे बदल इ. नी युक्त अशी उत्तेजक, उत्कंठावर्धक लेखनशैली वगैरे.
२. डिस्टोपिया साठी एकच एक शब्द नाही - किमान मला माहिती नाही.
३. wipe bum इ.इ. = प्रातर्विधीकरिता कागद वापरण्याला त्याने नाके मुरडली वगैरे.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
आम्ही कोण म्हणोनि काय
आम्ही कोण म्हणोनि काय पुसतां... वगैरे.
********
It is better to have questions which don't have answers, than having answers which cannot be questioned.
dystopia
दिलेल्या व्याख्येनुसार, एके काळी कुष्ठरोग्यांबद्दल लोकांत भय आणि घृणा या दोन्ही भावना होत्या, त्याची आठवण झाली. त्या अर्थाने वापरायचे असेल तर - वाळीत टाकलला समाज वा घृणित समाज - असे म्हणता येईल. असा समाज अर्थातच काल्पनिक नव्हता.
१) मी 'रेसी'ला 'चटपटीत' असा
१) मी 'रेसी'ला 'चटपटीत' असा शब्द वापरीन. त्यात वेगाचंही सूचन आहे आणि थोडी सवंगाईही.
२) 'यूटोपिया'ला मराठीत शब्द 'अस्थितादर्श'. नंदा खरे यांनी सुचवलेला शब्द 'न-स्थान'. मग तो यूटोपिया असेल तर 'सुनस्थान'. 'डिस्टोपिया' असेल तर 'कुनस्थान'. पण रुळलेले दोन्हीही (तिन्हीही) नाहीत. मला हे सगळेच फार कृत्रिम वाटतात. 'स्वप्ननगरी' आणि 'दु:स्वप्ननगरी' असे दोन मी वापरले असते. (पण शब्द 'घडवायचे' म्हणताना, सगळेच कमीअधिक शेर! शेवटी रुळेल हवा तरी 'डिस्टोपिया' नि 'यूटोपिया'च!)
३) एका आदिवासी जमातीला या सवयीवरून 'पानपुशे गोंड' असं नाव पडल्याचं वाचलं आहे. पण हे केवळ आठवलं म्हणून. एरवी सभ्य मराठीत हे इतक्या थेट कुणी म्हणणारच नाही. "'त्या' कामासाठी कागद? ई! कसंतरीच वाटतं, नाही?" असं चोरट्या आवाजात म्हणून भागवतील फार तर.
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
रेसीकरिता चटपटीत हा चपखल शब्द
रेसीकरिता चटपटीत हा चपखल शब्द आहे.
बाकी सभ्य मराठीत प्रातर्विधी हा शब्द वापरतातच की. बहिर्दिशेस जाणे हाही एक शब्द आहे, पण तो आर्केइक झाला आता. कुणी वापरत नाय. बोलणे राहोच, मला फक्त जुन्या पुस्तकांतून वाचून माहितीये हा शब्द.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
'परसाकडला जाणे' ('कडं'ला
'परसाकडला जाणे' ('कडं'ला नाही, 'कड'लाच) असा शब्द ऐकलाय.
अजून
झाड्याला गेला/गेली
झाड्याला लागली असेही.
आमच्याकं हेच जादा म्हनत्याय...
तुमच्याकडं म्हंजी कुन्कडं?
तुमच्याकडं म्हंजी कुन्कडं?
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
युटोपिया - 'रामराज्य' ही
युटोपिया - 'रामराज्य' ही संकल्पना
डिस्टोपिया - 'अंधेरनगरी'ही संकल्पना??
- ऋ
-------
लव्ह अ‍ॅड लेट लव्ह!
पर्फेक्ट!
याहून चपखल मिळणार नाहीत. पण हे पारिभाषिक शब्द म्हणून वापरात नाहीत. आणि यायचेही नाहीत. कारण त्यांना निराळे सांस्कृतिक लागेबांधे आहेत. (बहुधा हे पारिभाषिक शब्दांच्या बाबतीत चालत नसावं.)
-मेघना भुस्कुटे
***********
तुन्द हैं शोले, सुर्ख है आहन
हां हे पर्फेक्ट आहे.
हां हे पर्फेक्ट आहे. अंधेरनगरी एकदम चपखल!
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
बम बोले तो...
पण 'बम' हा काही सभ्य शब्द नाही. त्याला 'कुला' हाच पर्याय योग्य ठरेल.
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
शब्दशः भाषांतर इथे योग्य ठरेल
शब्दशः भाषांतर इथे योग्य ठरेल असे वाटत नाही.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
एक प्रयत्न
प्रधानमंत्री पार्श्वभूमी स्वच्छता अभियानात कागदोपत्री सहभागी होण्याचा विचाराने त्याच्या कपाळावर आठ्या पडल्या.
ठ्ठो जमलंय
ठ्ठो
जमलंय
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
मराठीत "कुला" असा शब्द आहे का
मराठीत "कुला" असा शब्द आहे का "कुल्ला" असा आहे?
कुला साभार
मोल्सवर्थमधून साभार -
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
हाहाहा कुल्ला हाच्च शब्द आहे
हाहाहा कुल्ला हाच्च शब्द आहे
१) या विशिष्ट संदर्भात 'रंगेल
१) या विशिष्ट संदर्भात 'रंगेल कथन' असा शब्द चालेल असं वाटतंय.
२) dystopia या अर्थाने जुन्या मराठीत बर्‍याच ठिकाणी 'मोगलाई' हा शब्द वापरलेला असतो, पण तो पॉलिटिकली करेक्ट नाही.
३) शौचाची जागा/ पार्श्वभाग पुसणे?
व्हॉट अबौट बजबजपुरी? हा शब्द
व्हॉट अबौट बजबजपुरी? हा शब्द आत्ताच लक्षात आला.
माझ्या मते मोगलाई हा शब्द दडपशाहीला उद्देशून जास्त वापरला जातो. डिस्टोपियाचे बाकी अँगल त्यात तितके विचारात घेतले जातात असे वाटत नाय.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
व्हॉट अबौट बजबजपुरी? हाच
हाच शब्द मी पण म्हणणार होतो. परंतु हा अराजकाच्या जवळपास नाही का शब्द?
डिस्टोपिया आणि अ‍ॅनार्की ह्या दोन वेगळ्या संकल्पना असाव्यात.
येस, पण बर्‍यापैकी जवळ आहेत
येस, पण बर्‍यापैकी जवळ आहेत त्या कल्पना - अनलेस वन इज़ अ मार्क्सिस्ट.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
(No subject)
‘बूड पुसणे’ सभ्य मराठीत चालतो की! आमच्या गावाकडे ढुं** पुसणे हा शब्दप्रयोग सर्रास करतात. त्यात कुणालाही कांही असभ्य वाटत नाही. (ऐसी वर चालेल की नाही माहीत नाही, म्हणून दोन **)
कबीरा खडा बाजार में, मांगे सबकी खैर|
ना काँहू से दोस्ती, ना काँहू से बैर||
अनेक पर्याय सुचवल्याबद्दल
अनेक पर्याय सुचवल्याबद्दल सर्वांचे आभार! अंधेरनगरी हवे त्या वाक्यात बरोबर बसेल.
आणि 'प्रातर्विधी..'
शब्द-प्रतिशब्द, व्याकरण, इ.
शब्द-प्रतिशब्द, व्याकरण, इ. बद्दलच्या चर्चेला अनुसरून एक धमाल व्हिडिओ इथे पहावा. बर्‍याच लोकांना शाळेची आठवण होणार हे निच्छीत!
https://www.youtube.com/watch?v=XbI-fDzUJXI
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं