साहित्य

रामायण व महाभारतातील काही पात्रे - काही प्रमुख, काही कमी महत्त्वाची, काही दुर्दैवी, काही सुदैवी.

रामायण व महाभारत या दोन कथांत काही साम्ये आढळतात, आणि काही फरकही.

धागा सुधारला आहे. मजकूर डकवत जाईन .

पुल मला प्रचंड आवडतात. प्रचंड. पण त्यातही टप्पे होते.
टप्पा एक -
एकेकाळी मी त्यांचा जबरा फॅन होतो. त्यांची सगळी पुस्तकं कोण कलेक्ट करतंय अशी आम्हा मित्रांत चढाओढ वगैरे चालायची.
आणि "काय वाट्टेल ते होईल" माझया एकट्याकडेच असल्याने मी शर्यतीत नेहेमीच आघाडीवर राहिलो. हे दिवस पुलंनी भारावून जाण्याचे होते. कुणी पुलंविरूद्ध किंवा पुलंविषयी कौतुक सोडून इतर काही बोललेलं मला खपायचंच नाही. त्यांचं प्रत्येक वाक्य प्रमाण आणि त्यांनी लिहिलेली प्रत्येक ओळ ग्रेट. बास. विषय संपला.

उद्या मराठी भाषा दिन. ऐसीवर काही पेशल असेल का माहीत नाही, पण मला बर्रीच मदत हवी आहे.
तर, उद्या एका कार्यक्रमात साधारण तीन कविता, त्याही कुसुमाग्रजांच्याच सादर करायच्या आहेत. माझ्याकडे त्यांचा एकही संग्रह नाही. मी गुगल गुगल गुगलून काही ठरवल्या आहेत.
१) गाभारा
२) समिधाच सख्या ह्या- विशाखा
३) निवारा अखेर कमाई
४) सर्वात मधुर स्वर मूर्तिभंजक

लढ, कोलंबसाचे गर्वगीत, प्रेम कर भिल्लासारखं ह्या कविता नक्कीच आधी सादर होतील ह्याची खात्री बाळगण्यास हरकत नाही. त्यामुळे हा धागाप्रपंच.

उल्का यांनी लिहिलेल्या पुलंवरच्या कवितेवर आलेल्या अनेक प्रतिसादांत पुलंनी वैचारिक लिखाण केलं का? असा प्रश्न उपस्थित होताना पाहिला. माझ्या मते त्याचं उत्तर हो असं आहे. फक्त त्यांनी ते लिखाण जडजंबाल समीक्षकी भाषेत न मांडता हलक्याफुलक्या भाषेत मांडलं इतकंच. मी दोन उदाहरणं देतो.

खरडफळ्यावर गप्पा सुरु होत्या.कुणीतरी वूडाहाउसचं नाव काढलय. वुडहाउस म्हणजे पी जी वुडहाउस. पुलंवर त्याचा प्रभाव होता म्हणे. पुलंचा फेव्हरिट लेखक होता म्हणे. तर त्या वुडहाउसवरुन आठवलं --

*********************पाच वर्षाचा असतानाचं आठवतय तसं*************

'यक्षप्रश्न असणे' हा मराठीत बर्‍यापैकी वापरला जाणारा वाक् प्रचार आहे. यक्षप्रश्नाचे मूळ मिथक महाभारतात यक्ष आणि पांडव प्रमुख युधीष्ठीर यांच्यातील प्रसंग आणि प्रश्नोत्तर रुपी संवादातून येत असावे. मला संदर्भासाठी एक आठवणारा यक्ष प्रश्न मराठीतून गुगलून संदर्भ देण्याची गरज पडली तेव्हा यक्षप्रश्न हा वाक्प्रचार म्हणून मराठी आंजावर वापला जात असला तरीही महाभारतातील यक्ष-युधीष्टीर प्रश्नोत्तर संवाद आंतरजालावर मराठीतून सहज उपलब्ध नसावा.

या धागा लेखाची उद्दीष्ट्ये

पुरस्कार मिळणं ही ऐसीकरांसाठी अभिमानाची गोष्ट आहेच आहे. पण एकूणच "छापील"कडून इलेक्ट्रॉनिक पब्लिशिंग मीडियमकडे सगळाच मुख्य लेखनप्रवाह वळावा आणि यथावकाश तोच मुख्यप्रवाह बनावा अशा मताचे जे लोक आहेत त्यांच्यासाठी एक सिग्निफिकंट मैलाचा दगड.

(व्यवस्थापन : गविंनी उपस्थित केलेल्या विषयावर पुरस्काराच्या धाग्यावरच चर्चा सुरू झाल्यामुळे त्यांच्या विनंतीनुसार त्यांचा प्रतिसाद आणि चर्चा इथे वेगळ्या धाग्यावर हलवली आहे.)

माझ्यापुरते एखाद दोन प्रसिद्ध कविता, लेखनाचे काही अंश अधे मध्ये या पलिकडे टागोर आणि सावरकर हे दोन्हीही मी वाचलेले नाहीत, सावरकरांचा जिवन काळ मे १८८३ ते फेब्रु १९६६ तर टागोरांचा जिवनकाळ १८६१ ते १९४१. टागोरांचा जिवन काळ सावरकरांच्या एक पिढी अलिकडे २२ वर्षे आधी चालू होतो तसा सावरकरांच्या २४ वर्षे आधी संपतो. पण मोठा कालखंड दोघांसाठीही समकालीन राहीला असावा.