ही बातमी समजली का? - ८

दुवा

टेक्ससमधले सगळेच रिपब्लिकन्स अजून मध्ययुगात चाचपडत नाहीत, हे पाहून अं. ह. झालो

नवऱ्याचं आडनाव घेतलं, आणि टेक्ससमध्ये फर्स्ट लेडीची भूमिका निभावली म्हणून त्याच्या बायकोलाही रिपब्लिकनत्व बहाल करायचं? नंदन, तुमसे ये उम्मीद नही थी.

याचे उत्तर माहित नाहीच पण यानिमित्ताने अश्या प्रश्नांबद्दल अधिकृत माहिती जाणून घ्यायचे उपाय सांगतो.
१. तुमच्या भागातील खासदाराला* प्रश्न पाठवा व त्याला सदर प्रश्न संरक्षणमंत्र्यांना प्रश्नोत्तराच्या तासात/किमान लिखित स्वरूपात विचारायची विनंती करा**. बहुतांश खासदार (स्वतःला अडचणीत आणणारे प्रश्न सोडल्यास) सकारात्मक उत्तरे देतात असा अनुभव आहे.
किंवा
२. थेट संरक्षणमंत्र्यालयाला तुम्ही पत्र लिहु शकता
किंवा
३. वृत्तपत्रात लेख लिहिता आल्यास उत्तम, नपेक्षा वाचकांच्या पत्रात तरी उल्लेख करा. बर्‍याच लोकप्रतिनिधींचं या सदराकडे, आपल्याला वाटतं त्यापेक्षा अधिक लक्ष असतं :)
किंवा
४. वरील तिन्ही उपाय ;)

==========
* खासदार सत्ताधारी पक्षाचा असला तरी हरकत नाही, तोही प्रश्न विचारू शकतो.
**प्रश्न संसद सत्र सुरू व्हायच्या आधीच पाठवता येतात - पाठवावे लागतात, तेव्हा सध्याचा काळ योग्यच आहे.

A large body of evidence suggests that humans are far more likely to develop fears of dangers that were present in the ancestral environment, but far less to dangers in the current environment, Snakes for example, are hardly a problem in large urban cities, but automobiles are. Fears of cars, guns, electrical outlets, and cigarettes are virtually unheard of, since these are evolutionarily novel hazards -- too recent for selection to have fashioned specific fears. The fact that more city dwellers go to psychiatrists with fears of snakes and strangers than fears of cars and elecrtical outlets provides a window into hazards of our ancestral environment.

-- Evolutionary Psychology by David M. Buss, p.87, copyright Allyn and Bacon.

हा प्रश्न गंभीर आहे हे खरंच आहे, पण राष्ट्रीय आणिबाणीचा आहे की नाही याविषयी शंका आहे.

We have 1% of the world’s registered motor vehicles but account for 9% of traffic deaths

हे नोंदताना हेही लक्षात घेतलं पाहिजे की भारताची लोकसंख्या जगाच्या १७.५% आहे. आकडेवारीबाबतही एकंदरीत नक्की काय बरोबर हे कळत नाही. कारण इथल्या आकडेवारीनुसार जगाच्या सरासरीत आणि भारताच्या आकडेवारीत दहा टक्क्यांपेक्षा फरक नाही. नऊ पटीचा तर निश्चित नाही. वरची 'जगाच्या १% मोटर व्हेहिकल्स' ही आकडेवारी निश्चितच संशयास्पद वाटते.

अपघातांचं प्रमाण लोकसंख्येच्या मानाने वाढलेलं आहे हे निश्चित. १९७० ते २०१० या काळात लोकसंख्या २.२ पट झाली, तर अपघाती मृत्यू ९.२ पट झाले. मात्र याचबरोबर वाहनांची संख्या ८२ पट झालेली आहे आणि रस्ते ३ पट वाढलेले आहेत. (दुवा पृ ९) थोडक्यात असं म्हणता येईल की ७० साली वहानं जवळपास नव्हतीच, त्यामुळे रिकामे रस्ते होते. आता माणसं आणि वहानं यांची गर्दी वाढली पण रस्त्यांचं प्रमाण पुरेसं वाढलं नाही म्हणून अपघात वाढले. एका अर्थाने प्रगतीची किंमत म्हणण्यापेक्षा रस्ते दहापट करण्याचा खर्च न परवडल्यामुळे ही वाढ झाली आहे असं म्हणता येईल. ९० च्या दशकात मोठ्या प्रमाणावर रस्तेबांधणी झाली, तेव्हा अपघाती मृत्यूंच्या वाढीचा दर काहीसा आटोक्यात होता. मात्र त्यानंतरच्या दशकात ही समस्या अधिक बिकट व्हायला लागलेली आहे हे उघड आहे.

परदेशांत पादचारी आणि वहानं यांचं प्रमाण भारताच्या तुलनेने व्यस्त असतं. तिथे अपघात होतात ते रस्ते कमी पडल्यामुळे नव्हेत, तर वेग वाढल्यामुळे होतात. यालाही एका अर्थाने प्रगतीची किंमत म्हणता येईल. पण निदान अमेरिकेत तरी ते प्रमाण गेली पन्नासेक वर्षं सातत्याने कमी होत चाललेलं आहे. सीटबेल्ट, हेल्मेट, एअरबॅग, अधिक चांगल्या गाड्या यांमुळे अपघाती मृत्यू घटले आहेत.

प्रवास हा कायमच धोक्याचा ठरलेला आहे. एकोणिसाव्या शतकाच्या सुरूवातीला ठगच दरवर्षी काही हजार प्रवाशांना मारत. आणि हे अनेक शतकं चालत आलेलं आहे. दरोडेखोर, वाटमारे, पूर, अतिवृष्टी, आणि अपघातांचे बळी वेगळेच. आज एकविसाव्या शतकात धोका त्याकाळपेक्षा वाढलेला आहे का? मला वाटत नाही.

आशिष नंदींच्या विधानाची आठवण झाली. दलितही भ्रष्टाचार करतात म्हणजे लोकशाही समर्थ आहे इ.इ.इ.

............

१.मांजर खाली पडलं तरी चार पायांवर पडतं.
२.पाश्चात्त्य जगात आर्थिक आरिष्ट आलं तरी निम्मी लोकं भूकबळी म्हणून मरण्याची शक्यता नाही.
३.त्यांचं दारिद्र्यही आपल्या श्रीमंतीपेक्षा श्रीमंतच आहे.(हे तुम्हीच अ‍ॅज गुड अ‍ॅज इट गेट्स मध्ये म्हटलय.)
४.शेअर मार्केटचा पर्फेक्ट टॉप आणि पर्फेक्ट बॉटम कधीच तो निघून गेल्याशिवाय समज्त नाही. तो मागे वळून पाहतानाच समजतो.
कित्येकदा जो आपल्याला टॉप वाटतो, त्याच्या दहापट वाढ अजूनही शिल्लकच असते.(भारतीय मार्केट २००६ च्या असपास ६००० अंशावरून १००००वर गेलं; इतिहासात प्रथमच.हे "न भूतो" ठरलं.
पण "न भविष्यती" नाही. तिथून पुढल्या दोन्-तीन वर्षात ते २१००० ला पोचलं. आपण आहे ती प्रगती पाहून स्तंभित होत असलो, तरी शतकभरापूर्वीही मानव तेव्हाची प्रगती पाहून स्तंभित होत होता हे ही खरं. १९१० साली कोणता तरी रिपोर्ट होता त्यात "ह्यापुढे फारसे वैज्ञानिक शोध लागणे, उपकरणे बनणे वगैरे शक्य नाही" असा निष्कर्ष होता!) असो.
मूळ मुद्द्दा. ह्या एका पिढित जरी जीवनमान किंचित खालावलं तरी पाश्चात्त्य जीवनमानाची दिशा व आलेख खालीच जात राहणार हे खात्रीने कसे सांगता येइल?

आधुनिक तंत्रज्ञानए समस्या संपतीलच असे सांगता येत नाही, तसे संपणार नाहितच असेही सांगता येत नाही.
एकूणात काय, तर भ्रमित होण्यासाथी चांगला विषय आहे हा.

असल्या बातम्या ऐसीवर टाकायला घासकडवींची भिती नाही वाटत तुम्हाला?

घटनेची पार्श्वभूमी, पूर्वेतिहास ठाउक नसला की गोष्टी चमत्कारिक वाटतात.
अधिकार्‍याचे मंत्र्यांशी संबंध, त्याचा पूर्वेतिहास, त्याची जात किंवा तो कोणत्या लॉबीचा आहे हे सर्व माहित झालं तर गोष्टी तितक्याशा धक्कादायक रहात नाहित.
.
पेप्रात पूर्वी "ताटात चतकोर पोळी टाकली म्हणून बायकोने केला नवर्‍याचा खून " असे वाचून आश्चर्य वगैरे वगैरे वाटे.
नंतर समजले की ब्व्हंशी केसेस मध्ये टाकलेली पोळी ही उंटाच्या पाठीवरची शेवटची काडी टह्रलेली असते.
पेपरवल्यांना अक्कल नसते किंवा पब्लिकला अक्कल नसते असे पेपरवाले समजतात म्हणून असे मथळे नि बातम्या देतात ठाउक नाही.
.
ललित मोदिंनी दीड हजार किंवा लाख ह्यासारख्या बीसीसीआय साथी क्षुल्लक रकमेचा हिशेब नीट दाखवला नाही म्हणून त्यांचे निलंबन वगैरे वगैरे बातम्या गंमतीशीर वाटतात.
मोदिंचा गैरव्यवहार असलाच तरी ते पैसा रुपी पाण्यातला मासा आहेत हे लक्षात आलं की गोष्ट उमजते.
दीड लखाचा हिशेब ह्याचा संबंध नसून थरुर आणि ललित मोदी एकमेकांची अंडीपिल्ली बाहेर काढत आहेत, तो त्यांचा पावर स्ट्रगल आहे हे वास्तव लक्षात घेतले तर चक्रावून जायला होत नाही.

मौत का सौदागर असे मोदींसारख्या निर्वाचित मुख्यमंत्र्यांचे कामापेक्षा जास्त कडक वर्णन

अगदी अगदी. आणि या मोदींचा उदोउदो सेक्युलरवाल्यांनीही लैच केलाय. गोध्राकांडाचे वर्णन जिनोसाईड म्हणून केलेले पाहताना तर हहपुवा होते =))

सोनिया, नरेंद्र मोदी - क्षमा आणि हिंसेचे राजकारण असा नवा धागा करा बाबो.

विज्ञानातल्या प्रगतीमुळे एकीकडे मोठी प्राणहानी टळली, त्याच सुमारास मध्य प्रदेशात झालेल्या देवळाजवळील चेंगराचेंगरीत मरण पावलेल्यांची संख्या ११५ झाली आहे. हा विरोधाभास पुरेसा बोलका आहे.

छान. इतक्या जुन्या कवट्या इतक्या चांगल्या अवस्थेत आणि इतक्या मोठ्या संख्येने सापडणं म्हणजे अलिबाबाची गुहाच उघडण्यासारखं आहे. यातून काय खजिना मिळतो हे पहायचं.

ब्ल्याक हे गोर्‍यांपेक्षा कमी नाहीत हे खरंच, पण समाजमनात रुजलेली वर्चस्ववादी कृष्णद्वेष्टी (आयला जब्री शब्द) भावना अजून गेली नसल्याने शब्द तसा वापरल्या गेला असू शकतो. फावड्याला फावडे म्हणणे योग्यच, पण दातात फटी असलेल्याला/दात पुढे आलेल्याला मुद्दाम फावड्या म्हणून चिडवणे म्हणजे चूकच, नै का?

अजून एक उदा. पाहू, शूद्र हे ब्राह्मणांपेक्षा कमी दर्जाचे नाहीत हे खरंच आहे आणि जन्माधारित जातीनुसार जर कुणी शूद्र असेल तर मग जातिवाचक शिवी दिल्यावर दलित का खवळतात? शूद्राला शूद्र म्हणण्यात चूक ते काय? असे म्हटल्यासारखाच तुझा प्रश्न वाटतो.

आणि एखाद्या हिंदू कुटुंबाने हा नॉर्म न पाळल्यास संघ(संयुक्त)महासचिव जातीने बंदोबस्त/अंमलबजावणी करणार आहेत काय?

संघवाले हे प्रथमच म्हणत आहेत काय?
वाजपेयी सरकारच्या काळातील "तीन से कम नही" हे माजी संघप्रमुख सुदर्शन ह्यांनी केलेले आवाहन आपणास स्मरत नाही काय?
थोडक्यात, ह्यात वेगळे,नवीन विशेष ते काय; हे समजले नाही.
अर्थात त्यांनी तसे म्हटले म्हणून फार काही मोठा समजातील वर्ग त्याचे आचरण करु लागलाय असे आजवर तरी दिसले नाही.
त्याऐवजी त्यांनी तिसर्‍या अपत्यासाठी प्रचंड सवलती, धनवर्षाव, शिष्यवृत्त्या व इतर प्रलोभने सुरु केली तर परिणाम होण्याची शक्यता वाटते*.
शिवाय सात आठ दशकापूर्वीपर्यंत जोरात सुरु असलेली आर्य समाजाची "त्यांना" "आपल्यात"घेण्याची मोहिम धडाक्याने सुरु ठेवली असती तर demographic impbalanceचा इतका धाक वाटला नसता**.
.
* आणि ** :- त्यांनी असे करण्यास माझे समर्थन आहे असे नव्हे. पण त्यांच्या उद्दीष्टासाथी ह्या गोष्टी पूरक आहेत असे मला वाटते.

(आता पुन्हा "माझ्या घरात..." किंवा "माझ्या परिचयात..." अशा केसेस सुरु करु नका प्लीझ. ती उदाहरणं प्रातिनिधिक वाटत नाहित.)

अर्थात! माझ्या घरातल्या किंवा माझ्या परिचयातल्या केसिस या व्याख्येनेच "प्रातिनिधिक" वगैरे होऊ(च) शकत नाहीत.

दुर्दैवी घटनेची सदर बातमी बदलत्या मानसिकतेचे उदाहरण वाटते.

मुलींनी आत्महत्या केल्याच, तर त्या (१) प्रेमभंगापोटी, आणि (२) झुरळ मारण्याचे औषध खाऊनच कराव्यात, असा सामाजिक संकेत असल्याकारणाने, सदर बातमी ही बदलत्या मानसिकतेचेच उदाहरण मानले पाहिजे. किंबहुना, ही नवी फ्रॉण्टियर जिंकल्याबद्दल मृतेचा मरणोत्तर सत्कार करून तिला 'नारीरत्न' (किंवा गेला बाजार 'महिलाविभूषण') पुरस्कार माजी राष्ट्रपतींच्या हस्ते मरणोत्तर प्रदान केला पाहिजे. प्रत्येक स्त्रीची छाती अभिमानाने फुलून यावी, अशीच घटना/अचीव्हमेंट आहे ही!

हे नंदी छाप अ‍ॅनालिसिस वाटतय...

बंद पडलेलं घड्याळसुद्धा दिवसातून दोन वेळा बरोबर वेळ दाखवतं म्हणतात.
तरी त्याला दुरुस्तीची नितांत गरज असते.

"हे आमच्या संस्कृतीवर आक्रमण आहे, तुम्हाला फक्त हिंदूंच्या परंपरावर आक्षेप घेता येतो, क्रिसमसच्या वेळी फटाके उडवतात त्याला विरोध करून दाखवा बरं! रोज सकाळी-सकाळी मुल्ला बांग देऊन ध्वनीप्रदूषण आणि झोपमोड करतात ते तुम्हाला दिसत नाही का? आम्हा हिंदूंच्या पवित्र परंपरांना हीन लेखण्याचे मोक्षमुल्लरी कारस्थान आम्ही चालू देणार नाही. मेकॉलेच्या शिक्षणपद्धतीमध्ये शिकलेल्या इंग्रजांच्या मुखंडांकडून दूसरी अपेक्षा तरी काय ठेवायची म्हणा !"

अशी प्रतिक्रिया दिली होती तिथे, पब्लीश करित नाहीयेत अजून, मायला ! :)

सनातनपटू आपल्या रेप्युटेशन आणि स्टिरोओटाईपला जागले नाहीत म्हणून काय झालं? आम्ही काय कमी आहोत...

आपल्या पवित्र हिंदू संस्कृती मध्ये हजारो वर्षापासून दिवाळी साजरी करण्याची प्रथा आहे. दिवाळी मधल्या वेगवेगळ्या दिवसांची नावे आपणा सर्वांना माहित असतातच. परंतू ते साजरी करण्याची आणि वेगवेगळ्या प्रथा पाळण्याची शास्त्रिय कारणे आपण आज पाहणार आहोत. शास्त्र समजून न घेता आंधळेपणाने साजरे केलेल्या सणांमुळे जीवाला फायदा होत नाही.

दिवाळीमध्ये दिवे का लावतात? : "दिवे लावण्याची" परंपरा आपल्या देशात पूर्वीपासून आहे. त्या परंपरेचे आपण सर्वजण कसोशीने पालन करीत वेगवेगळ्या क्षेत्रात दिवे लावत आलेलो आहोत. क्वांटम मेकॅनिक्स पासून ते फॅमिली प्लॅनिंग पर्यंत सर्व विषयांवरती वेदांमध्ये लिहिलेले आहे हे सर्वज्ञातच आहे आणि पाश्चात्य वैज्ञानिकांनीही मान्य केले आहे. त्यामुळे दिवे लावण्याच्या शास्त्रिय कारणांविषयीसुद्धा सहाजिकच वेदांमध्ये माहिती आहे.

असो, तर दिवाळी, ही सहसा अमावस्याच्या आसपास येते आणि थंडीच्या काळामध्ये येते. आमावस्येच्या काळामध्ये वातावरणामध्ये पसरलेल्या अपवित्र लहरी नष्ट करून सात्विक लहरींचे ऊत्सर्जन करण्यासाठी पवित्र अश्या अग्नीचा उपयोग करावा असे ऋषीमुनींनी सांगून ठेवले आहे. मनामध्ये पवित्र भाव घेऊन पणती लावली असता वातवरणाची सात्विकता वाढते असे सर्न च्या प्रयोगशाळेत सिद्ध झालेले आहे. परंतू हिदूस्थानातील पवित्र वातावरणामध्ये* वेदांमध्ये वर्णिल्या प्रमाणे सुसज्जता करून पणती लावली असता वातावरणातील सात्विक कणांचे प्रमाण ७०% ने वाढते असे प.पूंच्या निरिक्षणास आले आहे. तस्मात कलियुगामध्ये स्वतःची सात्विक पातळी वाढवण्यासाठी पणत्या लावणे गरजेचे आहे.

दिवाळीमध्ये फटाके का फोडतात? : दानाचे महत्व आपल्या #includeपवित्र> संस्कृतीमधल्या अनेक ग्रंथांमध्ये वर्णिलेले आहे. कलियुगात दान केल्याने स्थूल देहाला १०% व सूक्ष्म देहाला ९०% फायदा होतो. सतयुगामध्ये हेच प्रमाण ०% व १००% असायचे, पाश्चीमात्य भोगवादी संस्कृतीच्या अंगिकारामुळे आणि वायव्येकडून आलेल्या परकिय आक्रमकांच्या अपवित्र संस्कृतीमुळे हे प्रमाण बदललेले आहे.
असो तर दान. दिवे लावल्यामुळे वातवरण सात्विक होते हे आपण वरच्या परीच्छेदामध्ये पाहिले. आपल्या घरासमोर दिवे लावून वाढवलेले पवित्र कण, फटाके वाजवल्यामुळे सर्वदूर पसरतात (या ठिकाणी, पवित्र कण असे म्हणले आहे, आणि वरच्या परीच्छेदामध्ये पवित्र लहरी असे म्हणलेले आहे, वाचकांनी कृपया गोंधळून जाऊ नये कारण कण व लहरी एकच असतात, हे आता पाश्चीमात्य शास्त्रज्ञांनी सुद्धा मान्य केलेले आहे). अश्या प्रकारे आपल्याला पावित्र्य दानाचे पुण्य मिळते. आणि या पुण्याच्या शक्तीमुळे त्रासदायक लहरींना ९०% प्रतिबंध होतो.

टीपा
* सनातनचे अनेक साधक बरीच वर्षे तप करित असल्याने, त्यांची अध्यात्मिक पातळी उंचावलेली आहे. ही उंचावलेली पातळी साधनारूपी फावडे वापरून सर्व हिंदूस्थानावर पसरवून टाकण्याचे पुण्यकर्म पपूंनी केलेले आहे. त्यांच्या या आध्यात्मिक कोळपणीला धर्मशास्त्रीय आधार आहे... (आता बास...)