दखल
#ऐसीअक्षरे #दिवाळी२०२३
दिवाळी अंक पाहिलात का?
दिनवैशिष्ट्य
२४ एप्रिल
जन्मदिवस : यंत्रमागाचा शोध लावणारा एडमंड कार्टराईट (१७४३), लेखक अँथनी ट्रॉलॉप (१८१५), सिनेदिग्दर्शक रॉबर्ट वीनं (१८७३), चित्रकार विलेम द कूनिंग (१९०४), सिनेअभिनेता, लेखक, निर्माता व दिग्दर्शक राजा परांजपे (१९१०), द. भारतीय अभिनेता राजकुमार (१९२९), अभिनेत्री शर्ली मॅक्लेन (१९३४), गायिका व अभिनेत्री बार्बारा स्ट्राइसंड (१९४२), डीएनएमधली माहिती आरएनएमध्ये प्रसारित होते हे शोधणारा नोबेलविजेता रॉजर क्रॉनबर्ग (१९४७), फॅशन डिझायनर जाँ-पोल गोल्तिए (१९५२), लोककलावंत तीजन बाई (१९५६), क्रिकेटपटू सचिन तेंडुलकर (१९७३)
मृत्युदिवस : लेखक डॅनिएल डीफो (१७३१), गायक दीनानाथ मंगेशकर (१९४२), चित्रकार जामिनी रॉय (१९७२), उद्योगमहर्षी शंतनूराव किर्लोस्कर (१९९४), अभिनेत्री, नाट्यदिग्दर्शिका व निर्माती पर्ल पदमसी (२०००)
--
जागतिक प्रयोगशाळा-प्राणी दिन
भारतीय जलसंपत्ती दिन.
प्रजासत्ताक दिन : गाम्बिया (१९७०)
वंशविच्छेद स्मृती दिन : आर्मेनिया
लोकशाही दिन : नेपाळ
१८०० : 'अमेरिकन लायब्ररी ऑफ कॉंग्रेस'ची स्थापना
१८९१ : ऑस्कर वाइल्डलिखित पुस्तक 'द पिक्चर ऑफ डोरिअन ग्रे' प्रकाशित.
१९१४ : पुंज सिद्धांतामधला महत्त्वाचा फ्रँक हर्ट्झ प्रयोग जर्मन भौतिक संघटनेसमोर दाखवला गेला.
१९१५ : आर्मेनियन वंशविच्छेद - इस्तंबूलमध्ये आर्मेनियन वंशाच्या २५० बुद्धिवादी आणि नेत्यांना अटक; पुढे ऑट्टोमन साम्राज्यभर झालेल्या आर्मेनियन वंशविच्छेदाची ही सुरुवात होती. सुमारे ८ ते १५ लाख मृत. आजही तुर्कस्तानात ह्या हत्याकांडाच्या उल्लेखाला तुर्कस्तानचा अवमान केल्याच्या आरोपाखाली शिक्षा होऊ शकते.
१९२२ : ब्रिटिश साम्राज्य बिनतारी (रेडिओ) टेलिग्राफने जोडण्याची योजना कार्यान्वित; इंग्लंडमधून कैरोशी संदेशवहन सुरू.
१९२३ : सिगमंड फ्रॉईडने त्याचा मानसशास्त्रीय सिद्धांत Das Ich und das Es (The Ego and the Id) या शीर्षकाखाली प्रसिद्ध केला. त्यात मांडलेल्या इगो, इड आणि सुपर-इगोच्या संकल्पनांनी आधुनिक मानसशास्त्राचा पाया घातला.
१९६७ : रश्याचे अंतराळयान सोयुझ-१ कोसळून अंतराळवीर व्लादिमिर कोमारोव्ह मृत्युमुखी
१९७० : चीनचा पहिला उपग्रह 'डॉँग फँग हॉँग-१'चे प्रक्षेपण
१९८१ : आय.बी.एम.ने पहिला वैयक्तिक संगणक प्रदर्शित केला.
१९९० : खगोलातल्या अनेक महत्त्वाच्या घटनांचे प्रथम निरीक्षण करणाऱ्या हबल अवकाशदुर्बिणीचे प्रक्षेपण
२००५ : जगातला पहिला क्लोन केलेला कुत्रा जन्माला आला.
२००६ : नेपाळचा राजा ग्यानेंद्रने ४ वर्षांपूर्वी बरखास्त केलेल्या संसदेला पुन्हा मान्यता दिली.
२०१३ : बांगलादेशातील सर्वात भीषण औद्योगिक अपघात - औद्योगिक इमारत कोसळून ११२९ कामगार ठार; २५०० जखमी.
दिवाळी अंक २०२३
आवागमन (navigation)
सध्या कोण कोण आलेले आहे?
सध्या 2 सदस्य आलेले आहेत.
- 'न'वी बाजू
- पुंबा
प्रतिक्रिया
भोके!!!
सतीशला अचानक एबीसीडी बनवून (आणि त्याच्या बायकोला पांढरी दाक्षिणात्य अमेरिकन बनवून) कहानी में ट्विस्ट आणण्याचा प्रयत्न रोचक आहे. परंतु...
एबीसीडी पोर इतके चांगले नि अस्खलित हिंदी बोलण्याची शक्यता जवळजवळ शून्यवत्. (बालपणी कदाचित थोडीतरी - निदान, जुजबी तरी - परंतु फुलग्रोन अडल्टकडून... चान्सिल्ले. खास करून ते 'आप से मिलकर खुशी हुई' वगैरे तर... हॅ:!)
फार कशाला, हा मनुष्य पैसे द्यायला कौंटरवर गेलेला असताना याने जर तोंड उघडले असेल, तर याचा इंग्रजी बोलण्याचा ॲक्सेंट ऐकूनसुद्धा - याची कातडी कितीही ब्राउन दिसत असली तरी - कोणताही रशियन/कझाक/व्हॉटेव्हर याच्याशी आपण होऊन हिंदीत बोलण्याच्या भानगडीतच पडणार नाही. रशियन, कझाक वगैरे मंडळी - निदान अमेरिकेत येणारी तरी - सहसा हुशार असतात, असे निरीक्षण आहे.
हं! काहीही!
एबीसीडी मंडळींची 'आपली भाषा' ही अस्खलित अमेरिकन आघातातली इंग्रजी असते; दुसरी कोणतीही नाही. हिंदी, मराठी वगैरे 'मातृपितृभाषा' या फक्त तेवढ्याच असतात - आईवडिलांशी संभाषण करता येण्यापुरत्या. आणि तितपतच जुजबी येतात. एरवी, उदाहरणादाखल, अमेरिकेतील चार देशी किंवा चार मराठी (किंवा कानडी, बंगाली, जे काही असतील ती) कुटुंबे सणासमारंभाकरिता जर एकत्र आली, तर प्रौढ मंडळी (फर्स्ट जनरेशन इमिग्रंट्स) एकमेकांशी हिंदीत (किंवा मराठीत, किंवा कानडीत, बंगालीत, किंवा जी कोठली सामायिक भारतीय भाषा त्यांच्यामध्ये असेल, त्या भाषेत) गप्पा मारतात, तर त्यांच्याबरोबर आलेली त्यांची अमेरिकेत जन्माला आलेली (किंवा गेला बाजार अमेरिकेत वाढलेली) मुले आपसात अमेरिकन आघातातल्या इंग्रजीत बोलतात, असे चित्र दिसते.
त्यात पुन्हा अ-हिंदी आईवडिलांचा एबीसीडी असेल, तर जुजबीसुद्धा हिंदी येण्याची शक्यता शून्य. (उदाहरणादाखल, आईबाप मराठी असतील, तर जुजबी, मोडकेतोडके मराठी येण्याची शक्यता थोडी तरी, परंतु हिंदी तेवढीसुद्धा येणार नाही.)
याचे एबीसीडीचे हिंदी ऐकून त्या रशियनाने 'भीक नको, पण हिंदी आवर' म्हणून याच्याशी इंग्रजीतच (किंवा, कदाचित रशियनमध्येसुद्धा) संवाद साधण्याचा अट्टाहास धरला नाही, याचेच नवल वाटते. (सतीशपेक्षा निकोलायचेच हिंदी पुष्कळ चांगले असण्याची शक्यता वाटते.)
('माफ करा हं, माझे रशियनचे ज्ञान अगदीच जुजबी आहे' याला 'मग तुझे हिंदीचे ज्ञान तरी कोठे सखोल आहे?' यासारखा मस्त रिजॉइंडर - आणि तोही एका रशियनाने - मिस करणे म्हणजे... रशियन लोक तसे खवचटपणात कमी नसतात!)
या वाक्यावर एखाद्या एबीसीडीची प्रतिक्रिया ही केवळ 'कोण राकेश शर्मा / रवीश मलहोत्रा?' अशीच असू शकते. अन्य काही असण्याचे कारण संभवत नाही. (हे एके काळी करंट इव्हेंट्स / लक्षात ठेवण्याच्या विशेष गोष्टी या कॅटेगरीत एखाद्या भारतीयाकरिता मोडणे समजण्यासारखे आहे; एखाद्या एबीसीडीच्या रेडारवर ते असण्याचे काहीच कारण नाही.)
असे वाक्य एखाद्या रशियनाकडून येणे अपेक्षित आहे. मात्र, एबीसीडीचे आईबाप जर उत्तरप्रदेशातून आले असतील, तर कदाचित त्याला उत्तरप्रदेश निदान ऐकून माहीत असणे संभवते, (अन्यथाही कदाचित उत्तरप्रदेशबद्दल त्याने ऐकलेले असणे अशक्य नाही), मात्र, गीर आणि चंद्रप्रभा या स्थानविशेषांबद्दल तो पूर्णपणे क्लूलेस असण्याव्यतिरिक्त (आणि, त्यांचा उल्लेख केला असता, 'Huh?' अशी त्याची (सानुनासिक) प्रतिक्रिया येण्याव्यतिरिक्त) दुसरे काहीही संभवत नाही.
पेफोनवरून इंटरनॅशनल कॉल... दणकट बिल आले असेल, नाही?
की कोणते कॉलिंग कार्ड वापरले होते?
सदर्न बेल ब्लॉण्ड ही भारतातून आलेल्या एखाद्या ट्रूब्लू भारतीयाच्या प्रेमात पडून त्याच्या कल्चरमधील नाव घेणे हे एक वेळ (एक्झॉटिक इनफ, म्हणून) समजू शकतो. एखाद्या एबीसीडीच्या प्रेमात पडून भारतीय नक्षत्राचे नाव कशाला घेईल? भले त्याची आजी काहीही म्हणाली, तरीही?
तसेही, "ती नक्षत्रासारखी सुंदर दिसते", असे मराठीत म्हणतात. हिंदीत म्हणतात का? असल्यास, कसे म्हणतात?
(की हीसुद्धा डिसइन्फर्मेशनच आहे?)
----------
सांगण्याचा मतलब, तुमची ही गोष्ट एखाद्या नेटिव्ह (खरे तर रेसिडेंट म्हणायला पाहिजे; तत्त्वत:, मीही नेटिव्हच.) मराठी वाचकास इंप्रेस करू शकेलही कदाचित. मराठी-अमेरिकन आड्यन्सला मात्र तिच्यात भोकेच भोके दिसतील.
पण प्रयत्न चांगला आहे.
- (एबीसीडी पोराचा बाप, मराठी-अमेरिकन) 'न'वी बाजू.
थँक्स
थँक्स! तुमचे इनपुट्स महत्त्वाचे आहेत. अमेरिकेत जन्मलेल्या आणि वाढलेल्या पिढीला/ पिढयांना मी जवळून पाहिलं नाहीये, त्यामुळे या त्रुटी राहिल्या.
भोके बुजवायला सतीशला भारतात जन्मलेला आणि लग्नामुळे अमेरिकन नागरिक झालेला असा दाखवावा का?
हम्म्म्म्म्म... कदाचित चालू शकेल, पण...
तसा बदल केल्यास एबीसीडीवाली भोके तर निश्चित बुजतील, परंतु...
...कदाचित त्यामुळे एखादे नवीन भोक निर्माण होऊ शकेल का, याचा विचार करतोय.
बोले तो, सासरा सीआयएमधले बडे प्रस्थ आहे. जावई अमेरिकन नागरिक म्हटला तरीही कितीही झाले तरी फॉरेन-बॉर्न; त्याला विश्वासात घेऊन त्याच्याशी इतक्या जवळिकीची/मोकळेपणाची सासऱ्याची वागणूक असेल का? (किंबहुना, इतका जवळचा नातेवाईक फॉरेन-बॉर्न असल्यावर त्याच्या स्वत:च्या सेक्युरिटी क्लियरन्सवर कितीसा फरक पडत असेल, इ. इ.)
आता, या तपशिलांबद्दल मला स्वत:ला फारशी माहिती नसल्यामुळे खात्रीलायक टिप्पणी देऊ शकत नाही (जितकी एबीसीडीच्या मुद्द्याबद्दल देऊ शकत होतो), परंतु इट डझ रेझ अ फ्यू क्वेश्चन्स. (एबीसीडीइतक्या ब्लेटंट त्रुटी होत नसल्या, तरीही.)
आणखी एक
एबीसीडीला मुंबईला कशाला "परत" (?) पाठवतील? एबीसीडी मुंबईच्या कंपनीत नोकरी करीत होता? कशाला? आणि तेही वायटूकेपूर्व काळात? कसा? कोणत्या व्हीज़ावर? (तोवर पीआयओ कार्ड, ओसीआय कार्ड वगैरे भानगडी आल्या नव्हत्या.) आणि, मुख्य म्हणजे, का?
झ का स गोष्ट आहे.
झ का स गोष्ट आहे.
तुम्ही न. वी.ंच्या मदतीने भोकं बुजवालच.
भोकं बुजवून झाली की ही गोष्ट धनंजयच्या येत्या (२०२०) दिवाळी अंकासाठी ही गोष्ट द्यायला आवडेल का?
प्रकाटाआ
.
साहस,विज्ञान,रहस्य,वगैरे कथा
साहस,विज्ञान,रहस्य,वगैरे कथा त्याच क्षेत्रातील लोक लिहितील अशी इच्छा करूया.