दखल
#ऐसीअक्षरे #दिवाळी२०२३
दिवाळी अंक पाहिलात का?
दिनवैशिष्ट्य
२२ मे
जन्मदिवस : समाजसुधारक राजा राममोहन रॉय (१७७२), संगीतकार रिचर्ड वाग्नर (१८१३), नेत्रशल्यशास्त्राची पायाभरणी करणारा आल्ब्रेख्त फोन ग्राफ (१८२८), चित्रकार मेरी कसाट (१८४४), शेरलॉक होम्सचा 'निर्माता लेखक आर्थर कॉनन डॉयल (१८५९), संस्कृत-मराठी भाषांतरकार विष्णू वामन बापट (१८७१), टिनटिन’चा जनक हर्जे (१९०७), अभिनेता लॉरेन्स ऑलिव्हिए (१९०७), सिनेनिर्माते व दिग्दर्शक होमी वाडिया (१९११), क्रिकेटपटू इरापल्ली प्रसन्ना (१९४०), टेनिसपटू नोव्हाक जोकोविच (१९८७)
मृत्युदिवस : लेखक व्हिक्टर ह्युगो (१८८५), लेखक लँग्स्टन ह्यूजेस (१९६७), कलासमीक्षक बाळकृष्ण दाभाडे (१९७९), RNA शोधणारा नोबेलविजेता आल्बेर क्लॉड (१९८३), कॉम्रेड श्रीपाद डांगे (१९९१), समीक्षक, संपादक, लेखक डॉ. मधुकर आष्टीकर (१९९८), हृदरोगतज्ज्ञ डॉ. नीतू मांडके (२००३), गणितविषयक लेखक मार्टिन गार्डनर (२०१०)
---
आंतरराष्ट्रीय जैवविविधता दिवस.
हार्वे मिल्क दिवस (कॅलिफोर्निया)
१८४८ : मार्टिनिकमधून गुलामगिरी हद्दपार.
१९०६ : राईट बंधूंना त्यांच्या "उडणाऱ्या यंत्रा"चे पेटंट देण्यात आले.
१९३९ : जर्मनी व इटलीत पोलादी तह.
१९५८ : श्रीलंकेत वांशिक भेदाचे बीज असणारे, ३०० तमिळ लोकांचा बळी घेणारे वांशिक दंगे सुरू
१९६० : आजतागायत नोंदण्यात आलेला सगळ्यात तीव्र भूकंप (९.५ रिश्टर) चिले (चिली) देशात झाला.
१९७२ : सिलोनचे नाव बदलून श्रीलंका केले; नवीन संविधान अंगिकारले.
१९८० : पॅकमॅन या खेळाचा जन्म.
१९८७ : मीरत शहरात हाशिमपुरा हत्याकांडात ४२ मुस्लिम तरुणांचा बळी; २१ मार्च २०१५ला सर्व आरोपींची पुराव्यांअभावी मुक्तता.
१९८७ : रग्बीचा पहिला विश्वचषक सुरू झाला.
१९८९ : 'अग्नी' या मध्यम पल्ल्याच्या क्षेपणास्त्राचे यशस्वी प्रक्षेपण.
१९९० : उत्तर यमन व दक्षिण यमन 'यमन प्रजासत्ताक' या नावाने एकत्र झाले.
१९९० : विण्डोज-३.० बाजारात आले.
२००३ : अनिका सोरेनस्टाम गोल्फच्या पीजीए टूरमध्ये खेळलेली पहिली स्त्री ठरली.
२०१० : एअर इंडियाच्या विमानाला मंगलोर विमानतळावर अपघात, १५८ बळी, ८ लोक वाचले.
दिवाळी अंक २०२३
आवागमन (navigation)
सध्या कोण कोण आलेले आहे?
सध्या 2 सदस्य आलेले आहेत.
- अबापट
- जवाहरलाल नेतान्याहू
प्रतिक्रिया
बोले तो?
बोले तो?
!+
अत्यंत प्रामाणिक प्रतिसाद!
कर्टसी: अरुणजोशी. (फक्त, त्या शेवटच्या फिलॉसॉफीवाल्या वाक्यास 'इफ वन एक्झिस्ट्स' अशी माझी पुस्ती जोडून.)
दुवा.
शक्य आहे. मी तर ब्लाईंडली
शक्य आहे. मी तर ब्लाईंडली बंडल प्रतिसादांना किंवा न कळणार्याही , मार्मिक देते = व्य-क्ती-पू-जा!!! अन त्यात काहीही गैर वाटत नाही
___
अर्जुनाने संपूर्ण इतकी क्लिष्ट गीता काय कळत होती म्हणून ऐकलेली असं वाटतय का तुम्हाला? "ईमान" नाम की भी कोई चीज होती है
.
प्रतिसाद योग्य जागी हलविला आहे.
काय झेपलं नाय.
काय झेपलं नाय.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
सोले
सोले म्हणजे आमसुले, असा विचार प्रथम केला. पण आमसुले कोल्हापुरातून पोलादपुरात (जिल्हा रायगड) न्यायची म्हणजे न्यू कासलला कोळसे नेण्यासारखे झाले! तेव्हा ती सोले कोल्हापुरी पायतणांची असावी असा कयास केला!
पुढील ओळींवर अद्याप विचार करतो आहे!
अर्थनिर्णयन
वाणी (उर्फ भांडवलवादी) लबाड असतो म्हणून तो कोल्हा.
पोलादपूर कोकणात (रायगड जिल्हा) आहे. म्हणजे इथे देशावरचा (पक्षी : बाहेरचा) भांडवलदार कोकणातल्या लोकांना कोकणचाच मेवा (सोलं) विकतो आणि वरचेवर नफा कमवतो (ही त्याची लबाडी).
त्यापेक्षा तो सोलापूरला (देशावर; पक्षी : त्याच्याच मुलखात) बाहेरून काही उपयोगी आणेल (उदा : उद्योगोपयोगी पोलाद) तर त्यालाही नफा मिळेल आणि तिथल्या लोकांचं खरं भलंही (पक्षी : विकास!) होईल.
म्हणून हा सोळा आणे खरा सल्ला आहे.
धन्यवाद.
- चिंतातुर जंतू
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" ||
...
"काही लोक एकाच विनोदाला तीनदा हसतात: एकदा त्यांना तो विनोद सांगितल्यावर, एकदा त्यांना तो कोणीतरी समजावून सांगितल्यावर आणि एकदा त्यांना तो समजल्यावर." - (कोणाचे आहे कोण जाणे!)
(आमचे तसे नाही. तीनतीनदा हसण्याचे कष्ट कशाला, असा व्यावहारिक विचार करून या कवितेला आत्ता एकदाच हसलो.)
ही चारोळी बायनरीमध्ये मांडली
ही चारोळी बायनरीमध्ये मांडली तर त्यातून निघणार्या टणटणाटी नादाचा पत्ता लागेल. (बायनरीमध्ये मांडायचा प्रयत्न करून बघतो)
त्या दृष्टीने
ऐवजी
जास्त शोभून दिसेल. "सौदा"तल्या "सौ" चा नाद "सो"लापूरमध्ये सापडेल, आणि "दा" वरती पोला"द"पूर मध्ये आहे.
[कैच्याकै सुचतंय राव आज!]
********
It is better to have questions which don't have answers, than having answers which cannot be questioned.
... (अवांतर)
लाइक टू स्केलेटन्स मेकिंग लव्ह ऑन अ टिन रूफ?
(श्रेयअव्हेर: कोणाचे आहे, कोण जाणे!)
टणटणाटी नाद - श्रेय (अवांतर)
लाइक टू स्केलेटन्स मेकिंग लव्ह ऑन अ टिन रूफ? (श्रेयअव्हेर: कोणाचे आहे, कोण जाणे!)
............हार्प्सिकॉर्ड या वाद्द्याचा आवाज कसा असतो याचे खवचट वर्णन थॉमस् बीचम् (Thomas Beecham) याने केले होते -
“The sound of a harpsichord is like two skeletons copulating on a tin roof in a thunderstorm.”
(हे वाद्य 'बारोक' या पाश्चिमात्य सांगीतिक काळात अधिक वाजवले जाई.)
धन्यवाद
.
उगीचच
उगीचच "टण्टणाटण्टण्टण्टारा...चलती है क्या ९ से १२" नामक एक गाणे आठवून गेले.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
नादात तितपत फायदा मिळतो का?
"सल्ला" ऐवजी "सौदा"चा अर्थ मला तितपत लागत नाही.
शिवाय नाद फारसा बदलतही नाही, त्यामुळे तोही फायदा तितपत नाही. "सल्ला"करिता टणाटण समांतर "सच्चा" पद आहे, ते एकटे पडेल, हा तोटा.
अनुप्रासांत व्यंजनांचे महत्त्व स्वरांपेक्षा त्यातल्या त्यात अधिक. त्यामुळे सोला/सौदा पेक्षा सोला/सल्ला यांच्यात ध्वनिसाम्य अधिक.
आमच्या बॅकग्राउंडनुसार -
आमच्या बॅकग्राउंडनुसार - कोकणी लोक लै धूर्त, कंजूस, चालू, अप्पलपोटे आणि आत्मश्रेष्ठत्ववादी. आमच्याकडचे वाणी लोक साधे भोळे. तेव्हा ...
----------
जनरली महाराष्ट्र म्हणजे पश्चिम महाराष्ट्र.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
या कवितेत अनुप्रास अलंकार आहे
या कवितेत अनुप्रास अलंकार आहे मला वाटतं. आवडली.
अनुप्रास...
तो तर 'काल काकूने काकाचे कामाचे कागद काळ्या कात्रीने कराकरा कापले'मध्येसुद्धा आहे.
बरे मग?
बरे मग तर मरे बग
बरे मग तर मरे बग
सोले म्हणजे न सोललेला ओला
सोले म्हणजे न सोललेला ओला हरबरा का?
आमसुले
सोले म्हणजे आमसुले.
गोव्याच्या कोंकणीत "सोले खपवणे" म्हणजे थापा मारणे. (शुद्ध कलेसाठी-कला थापा मारण्याबद्दल नव्हे, तर साधारणपणे "काही गळी उतरवणे" अशा परिस्थितीतला वाक्प्रचार.)
अच्छा अच्छा ते कळल्यावर
अच्छा अच्छा
ते कळल्यावर कविता नीट कळते आहे.
मला वाटतं सोलाणे म्हणजे हरबर्याचे दाणे.
सोलाणे म्हणजे हरबर्याचे न
सोलाणे म्हणजे हरबर्याचे न सोललेले दाणे बहुतेक.
ह्म्म ...माझाही तोच कयास आहे
ह्म्म ...माझाही तोच कयास आहे
आज असं नेमकं काय झालं की
आज असं नेमकं काय झालं की सहा वर्षांनंतर हा सल्ला पुन्हा द्यावासा वाटला तुला? !
--------------------------------------------------------------
लिखाण आवडलं तर तारांकीत करायला विसरू नका....
योगायोगाने सापडली
दुसरी एक कविता शोधताशोधता ही योगायोगाने सापडली. फारशा लोकांनी वाचली नसावी, म्हणून इथे टाकली.
विंदा
कविता पूर्वी वाचली होती. आवडली होती.
कवितेवर विंदांच्या विशिष्ट प्रकारच्या विनोदी कवितांचा (विरूपिकांचा नव्हे) प्रभाव जाणवतो.
नो आयडियाज् बट इन थिंग्ज.
+१ अजबखाना
+१ "अजबखान्या"तल्या कविता
सोलं विकण्यापेक्षा पोलाद
सोलं विकण्यापेक्षा पोलाद नेण्याचा सल्ला "मेक इन इंडियाला" अनुसरून वाटल्याने ६ वर्षानंतरही कविता समयोचित वाटली
- ऋ
-------
लव्ह अॅड लेट लव्ह!
सर्वांचे आभार
सर्वांचे आभार.
कदाचित "सोले" या एका शब्दाचा अर्थ तळटिपेत दिला असता, तर आणखी काही वाचकांना अर्थ लागला असता.
पोलादपूर गाव तसे लहान आहे, आणि ते कोकणात आहे, हेसुद्धा थोड्याच लोकांना ठाऊक असणार - त्यामुळे देखील बर्याच वाचकांना समजणार नाही, हे आलेच.
जिथे पिकते, तिथे बाहेरून तीच गोष्ट आणून विकण्यापेक्षा जिथे गरज आहे असा माल आयात करून विकावा, हे शहाणपण : असा सल्ला आहे. सल्ल्यात तसे काही नावीन्य नाही.
परंतु उदाहरणे म्हणून सोले आणि पोलाद हे दोन जिन्नस अनुक्रमे पोलादपूर आणि सोलापूर येथे जाऊन विकणे, यात थोडी शाब्दित गंमत आहे. इतकेच.
पार्डन द पन
सोलेसिझम?
आम सोले
सरे आम "सोले" शब्द ओळखीचा असेलसे वाटले होते.
परंतु सह्याद्रीच्या सुरीने सोले-schism होतो खरा!
आवडलं
आवडलं
आमचा हलकासा कोंकणी
आमचा हलकासा कोंकणी फ्लेवर.
पेणचे पोहे पिशवीत दाबून दामले बसमधे बसले अन लाडघरला थाडथाड पडलेले माडावरचे नारळ घेऊन बैलगाडीने गडी पालगडला आला. दमलेल्या दामल्यांसाठी दगडीखाली दडपलेले दाबके पोहे दापोलीला पोचले.