अभिव्यक्ती किंवा अभिव्यक्त होणे, या प्रक्रीये संदर्भाने काही प्रश्न
मराठी विकिपीडियावर अभिव्यक्त होण्याच्या (अभिव्यक्ती प्रकट होण्याच्या) प्रक्रीयेबद्दल बराच मागे एक लेख लिहिला आहे. लेख लिहीताना काही प्रश्न अनुत्तरीत शिल्लक राहीले त्या बद्दल काही माहिती पूर्ण चर्चा होऊ शकल्यास स्वागत असेल.
अभिव्यक्ती प्रकट होण्याची प्रक्रिया (Process of expression,or expressing oneself, in living organisms and specially human beings and how various sciences and philosophies explain,describe,perceive or relate to this process) असा या चर्चेचा विषय आहे. (व्यक्तिमत्त्व किंवा व्यक्तित्व याच्याशी गल्लत करू नका.) मराठी विकिपीडियावरील सध्याचा लेख अभिव्यक्ती येथे आहे. पूर्ण लेख येथे कॉपी पेस्ट करण्या पेक्षा आपण तो मराठी विकिपीडियावर वाचल्यास बरे पडेल असे वाटते. लेखात अभिव्यक्त होण्याची सध्याची व्याख्या "अभिव्यक्ती म्हणजे विचार, संवेदना आणि भावना व्यक्त करता येणे. व्यक्त करण्याची प्रेरणा ही प्रत्येक सजीवाला जन्मतः मिळालेली नैसर्गिक/दैवी देणगी आहे." अशी दिली आहे.
खालील विषयांची चर्चा करून/माहिती हवी आहे.
.....
.....
* तुमच्या मते अभिव्यक्त होण्याची/ अभिव्यक्तीची प्रक्रीया नेमकी कशी होते ?
.....
.....
**अभिव्यक्तीची सूप्त अवस्था, मानस शास्त्रीय विश्लेषण, भारतीय तत्त्वज्ञानाच्या दृष्टीकोनातून अभिव्यक्त होण्याची प्रक्रीया धार्मिक संकल्पना : ज्युडायिक धर्मांमधील संकल्पना, हिंदू, जैन, इत्यादी धर्मातील संकल्पना,
.....
.....
* कलात्मकतेची प्रेरणा, सर्जनाची प्रेरणा, साहित्यिक प्रेरणा कशी मिळते ? , अभिव्यक्तीची इतर माध्यमे कोणती ? वेगवेगळ्या माध्यमातून अभिव्यक्त होण्याची प्रक्रीया कशी होते ?
** प्रेरणा म्हणज काय ? प्रेरणा कुठुन येतात ? प्रेरणा कशी येते/होते ? प्रेरणांचे उगमस्थान कोणते ? अन्त:प्रेरणा म्हणजे काय ? भावना, विचार, विवेक आणि प्रेरणेचे परस्पर नाते कोणते ?
** चेतना, भावना आणि प्रेरणा, व्यक्त-अभिव्य्क्त होणे, यातील परस्पर सहसंबध ?
** प्रेरणा, अभिव्यक्ती आणि बौद्धीकसंपदेची निर्मिती यांतील सहसंबंध कोणते ? नक्कल आणि स्वयंप्रेरणेतील फरक कोणते
** अनुभव म्हणजे काय ? अनुभूती आणि अनुभव यातील फरक कोणते ?
.....
.....
* अभिव्यक्त होण्याची साधने: हाव-भाव,संवाद संवादाची माध्यमे आणि इतर साधने कोणती आणि अभिव्यक्त होण्याची प्रक्रीया आणि साधने
.....
.....
* अभिव्यक्त होण्यासाठी लागणारी कौशल्ये आणि तंत्रे आणि अभिव्यक्त होणे/अभिव्यक्ती
.....
.....
* अव्यक्त राहिलेले आणि संधी नाकारलेले गेलेले किंवा बंधनात असलेले गट , अव्यक्त राहण्या मागच्या भूमिका कारणे इत्यादी
.....
.....
* अभिव्यक्त होण्यात मर्यादा कोणत्या येतात ?
.....
.....
* (अभिव्यक्त होण्याच्या/अभिव्यक्तीच्या संदर्भात) स्वातंत्र्य जन्मसिद्ध असते की संस्कृती सिद्ध ?
**"स्वांतंत्र्य हा जन्मसिद्ध अधिकार आहे" ह्या लोकमान्यांच्या वाक्यातील तत्त्वाबद्दल नरहर कुरुंदकर स्वांतत्र्य हे संस्कृती सिद्ध म्हणजे ते वापरून किंवा त्याच्या कक्षा वाढवण्याकरिता झगडून प्राप्त करावे लागते का ? अशा शब्दात शंका व्यक्त करतात तुमचे मत काय ?
.....
.....
* लेखाचे मुळ नाव "अभिव्यक्त होणे" असे होते, गूगल शोध घेतल्यास "अभिव्यक्त होणे" हा वाकप्रचार प्रत्यक्षात बर्या पैकी वापरात दिसतो, पण शुद्धलेखन जाणकारांनी आक्षेप घेतल्यामुळे ते नाव बदलून अभिव्यक्ती असे केले गेले. ती चर्चा येथे आहे. तुमचे मत काय आहे.
.....
.....
* पुढील परिच्छेदांचा अनुवाद करून हवा आहे
**how to appropriately present oneself to others:manifestations embody specific functions and meanings: to allow for individual expression, to allow a community-based culture to express itself through direct and popular (in the sense of “from the people”) appropriation, to create the space for this culture to transform and develop itself, and to incarnate real-life social ideals that can be shared through
.....
.....
**Freedom of expression and access to information was one of the most debated rights during the negotiations leading up to the World Summit on the Information Society held at Geneva in December 2003, and at Tunis in November 2005. This right was praised by some as the very core of the information society, and accused by others of being a merely formal stan- dard with little practical reality in a world where the majority of the pop- ulation does not have access to information technology and in which the “communication sphere” is dominated by Western/American culture and content, media concentration, and the English language.
***संदर्भा सहित माहिती उपलब्ध झाल्यास स्वागतच असेल, सोबत तुमच्या व्यक्तीगत मतांचेही स्वागत आहे. या विषयावर चर्चेस वाव असल्यामुळे धागा चर्चा सदरात टाकला आहे. पण मुळ उद्देश शेवटी विकिपीडियाच्या लेखास हातभार लावणे असल्यामुळे नित्याप्रमाणे आपले या धाग्यावरील प्रतिसाद प्रताधिकारमुक्त गृहीत धरले जातील.
मनमोकळ्या अभिव्यक्ती साठी
मनमोकळ्या अभिव्यक्ती साठी संकेतस्थळावर पोषक वातावरण, सुयोग्य क्राऊड हवा. संकेतस्थळ-संपादक्/व्यवस्थापक खूप महत्त्वपूर्ण भूमिका निभावतात असे माझे मत आहे.
सहमत, पण "पोषक वातावरण,
सहमत, पण "पोषक वातावरण, सुयोग्य क्राऊड" यात आपणास काय काय अभिप्रेत आहे ?
ऐसी अक्षरेवरील आधीचे नुसते "माहितगार" सदस्य खाते माझे नाही. गैरसमज नसावा.
कमीत कमी "सायबर बुलींग"
कमीत कमी "सायबर बुलींग" सारख्या विकृतीस आळा. आठवेल तशी भर घालेन.
_____________
२ प्रकारच्या अभिव्यक्ती आतापर्यंत लक्षात आल्या आहेत - भावनिक अन वस्तुनिष्ठ. याचा अर्थ दोन्ही परस्परांपासून संपूर्ण भिन्न आहेत का? (म्युच्युअली एक्स्क्लुझिव्ह) तर होय असे वाटते. परत या माझ्या वाटाण्याला कितपत अर्थ आहे? या प्रकारच्या क्लिष्ट विषयाकरता रिसर्च मटीरीअलच उपयोगी पडावे.
_________
लेखाची मांडाणी व्यामिश्र अन मुद्देसूद व बर्याच अस्पेक्टसना स्पर्श करणारी वाटली. याबद्दल माहीतगार यांचे कौतुक.
_________
http://www.nwlink.com/~donclark/hrd/styles/vakt.html
VAK - व्हिज्युअल्/ऑडिटरी/किनेस्थेटिक
या संकल्पनेचा उपयोग व्हावा असा हंच!!
मुळातच आक्षेप
<अभिव्यक्ती किंवा अभिव्यक्त होणे, या प्रक्रीये संदर्भाने काही प्रश्न> ह्या धाग्याच्या शीर्षकातील 'अभिव्यक्त होणे' हा शब्दप्रयोग अतिशिष्ट आणि कृत्रिम वाटतो. सांगणे, बोलणे, लिहिणे ह्या साध्यासुध्या शब्दांचाच अर्थ अधिक कृत्रिम प्रकाराने 'अभिव्यक्त होणे' हा शब्दप्रयोग दर्शवितो आणि हे एक अलीकवैदग्ध्य वाटते.
'अभिव्यक्त होणे' ह्याचे शब्दशः इंग्रजी भाषान्तर to become expressed असा होईल. इंग्रजीत he said च्या जागी तुम्ही he became expressed असा शब्दप्रयोग तुम्ही कराल काय? अर्थातच नाही कारण तो वापर निरर्थक पांडित्य दर्शवितो. ह्याला इंग्रजीमध्ये एका संदर्भामध्ये Hellenomania - A display of erudition by excessive use of Greek terms असे म्हणतात.
असे शब्द टाळावेत असे मला वाटते.
होय "अभिव्यक्त होणे" या
होय "अभिव्यक्त होणे" या वाकप्रचाराच्या व्याकरणदृष्ट्या सुयोग्यतेबद्दल मराठी विकिपीडियावर चर्चा झाली तेव्हा मी मागेच तात्काळ माघार घेतली पण त्याच वेळी गूगलवर शोध घेतला तेव्हा असा उपयोग करणारा मीच एकटा नाही हे लक्षात आले म्हणून अधिक चर्चेसाठी विषय येथे घेतला. गूगलवर मागच्या वेळी (याला बरेच महिने उलटले ) शोध घेतला तेव्हा खालील पद्धतीचे उपयोग इतरांनी केलेले आढळले.
ऐसी अक्षरेवरील आधीचे नुसते "माहितगार" सदस्य खाते माझे नाही. गैरसमज नसावा.
(अवांतर शंका)
- 'कूििहींशीळी' म्हणजे नेमके काय?
- या शब्दाचा उच्चार नेमका कसा करायचा?
- यातले पहिले अक्षर जे काही आहे, त्यास 'देवनागरीतील (लिपीचिन्ह नसणार्या कोठल्याशा उच्चारणासाठी बनवलेले) नवे उच्चारचिन्ह' मानावे काय?
कूििहींशीळी' म्हणजे नेमके
मायत नाय दोन वर्षापुर्वी गूगलवरून कॉपी केला होता.
ऐसी अक्षरेवरील आधीचे नुसते "माहितगार" सदस्य खाते माझे नाही. गैरसमज नसावा.
अरे बापरे!
आणि आता पेस्ट झाला काय? काँप्युटर बदला भो! फारच स्लो झालेला दिसतोय.
व्हय व्हय, नव्या जमान्याच्या
व्हय व्हय, नव्या जमान्याच्या मानानं आमचा काँप्युटर स्लो हाय अन म्हणूनशान आपल्या शुभेच्छांचा आम्ही आदरपुर्वक स्विकार करून कळवू इच्छितो, की त्या वाक्यांचे रेकॉर्डींग आम्ही सुमारे दोन वर्षा पुर्वी विकिचर्चा पानावर केले होते ते येथे काल नकलवले. मग काँप्यूटर स्लो कसा असा प्रश्न तरीही पडत नाय कारण आमचा कॉंम्प्युटर ऐसी अक्षरेच्या या धाग्यावर उशीरा पोहोचला हे खरेच आहे, भो !
ऐसी अक्षरेवरील आधीचे नुसते "माहितगार" सदस्य खाते माझे नाही. गैरसमज नसावा.
वेडीवाकडी विनोदबुद्धी रे
वेडीवाकडी विनोदबुद्धी रे देवा! हसून हसून मुरकुंडी वळली आहे.
सही: पुरोगाम्यांना लॉजिक माफ असतं.
"अभिव्यक्त झाला" उपयोगही बर्यापैकी प्रचलीत दिसतो आहे
ऐसी अक्षरेवरील आधीचे नुसते "माहितगार" सदस्य खाते माझे नाही. गैरसमज नसावा.
अरविंद कोल्हटकरांशी (फक्त) आंशिक सहमती
अरविंद कोल्हटकरांशी (फक्त) आंशिक सहमती आहे.
(अलीकवैदग्ध्य शब्द माझ्याकरिता नवीन आहे, गंमत म्हणून आवडला.)
कित्येक प्रसंगी लेखकाने विचार करणे बरे "अभिव्यक्त होणे" ऐवजी "सांगणे/बोलणे/लिहिणे" हे पर्याय चालतील काय? पर्याय वापरून निरर्थक बोजडपणा टळतो आहे का?
परंतु जर या पर्यायांमध्ये हवी ती अर्थच्छटा येत नसेल, तर जरूर "अभिव्यक्त होणे" वापरावे. "अभिव्यक्तिस्वातंत्र्य" हा संदर्भ आगेमागे असेल, तर पुष्कळदा "अभिव्यक्ती" हा शब्द संदर्भात अधिक चपखल बसणारा असू शकेल.
टेक्निकल सहमती आम्ही पण
टेक्निकल सहमती आम्ही पण दिलीय, आत्ता सकाळी आणखी खोद (शोध काम) केले, गूगलराव ऐसी अक्षरेवर किमान २२ उपयोगांचा दाखला देत आहेत; तर मराठी विश्वकोशात नव्वदएक उपयोगांचा दाखला दिसतो आहे. मायबोली डॉटकॉमवर चक्क ४१३ उपयोगांचा दाखला दिसतो आहे. (शोध यंत्रात काही प्रमाणात काही रिझल्ट रिपीट होत असले तरी हे मोठ्या प्रमाणावर वापराचा संकेत नाही म्हणता येणार का
जर मोठ्या प्रमाणावर वापर होत असेल तर तो शब्द वाक्प्रचार भाषेने स्विकारला असे नेमके केव्हा म्हणावे असा प्रश्न मला नेहमी पडत राहतो .
...
...
...
...
महाराष्ट्र शासनाच्या २०१०च्या सांस्कृतिक धोरणात भाषेच्या महत्वाची महती गातानाही अभिव्यक्त हे रूप आलेले आहे.
ऐसी अक्षरेवरील आधीचे नुसते "माहितगार" सदस्य खाते माझे नाही. गैरसमज नसावा.
+१
अलीकवैदग्ध्य शब्द मलाही लय आवडला.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
अर्थ
ह्या शब्दाचा अर्थ आम्हा मूढांना कोणी समजावून सांगेल काय? गूगलवर शोधल्यावर हाच धागा आला फक्त! 'न गळणारा विदग्धपणा का'?
अलीक = खोटे. वैदग्ध्य =
अलीक = खोटे.
वैदग्ध्य = विदग्धपणा, इथे अर्थ अभिजात, हायक्लास, इ.इ.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं