सदाफुली वरचे पाहुणे

कारण फुलांवर फुलपाखरं

याखेरीज पानं हा देखील फुलपाखरे येण्याचा एक मुख्य फॅक्टर असतो हे नोंदवू इच्छितो. त्यांना अंडी घालायला विशिष्ट वनस्पतींची पानेच लागतात. (प्रत्येक जातीची आपापली ठरलेली). त्यांचे सुरवंट बाहेर आले की त्याच झाडाच्या पानांनी त्याचं पोषण होणं आवश्यक असतं. त्या झाडाचे एखादे एलिमेंट त्या सुरवंटात आणि पुढे बनणाऱ्या फुलपाखरात देखील कॅरी होते.

अशोक (सीतेचा अशोक नव्हे, उंच सरळसोट असतो तो) किंवा सीताफळ यावर टेल्ड जे फुलपाखरू येतं.

बदक वेलीवर (Aristolochia गटातले काही वेल) लाल स्वालोटेल फुलपाखरू येते. अमेरिकेत याच्याशी समांतर असतील.

मला फुलं लावायची आणखी गोडी लागली कारण फुलांवर फुलपाखरं, भुंगे, कधी हमिंगबर्ड येतात. तिर्री मांजर त्या लोकांचा पाठलाग करते. मजा येते.

फुलांवर फक्त फुलपाखरे, भुंगे, झालेच तर कधी हमिंगबर्ड एवढीच मंडळी येतात, तोवर मजाच असते. त्याबद्दल वाद नाही. तुम्ही टेक्सासात राहता, जॉर्जियात (अथवा आग्नेय किंवा पूर्व संयुक्त संस्थानांत अन्यत्र) राहात नाही, याबद्दल तुमचा जो कोणी खुदा असेल (असलाच, तर), त्याचे लाख लाख शुकर माना, कां की तुमचा जोरो (आमच्या बोलीभाषेत: मा***द!!!!!) या प्रकरणाशी पाला पडत नाही.

ही कोळ्यांची म्हटले तर निरुपद्रवी, म्हटले तर आत्यंतिक इरिटेटिंग अशी आगंतुक (घुसखोर) जात आहे. ही जात संयुक्त संस्थानांतील भूमिपुत्र जात नव्हे. किंबहुना, २०१३पूर्वी यांचे नावदेखील या भागांत कोणी ऐकलेले नव्हते. यांची मायभूमी खरे तर जपान, कोरिया वगैरे. परंतु, २०१३च्या सुमारास ही मंडळी ग्रामीण जॉर्जियात नक्की कशी उगवली, याची फारशी कल्पना कोणालाच नाही; मात्र, तेथून पुढे ती संपूर्ण आग्नेय/पूर्व संयुक्त संस्थानांत फोफावत गेली, आणि आता जाता जात नाहीत.

यांची वैशिष्ट्ये:

- घराबाहेर जेथेजेथे म्हणून कल्पना करणे शक्य आहे, तेथेतेथे भलीमोठी, लांबलचक जाळी विणून ठेवतात. मग ते झाडाच्या दोन फांद्यांमध्ये असो, दोन झाडांमध्ये असो, झाड आणि घर यांच्यामध्ये असो, झाड आणि मोटार यांच्यामध्ये असो, घराच्या प्रवेशद्वाराकडे जाणाऱ्या जिन्याच्या प्लंब मध्यभागी असो… यू नेम इट! किंबहुना, आपल्याच घराच्या आजूबाजूस हिंडताना अनवधानाने आपले थोबाड एखाद्या जाळ्यावर न आदळणे हे निव्वळ अशक्य होऊन बसते. (रात्रीच्या वेळेस तर विचारू नका.)

- यांची मादी रंगीबेरंगी, पायांवर आलटूनपालटून निळेपिवळे पट्टे असलेली, भलीमोठी तथा आकर्षक असते. (म्हणजे, कोळ्यांकरिता आकर्षक. किंवा, सौंदर्यदृष्टी शाबूत असलेल्या एखाद्या मनुष्यास ती कदाचित आकर्षक वाटू शकेलही; दुर्दैवाने, त्या कॅटेगरीत मी मोडत नाही.) नर त्या मानाने छोटा तथा ब्राउन रंगाचा असतो, तथा कोठल्याही अँगलने अजिबात आकर्षक वगैरे दिसत नाही.

- गिरगावातल्या चाळींतून कशी एका खबदाडीतल्या (एकाच) खोलीत असंख्य मंडळी राहतात, तद्वत, यांच्यातसुद्धा एकाच जाळ्यात आख्खी (बहुधा) जॉइंट्ट फॅमिली राहाते. एका जाळ्यात सातआठ लहानमोठे कोळी एकसमयावच्छेदेकरून गुण्यागोविंदाने नांदत असलेले दिसणे ही अत्यंत सामान्य गोष्ट!

- ही मंडळी एखादा धागा विणून, त्याच्या आधाराने हवेच्या प्रवाहावर तरंगत दूरवर जाऊ शकतात. (Ballooning.)

- जाळी बनविण्याचा प्रचंड वेग. आज जर तुम्ही झाडू मारून तुमच्या घराच्या आजूबाजूची सर्व जाळी नष्ट केलीत (यात बायदवे प्रचंड वेळ जातो.), तर उद्यापर्यंत (किंवा कदाचित त्याहीअगोदर) किमान तितकीच नवी जाळी (त्यांतील प्रत्येकी असंख्य कोळ्यांसह) निर्माण झालेली असतात. एकंदरीत, बाकी सर्व कामधंदे सोडून देऊन, (मा***द!!!!! म्हणून त्यांच्या नावाने मोठमोठ्याने शिव्या घालीत) झाडांवरून तथा घराभोवती झाशीच्या राणीच्या (किंवा, मुंडके तुटलेल्या मुरारबाजीच्या) गतीने झाडू फिरवीत हिंडणे (आणि, उंचावरच्या ठिकाणी किंवा उंचावरच्या फांदीवर वगैरे जाळे आढळल्यास, पुनरेकवार कचकावून शिवी हासडून झाडू भिरकावून मारणे) हा नित्याचा उद्योग होऊन बसतो.

- हिवाळ्यात ही मंडळी गायब होतात. (बहुधा अंडी घालून मरत असावीत.) मात्र, वसंतसमये प्राप्ते यांचे हळूहळू पुनरागमन होऊ लागते, नि उन्हाळ्याअखेरीकडे यांचा पूर्ण प्रादुर्भाव सुरू होतो.

- माणसाच्या दृष्टीने ही मंडळी तुलनेने निरुपद्रवी म्हणवली जातात. एक तर ती सहसा आपण होऊन माणसाच्या वाटेला जात नाहीत. (तितका त्यांचा पार्श्वभागात दम नसतो. माणसाला घाबरत असावीत. माणसाने मात्र अनवधानाने त्यांच्या वाटेला जाण्याचे टाळणे हे जवळपास अशक्य असते.) आणि, (स्वसंरक्षणार्थ) चुकून जर मनुष्यास त्यांनी दंश केलाच, तर (१) त्यांच्या नांग्यांत मानवी त्वचेला भेदण्याइतपत ताकद सहसा नसते, आणि (२) त्यांचे विष हे छोट्यामोठ्या किड्यांकरिता जरी प्राणघातक असले, तरी मनुष्यास ठार मारण्याइतपत सक्षम नसते. (ऐकीव माहितीनुसार, दंश हा फार फार तर एखाद्या दिवसापुरता वेदनादायी ठरू शकतो, परंतु त्याने मृत्यू ओढवत नाही.)

सांगण्याचा मतलब, टेक्सासात असण्याचा असा मामूली फायदा असू शकतो. टेक्सासात आहात, सुखी आहात. सुखी राहा.

तथास्तु!

कधी असा विचार करून पाहा, की हर्षदा यांचं लेखन आवडलं. म्हणून ते आणखी हवंसं वाटलं. एका माणसाला लांबड लावायची सवय आहे, त्यामुळे कधी कंटाळा येतो. त्याच्या बरोब्बर उलट झालं.

सन बर्ड.