दखल
#ऐसीअक्षरे #दिवाळी२०२३
दिवाळी अंक पाहिलात का?
दिनवैशिष्ट्य
४ मे
जन्मदिवस : मध्यकालीन समाजसुधारक बसवेश्वर (११३४), मुघलांशी लढणारा महाराजा छत्रसाल बुंदेला (१६४९), कर्नाटक संगीतकार त्यागराजू (१७६७), उत्क्रांतीच्या सिद्धांताचा खंदा पुरस्कर्ता जीवशास्त्रज्ञ थॉमस हक्सले (१८२५), लेखक ज्योतिंद्रनाथ टागोर (१८४९), गायिका उम कलतूम (१९०४), लेखक बाबा कदम (१९२९), अभिनेत्री ऑड्री हेपबर्न (१९२९), लेखक एमॉस ऑझ (१९३९), 'द हिंदू'चे माजी संपादक एन. राम (१९४५)
मृत्युदिवस : इंग्रजांविरोधात लढणारा म्हैसूरचा राजा टिपू सुलतान (१७९९), लेखक अनंत काणेकर (१९८०), अलिप्ततावादात भारताचे साथीदार, युगोस्लाव्हियाचे अध्यक्ष मार्शल टिटो (१९८०), तबलावादक किशन महाराज (२००६)
----
राष्ट्रीय कोळसा कामगार दिन
आंतरराष्ट्रीय अग्निशामक कर्मचारी दिन
जागतिक दमा दिन
स्वातंत्र्य दिन : लात्व्हिया
१६७५ : 'रॉयल ग्रीनीच वेधशाळे'च्या बांधकामाची आज्ञा दिली गेली.
१७१५ : पहिली घडीची छत्री फ्रान्समध्ये विक्रीसाठी उपलब्ध.
१९०४ : अमेरिकेने पनामा कालव्याचे काम सुरू केले.
१९३० : ब्रिटिश पोलिसांनी महात्मा गांधींना अटक करून येरवडा तुरुंगात ठेवले.
१९४५ : पाच वर्षांच्या नाझी गुलामीनंतर डेन्मार्क पुन्हा स्वतंत्र.
१९५३ : 'The Old Man and the Sea' कादंबरीसाठी अर्नेस्ट हेमिंग्वेला पुलित्झर पुरस्कार.
१९५९ : ग्रॅमी पारितोषिकांची सुरुवात.
१९६७ : त्र्यंबकेश्वरच्या मंदिरात पूजा करण्याचा अधिकार सगळ्यांना असल्याचा मुंबई उच्च न्यायालयाचा निर्णय.
१९७९ : मार्गारेट थॅचर ब्रिटनच्या पहिल्या महिला पंतप्रधान बनल्या.
१९९४ : गाझा पट्टी आणि येरिको या पॅलेस्टिनी भागाच्या स्वायत्ततेसाठी इस्राएली नेते यित्झाक राबिन आणि पॅलेस्टिनी नेते यासर अराफत यांच्यात शांती करार.
१९९५ : ‘बॉम्बे’चे अधिकृत नाव बदलून ‘मुंबई’ करण्याचा भाजप-सेना युतीच्या राज्य मंत्रीमंडळाचा निर्णय.
दिवाळी अंक २०२३
आवागमन (navigation)
सध्या कोण कोण आलेले आहे?
There is currently 1 user online.
- जावा फुल स्टॅक
प्रतिक्रिया
नाव
नावात बरंच काही असतं हे कळलं. माझ्याच एका लेखाची आठवण झाली.
तुमच्या लेखाची
लिंक द्या.
चेतन सुभाष गुगळे
भ्रमणध्वनी - ०९५५२०७७६१५
Electronic Mail Address :- chetangugale@gmail.com
+१
मलाही तुमचा लेख आठवला. रिकी पाँटिंग?
लेख आवडला
नावं ठेवण्यावरचा लेख आवडला. 'गुगळे' नावाच्या आमच्या एका सहकार्याला आम्ही त्याच्या पाठीमागे असेच हिणवत असू ते आठवले. जातीवरुन हिणवणे हे लहानपणी इतके सहन केले आहे की नंतर त्याचे काही वाटेनासेच झाले होते. मोबाईलला 'बोंबल्या' हे नाव अत्यंत चपखल वाटले. ते वापरण्याचा प्रयत्न करणार आहे. 'हटके' हा शब्द वाचून बाकी कोंबडीत हाडूक आल्यासारखे वाटले.
उसके दुष्मन है बहुत, आदमी अच्छा होगा
'नावं ठेवणं' (कशालाही,
'नावं ठेवणं' (कशालाही, कोणालाही) ही इतकी सर्वव्यापी गोष्ट आहे की, तिला 'कला' म्हणायला जरा विचित्र वाटतं. हं, 'नावं न ठेवणं' ही कला आहे असं कोणी म्हटलं तर मी समजू शकते.
'आपल्याला जास्त समजतं' (कोणत्याही विषयातलं) असं समजणारी कोणीही व्यक्ती (म्हणजे जवळजवळ सर्वजण) दुस-याला नावं ठेवू शकतेच. त्यातल्या त्यात 'तोंडावर नावं ठेवणं' आणि 'पाठीमागे नावं ठेवणं'; 'माणसांना नावं ठेवणं' आणि 'निर्जीव वस्तूंना नावं ठेवणं'; 'आपल्या लोकांना नावं ठेवणं' आणि 'परक्यांना नावं ठेवणं' ....असे अनंत उपप्रकार करता येतील. त्यातल्या कोणत्या कलेत आपण कधी वाकबगार असतो हे समजून घेणं मनोरंजक ठरावं.
स्वतःला नावं ठेवण्याची पण एक वेगळीच कला आहे!!
***
अब्द शब्द
खुसखुशीत लेख
गावाकडे आमच्या शाळेत एक भास्कर नावाचा मित्र होता. तो धनगर होता. त्याच्या अभ्यासात काही विसंगती दिसली कि आमचे देव गुरुजी म्हणायचे धनगर बसले जेवाया आन ताकासंग शेवाया|
मी सातारा सैनिक स्कूलची प्रवेश परिक्षा नापास झालो आन मला बुगडी माझी सांडली गं जाता जाता सातार्याला! अस चिडवण चालू झाले.
प्रकाश घाटपांडे
http://faljyotishachikitsa.blogspot.in/
नाममहात्म्य
नावावरून "नाव" ठेवण्याच्या कलेचा हा रुचकर लेख चांगले नाव मिळविण्याच्या योग्यतेचा झाला आहे यात संदेह नाही. खूप जुन्या आठवणींना या निमित्ताने उजाळा मिळाला. हायस्कूलमध्ये शिकत असताना वर्गातील मारवाडी समाजातील एका मुलाचे नाव "सुंदर" असे त्याच्या चेहरेपट्टीला शोभणारे असेच असताना निव्वळ त्याच्या बापाच्या धंद्यामुळे त्याला नाव मिळाले होते "डालड्या". विशेष म्हणजे त्याचे वैषम्य त्यालाही कधी वाटल्याचे जाणवले नाही. कदाचित मारवाडी समाजाच्या सहनशक्तीपणाचे ते एक चांगले उदाहरण होते. उलटपक्षी गवळी धंद्यातील पैशामुळे माज चढलेल्या कुटुंबातील एका पोराला (पोरगा कसला रेडाच होता तो, त्याला पाहूनच म्हशी पाणावत असाव्यात्...)आम्ही नाव ठेवले होते 'टामटूम', अर्थात त्याच्या माघारीच असा उल्लेख होत असे, कारण उघडच आहे.
LOG-INN फार भावले. फार अचूक अशी निवड आहे, तितकीच कल्पकही. कोल्हापूरात रेल्वे स्टेशनसमोर एक छोटेसे लॉज आहे. त्याचे खरे पूर्ण नाव आहे Station View Lodge पण मालकांना काय सुचले की त्यानी त्याच्या संक्षिप्त नावाचाच दर्शनी बोर्ड केला, तोही भला मोठा. नाव झाले SV Lodge आणि येणार्या जाणार्यांनी थेट उच्चार करायला सुरुवात केली : एस्.व्ही.लोडगे. [डॉज ब्रदर्स यांच्या ट्रक्सनाही दोडगे बंधू ट्र्क्स असे म्हणत याची जुनी आठवण आली.]
लॉग्-इन सारखे एक हॉटेल एम्.जी.रोड, कॅम्प इथे पाहायला मिळेल, त्याचे नाव आहे : PLUG-INN छान वाटली हीदेखील कल्पना.
नूतन व्यवसायासाठी अशी काही नावे सुचविता येतील :
१. पिझ्झासम फूड सेन्टर : JUNK BYTE
२. कुरिअर सेवा : ALWAYS ONLINE
३. टीव्ही आणि तत्सम : NEW EPISODES
४. कोल्ड्रिन्क्स : CHAK DE COOL
अशोक पाटील
नाममहात्म्य आणि दाममहात्म्यही
<< कदाचित मारवाडी समाजाच्या सहनशक्तीपणाचे ते एक चांगले उदाहरण होते. >>
ही सहनशक्ती व्यावसायिक लाभाच्या अपेक्षेला आलेले फळ असते. म्हणजे असे की, चिडवितायतना लोक - चिडवू द्यात बापडे. शेवटी आपल्या दुकानातूनच सामान घेणार आहेत ना? त्यांच्या खिशातूनच आपल्याला नफा मिळणार आहे ना? मग त्यांचे चिडविणे सहन करीत राह्यचे. दुभत्या गाईच्या लाथा गोड मानुन घ्यायच्या अशातला हा प्रकार. अर्थात मीही मारवाडी कुटुंबातलाच असलो तरी माझ्या वडिलांचे काही दुकान नव्हते. ते नोकरी करीत असल्याने आपण म्हणता तशी मारवाडी समाजातील मुलांत असणारी सहनशक्ती साहजिकच माझ्यात नव्हती / नाहीये.
दोडगे बंधू आणि प्लग इन भारी.
आजच महाराष्ट्र टाईम्स मध्ये हवाई चपलांच्या विविधतेविषयी लेख आलाय. लेखाचं शीर्षक आहे - स्लीपर क्लास.
चेतन सुभाष गुगळे
भ्रमणध्वनी - ०९५५२०७७६१५
Electronic Mail Address :- chetangugale@gmail.com
नांवे
भरपूर पावडर लावलेल्या काळ्या मुलीला 'खारा दाणा' हे विशेषण ऐकले आहे.
लंगोट न बांधलेल्या मुलांना एक सर 'लडबड भडजी' असे म्हणत असत.
नुकताच 'कहानी' हा सिनेमा बघताना विद्या बालनला तिची अवस्था पाहून 'विद्या बाळंत' हे नांव स्फुरले होते.
तीनच? तुम्ही अजुन सांगाल असे वाटले होते..
खारा दाणा, लडबड भटजी आणि विद्या बाळंत.... अजुन
होऊआपलं ते हे येऊ द्याचेतन सुभाष गुगळे
भ्रमणध्वनी - ०९५५२०७७६१५
Electronic Mail Address :- chetangugale@gmail.com
मी लोकांना फार नावं ठेवते अशी
मी लोकांना फार नावं ठेवते अशी तक्रार गुर्जी उगाच सर्वद्वेष्ट्या निळ्याकडे करत असल्याचं त्याच्या गुर्जींनी कोटीकेसरी नंदनला सांगताना पहिल्या अदितिने ऐकून मला सांगितलं.
---
सांगोवांगीच्या गोष्टी म्हणजे विदा नव्हे.
अन्वर्थक नाव
मुंबईला केम्प्स कॉर्नर येथे एक स्त्रियांच्या चामडयाच्या पर्सेस वगैरे वस्तु विणारे एक दुकान होते आणि १९९०-९५ च्या सुमारास मी ते रोज पाहात असे. ते आता चालू आहे किंवा नाही ठाऊक नाही पण त्याचे नाव स्मरणात राहिले आहे - Hide and Chik.
'राम तेरी गंगा मैली'मधील राजीव कपूर (आता कुठे असतो हा बाबा?)चे भिकार काम पाहून एका परीक्षकाने त्याचे 'नाजीव कपूर' असे नामकरण केले होते.
विद्यार्थिदशेत दुसर्याची कुचेष्टा करण्यात काही वावगे वाटत नाही पण आता आपण असे केले ह्याची लाज वाटते. फारसा 'फॉर्म' नसलेल्या मुलींना आम्ही 'मँचेस्टर' म्हणत असू. दात पुढे असणार्या मुलामुलींसाठीचा आमचा शब्द होता 'कंगवा' आणि सुंदर नसणार्या मुलींसाठी 'कान्यकुब्ज देशाची राजकन्या'.
आणखी विकळण्यापूर्वीच थांबतो.
नाजीव कपूर आणि कंगवा फारच
नाजीव (त्यास लाजीव सुद्धा म्हणता आले असते. मध्यंतरी दारू पिऊन अपघात करणे, पोलिसांना गुंगारा देणे असले काही लाजिरवाणे प्रकार या महाशयांनी केल्याचे वर्तमानपत्रात वाचले होते) कपूर आणि कंगवा फारच आवडले. आणखी काही गंमतीदार नावे ठाऊक असल्यास इथे जरूर मांडावीत.
चेतन सुभाष गुगळे
भ्रमणध्वनी - ०९५५२०७७६१५
Electronic Mail Address :- chetangugale@gmail.com
आणखी एक अन्वर्थक नाव
मी स्वतः अतिसावधपणे वागतो, काहीहि करण्याऐवजी ते का करता येणार नाही ह्याची लांबलचक यादी लावतो आणि चिक्कूपणा करतो असे माझ्या पत्नीचे मत असल्याने ती मला 'चिन्तोपंत नन्नासाहेब मारवाडी' असे कधीकधी म्हणते.
कोंबडीची हाडं
कोबीच्या रेषांना कोंबडीची हाडं म्हणणं मस्तच.
बढा चढा के बोल ...
गुपचूप मांसाहार करणारी व्यक्ति आपल्या जेवणातील पदार्थांचा इतरांसमोर उघड करू शकत नसेल तर त्या पदार्थांना शाकाहारातील पदार्थांची टोपणनावे देऊन संवाद पुढे चालु ठेवते तर शाकाहार करणारी मंडळी आपल्या आहारातील घटकांना मांसाहारातील पदार्थांची नावे देऊन संवादात (उगाचंच) भारदस्तपणा आणण्याचा प्रयत्न करतात त्यातलाच हा प्रकार. अजुन एक ठळक उदाहरण म्हणजे - साबुदाणा - यास लोक उपवासाची अंडी असेही म्हणतात.
चेतन सुभाष गुगळे
भ्रमणध्वनी - ०९५५२०७७६१५
Electronic Mail Address :- chetangugale@gmail.com
सज्जाद हुसेन
सज्जाद हुसेन हा जगाला शिव्या देण्यात पटाईत कलाकार. तलत महमूदला तो 'गलत महमूद' म्हणत असे असे ऐकून आहे. गीता दत्तला 'जूता दत्त' असेही. बाकी कुमार गंधर्वांची काही गाणी गाणार्या एका नवशिक्याला आधी 'सुमार गंधर्व' आणि मग त्याची प्रकृती थोडीशी बिघडल्यावर 'बीमार गंधर्व' म्हणत असत ते आठवले.
उसके दुष्मन है बहुत, आदमी अच्छा होगा
मस्त चौकार मारलाय. अजुन एखादा षट्कार होऊन जाऊ द्या.
गलत महमूद, जूता दत्त, सुमार गंधर्व, बीमार गंधर्व सारी एकाचढ एक मजेशीर नावे आहेत. आपल्यापाशी नक्कीच अजुन मोठा खजिना असणार. इथे तो खुला करावा ही विनंती.
चेतन सुभाष गुगळे
भ्रमणध्वनी - ०९५५२०७७६१५
Electronic Mail Address :- chetangugale@gmail.com
मस्तच
मस्तच. ही नावं ठेवणं वाचून मला 'बजबजपुरी'ची आठवण झाली.
मस्तच. ही नावं ठेवणं वाचून
अगदी अगदी.
सध्या बंद का ठेवली आहेत हो ?
©º°¨¨°º© परा ©º°¨¨°º©
Only Fairy Tales Have Happy Endings ...
आमची राज्ये :-
राज्य १
राज्य २
संदर्भासह स्पष्टीकरण अपेक्षित
बजबजपुरी म्हणजे काय? गुगल बझ्झ का?
जरा विस्कटून सांगाल का?
चेतन सुभाष गुगळे
भ्रमणध्वनी - ०९५५२०७७६१५
Electronic Mail Address :- chetangugale@gmail.com
.
.
--मनोबा
.
संगति जयाच्या खेळलो मी सदाहि | हाकेस तो आता ओ देत नाही
.
memories....often the marks people leave are scars
=)
मस्त खुसखुशीत लेख!
मला उगाच एका ठेवले गेलेल्या नावाची आठवण झाली 'चेसुगु' आणि अंमळ हसू आले
- (नावे ठेवण्यात पटाईत असलेला) सोकाजी
ब्लॉग हा माझा...