एक जूनी कविता

#ऐसीअक्षरे #दिवाळी२०२३

दिवाळी अंक पाहिलात का?

१५ मे
जन्मदिवस : संगीतकार मोंतेव्हेर्दी (१५६७), समाजसुधारक, तत्त्वज्ञ देवेंद्रनाथ टागोर (१८१७), 'ऑझ'लेखक एल. फ्रँक बॉम (१८५६), क्यूरी परिणाम आणि रेडीयम शोधणारा नोबेलविजेता पिएर क्यूरी (१८५९), 'मेकॅनो' शोधणारा फ्रँक हॉर्नबी (१८६३), लेखक मिखाईल बुल्गाकोव्ह (१८९१), समीक्षक रा. श्री. जोग (१९०३), क्रांतिकारक हुतात्मा सुखदेव थापर (१९०७), अभिनेता जेम्स मेसन (१९०९), एव्हरेस्टवर पहिली यशस्वी चढाई करणाऱ्या एडमंड हिलरीचा सहाय्यक तेनसिंग नोर्गे (१९१४), अभिनेता जॉनी वॉकर (१९२३), छायाचित्रकार रिचर्ड अ‍ॅव्हेडॉन (१९२३), नाटककार पीटर शॅफर (१९२६), चित्रकार व शिल्पकार जॅस्पर जॉन्स (१९३०), अभिनेत्री माधुरी दिक्षित (१९६७), अभिनेता शायनी आहुजा (१९७४), टेनिसपटू अँडी मरे (१९८७)
मृत्युदिवस : कवयित्री संत जनाबाई (१३५०), कवयित्री एमिली डिकीन्सन (१८८६), चित्रकार व शिल्पकार कासिमिर मालेव्हिच (१९३५), चित्रकार एडवर्ड हॉपर (१९६७), स्वतंत्र भारताचे पहिले लष्करप्रमुख फिल्ड मार्शल करिअप्पा (१९९३), लोककवी आणि शाहीर वामनदादा कर्डक (२००४), लेखक कार्लोस फ्युएन्टेस (२०१२), वारली चित्रकार जिव्या सोमा मशे (२०१८)
---
विश्व कुटुंबसंस्था दिन
जागतिक सदसद्विवेकी आक्षेप (Conscientious Objection) दिन
स्वातंत्र्यदिन : पराग्वे (१८११)
१२५२ : पोप इनोसंट चौथा याने फतवा काढून ख्रिश्चन धर्म न पाळणाऱ्यांचा शारीरिक छळ करण्याची मुभा दिली.
१६१८ : योहानेस केप्लरने आधी अग्राह्य मानलेल्या ग्रहगतीच्या तिसऱ्या नियमाची पुष्टी केली.
१७१८ : जेम्स पकल याने मशीनगनचे पेटंट घेतले.
१८३६ : फ्रान्सिस बेली याने सूर्यग्रहणाच्या वेळी चंद्रावरच्या दऱ्यांमधून येणारा प्रकाश (बेलीज बीड्स) याचे प्रथम निरीक्षण केले.
१८६९ : अमेरिकन स्त्रियांना मताधिकार मिळण्यासाठी सुझन अँथनी आणि एलिझाबेथ स्टँटन यांनी संघटना स्थापन केली.
१८८९ : आयफेल टॉवर जनतेसाठी खुला.
१९०८ : लो. टिळकांवर ज्यामुळे राजद्रोहाचा खटला चालला तो अग्रलेख ('देशाचे दुर्दैव') केसरीत प्रकाशित झाला.
१९११ : 'स्टँडर्ड ऑईल'च्या एकाधिकारशाहीच्या विरोधात न्यायालयाचा निवाडा; कंपनीचे पुढे सात तुकडे झाले.
१९२८ : 'प्लेन क्रेझी' या लघुपटाद्वारे वॉल्ट डिस्नेच्या मिकी आणि मिनी माऊस ह्या व्यक्तिरेखांचे पडद्यावर पदार्पण.
१९४० : मॅकडॉनल्डने आपले पहिले उपहारगृह सॅन बर्नार्डिनो येथे सुरू केले.
१९४१ : दोस्त राष्ट्रांच्या पहिल्या जेट विमानाचे उड्डाण.
१९४८ : इजिप्त, ट्रान्सजॉर्डन, सिरिया, इराक व सौदी अरेबियाने इस्राएल निर्मितीमुळे इस्राएलवर हल्ला केला.
१९५७ : यु.के.ने हायड्रोजन बॉंबची चाचणी केली.
१९५८, १९६० : रशियानं स्पुतनिक ३ आणि ४ या उपग्रहांचे यशस्वी प्रक्षेपण केलं.
१९७२ : १९४५पासून अमेरिकेच्या सामरिक अधिपत्याखाली असलेल्या ओकिनावा बेटसमूहाचा ताबा परत जपानकडे गेला.
१९८० : गोदावरी या संपूर्ण देशी पाणबुडीचे जलावतरण.
१९८८ : आठ वर्षांपेक्षा जास्त काळाच्या लढाईनंतर अफगाणिस्तानातून सोव्हिएत लाल सैन्याच्या माघारीची सुरुवात.
२००८ : कॅलिफोर्नियात समलिंगी विवाहांना मान्यता. मॅसॅच्युसेट्सनंतर अशी मान्यता देणारे ते अमेरिकेतील दुसरे राज्य ठरले.