दखल
#ऐसीअक्षरे #दिवाळी२०२३
दिवाळी अंक पाहिलात का?
दिनवैशिष्ट्य
१५ मे
जन्मदिवस : संगीतकार मोंतेव्हेर्दी (१५६७), समाजसुधारक, तत्त्वज्ञ देवेंद्रनाथ टागोर (१८१७), 'ऑझ'लेखक एल. फ्रँक बॉम (१८५६), क्यूरी परिणाम आणि रेडीयम शोधणारा नोबेलविजेता पिएर क्यूरी (१८५९), 'मेकॅनो' शोधणारा फ्रँक हॉर्नबी (१८६३), लेखक मिखाईल बुल्गाकोव्ह (१८९१), समीक्षक रा. श्री. जोग (१९०३), क्रांतिकारक हुतात्मा सुखदेव थापर (१९०७), अभिनेता जेम्स मेसन (१९०९), एव्हरेस्टवर पहिली यशस्वी चढाई करणाऱ्या एडमंड हिलरीचा सहाय्यक तेनसिंग नोर्गे (१९१४), अभिनेता जॉनी वॉकर (१९२३), छायाचित्रकार रिचर्ड अॅव्हेडॉन (१९२३), नाटककार पीटर शॅफर (१९२६), चित्रकार व शिल्पकार जॅस्पर जॉन्स (१९३०), अभिनेत्री माधुरी दिक्षित (१९६७), अभिनेता शायनी आहुजा (१९७४), टेनिसपटू अँडी मरे (१९८७)
मृत्युदिवस : कवयित्री संत जनाबाई (१३५०), कवयित्री एमिली डिकीन्सन (१८८६), चित्रकार व शिल्पकार कासिमिर मालेव्हिच (१९३५), चित्रकार एडवर्ड हॉपर (१९६७), स्वतंत्र भारताचे पहिले लष्करप्रमुख फिल्ड मार्शल करिअप्पा (१९९३), लोककवी आणि शाहीर वामनदादा कर्डक (२००४), लेखक कार्लोस फ्युएन्टेस (२०१२), वारली चित्रकार जिव्या सोमा मशे (२०१८)
---
विश्व कुटुंबसंस्था दिन
जागतिक सदसद्विवेकी आक्षेप (Conscientious Objection) दिन
स्वातंत्र्यदिन : पराग्वे (१८११)
१२५२ : पोप इनोसंट चौथा याने फतवा काढून ख्रिश्चन धर्म न पाळणाऱ्यांचा शारीरिक छळ करण्याची मुभा दिली.
१६१८ : योहानेस केप्लरने आधी अग्राह्य मानलेल्या ग्रहगतीच्या तिसऱ्या नियमाची पुष्टी केली.
१७१८ : जेम्स पकल याने मशीनगनचे पेटंट घेतले.
१८३६ : फ्रान्सिस बेली याने सूर्यग्रहणाच्या वेळी चंद्रावरच्या दऱ्यांमधून येणारा प्रकाश (बेलीज बीड्स) याचे प्रथम निरीक्षण केले.
१८६९ : अमेरिकन स्त्रियांना मताधिकार मिळण्यासाठी सुझन अँथनी आणि एलिझाबेथ स्टँटन यांनी संघटना स्थापन केली.
१८८९ : आयफेल टॉवर जनतेसाठी खुला.
१९०८ : लो. टिळकांवर ज्यामुळे राजद्रोहाचा खटला चालला तो अग्रलेख ('देशाचे दुर्दैव') केसरीत प्रकाशित झाला.
१९११ : 'स्टँडर्ड ऑईल'च्या एकाधिकारशाहीच्या विरोधात न्यायालयाचा निवाडा; कंपनीचे पुढे सात तुकडे झाले.
१९२८ : 'प्लेन क्रेझी' या लघुपटाद्वारे वॉल्ट डिस्नेच्या मिकी आणि मिनी माऊस ह्या व्यक्तिरेखांचे पडद्यावर पदार्पण.
१९४० : मॅकडॉनल्डने आपले पहिले उपहारगृह सॅन बर्नार्डिनो येथे सुरू केले.
१९४१ : दोस्त राष्ट्रांच्या पहिल्या जेट विमानाचे उड्डाण.
१९४८ : इजिप्त, ट्रान्सजॉर्डन, सिरिया, इराक व सौदी अरेबियाने इस्राएल निर्मितीमुळे इस्राएलवर हल्ला केला.
१९५७ : यु.के.ने हायड्रोजन बॉंबची चाचणी केली.
१९५८, १९६० : रशियानं स्पुतनिक ३ आणि ४ या उपग्रहांचे यशस्वी प्रक्षेपण केलं.
१९७२ : १९४५पासून अमेरिकेच्या सामरिक अधिपत्याखाली असलेल्या ओकिनावा बेटसमूहाचा ताबा परत जपानकडे गेला.
१९८० : गोदावरी या संपूर्ण देशी पाणबुडीचे जलावतरण.
१९८८ : आठ वर्षांपेक्षा जास्त काळाच्या लढाईनंतर अफगाणिस्तानातून सोव्हिएत लाल सैन्याच्या माघारीची सुरुवात.
२००८ : कॅलिफोर्नियात समलिंगी विवाहांना मान्यता. मॅसॅच्युसेट्सनंतर अशी मान्यता देणारे ते अमेरिकेतील दुसरे राज्य ठरले.
दिवाळी अंक २०२३
आवागमन (navigation)
सध्या कोण कोण आलेले आहे?
There is currently 1 user online.
- तिरशिंगराव
प्रतिक्रिया
समीक्षा आवडली.
इनकार बऱ्याच वर्षांपूर्वी पाहिला होता. त्यातलं मुंगळा गाणं अर्थातच खूप वेळा पाहिलं आहे. सिनेमातले खूप बारीक बारीक प्रसंग आठवतात. श्रीराम लागू आपला जुना चांभारकाम करतानाचा फोटो दाखवून स्वतः ती बॅग शिवतो तो प्रसंग. जळण्याच्या ठिकाणाहून पिवळा धूर निघतो तो प्रसंग. आणखीन एक आठवतो तो म्हणजे अमजद खान पळून जाण्यासाठी उजव्या हातावरची खूण लपवण्यासाठी हात प्लॅस्टरमध्ये घालतो खरा, पण तिकीट काढताना पाकीट त्याला डाव्या हाताने काढावं लागतं. त्या अडचणीमुळे पाळत ठेवणारे सीआयडी त्याला ओळखतात.
पण या चार नकारांची गोष्ट लक्षात नव्हती. तीन नकार हरिदासच्या तत्वनिष्ठा अथवा गुर्मीतून येतात. एक काहीशा कातडीबचावू प्रवृत्तीतून येतो. दोन चुकीच्या नकारांचे होकार झाले, आणि दोन योग्य ते (तत्वनिष्ठेचे) नकार राहिले. हा अर्क चांगला समजावून सांगितला आहे.
मुंगळा नंतरचा मारामारीचा प्रसंग कथानकासाठी आवश्यक आहे. कारण सिनेमातला व्हीलन किती जबरदस्त आहे हे सिद्ध केल्याशिवाय संघर्षाला जोर येत नाही. त्या मारामारीसाठी अर्थातच मुंगळा हे गाणं आवश्यक आहे. तात्पर्य, हेलनचा नाच कलात्मकदृष्ट्या महत्त्वपूर्ण आहे.
अर्क कोळून प्यालोय...
<< दोन चुकीच्या नकारांचे होकार झाले, आणि दोन योग्य ते (तत्वनिष्ठेचे) नकार राहिले. हा अर्क चांगला समजावून सांगितला आहे. >>
धन्यवाद. तो अर्क माझ्या मेंदूत फार चांगल्या प्रकारे उतरलाय कारण चित्रपट पहिल्यांदा पाहण्यात आला तेव्हा नव्यानेच नोकरीत रुजू झालो होतो आणि त्याकाळी हे असले नमकहराम, काला पत्थर, बेमिसाल वगैरे...तात्विक चित्रपट मोठ्या भक्तिभावाने पाहून त्यावर तितक्याच तावातावाने चर्चा करीत असायचो.
असो. अब न वो दिन रहे न रही वो बाते...
http://www.loksatta.com/vruthanta-news/now-teach-lessions-from-movies-33...
<< तात्पर्य, हेलनचा नाच कलात्मकदृष्ट्या महत्त्वपूर्ण आहे. >>
सव्वा दोन तासांच्या चित्रपटात ५ मिनिटांचे नृत्यगाणे (च) लक्शात ठेवण्याकरिता हे कारण पुरेसे आहे?
चेतन सुभाष गुगळे
भ्रमणध्वनी - ०९५५२०७७६१५
Electronic Mail Address :- chetangugale@gmail.com
या चित्रपटात हे गाणं आहे
या चित्रपटात हे गाणं आहे माहीत नव्हतं
तुम्ही चित्रपट फार बारकाईने पाहलात अस वाटतं
एकदम डिट्टेलमधे लिहीलय
चित्रपट ओळख आवडली
.
धन्यवाद.
चित्रपट पहिल्यांदा पाहिल्यावर एकदम आवडून गेला. त्यातल्या हरिदासच्या भूमिकेनं अक्षरशः झपाटून टाकलं. लेख लिहीण्याच्या निमित्ताने पुन्हा एकदा पाहिला. शेमरूनं आंतरजालावर ठेवलाय. पुन्हा पाहिल्यावर लगेचच लेख लिहील्यानं बारकावे टिपता आले.
चेतन सुभाष गुगळे
भ्रमणध्वनी - ०९५५२०७७६१५
Electronic Mail Address :- chetangugale@gmail.com
मुंगळा हे गाणे ह्या
मुंगळा हे गाणे ह्या चित्रपटातील आहे हे माहीत नवते. परिक्षण आवडले हे वेगळे सांगायला नको.
जियो.
भवतु सब्ब मंगलम्
समीक्षा आवडली
'इन्कार' हा चित्रपट पाहिला नाहीये पण त्याची केवळ पटकथा येथे न देता त्यावर केलेली समीक्षा आवडली.
==================================
इथे वेडं असण्याचे अनेक फायदे आहेत,
शहाण्यांसाठी जगण्याचे काटेकोर कायदे आहेत...
मंडळींनाही चित्रपटातला शीर्षक
चित्रपटाचं अपयशच.
तत्कालिन परिस्थितीवर भाष्य करणारा चित्रपट बनवणं वेगळं आणि तो चित्रपट लक्षात राहिल असा बनवणं वेगळं. 'सारांश' बघणार्यांना चित्रपट आठवत नाही असं होईल का?
हा चित्रपट मी पण पाहिला होता, अनेक वर्षांपूर्वी, एकीकडे दुसरं काही काम करत. खिळून रहात बघावं असं यात काहीही आढळलं नाही. 'मुंगडा' गाणं मला आवडतं आणि हेलन जितकी सुंदर नाचली आहे तेवढीच सुंदर ती दिसते आहे. तिच्या नेहेमीच्या 'वाईट बाई'च्या मेकपपेक्षा तिचा हा अवतार खूपच सुरेख वाटतो. गाण्यातही मराठी लोकसंगीताचा, कोळीगीतांच्या ठेक्याचा सुंदर उपयोग केलेला आहे. सुंदर गोष्टी सहज लक्षात रहातात, कुरूपता का लक्षात ठेवावी?
---
सांगोवांगीच्या गोष्टी म्हणजे विदा नव्हे.
हे खरं की ते?
इथे तुम्ही म्हणताय
<< 'मुंगडा' गाणं मला आवडतं आणि हेलन जितकी सुंदर नाचली आहे तेवढीच सुंदर ती दिसते आहे. तिच्या नेहेमीच्या 'वाईट बाई'च्या मेकपपेक्षा तिचा हा अवतार खूपच सुरेख वाटतो. गाण्यातही मराठी लोकसंगीताचा, कोळीगीतांच्या ठेक्याचा सुंदर उपयोग केलेला आहे. सुंदर गोष्टी सहज लक्षात रहातात, कुरूपता का लक्षात ठेवावी? >>
तुमचं हे मत माझ्या मतापेक्षा भिन्न असलं तरी त्याविषयी काही आक्षेप नाही.
पण त्यानंतर
http://www.aisiakshare.com/node/540#comment-7272 इथे तुम्ही म्हणताय -
<< पुरोगामी महाराष्ट्रात जन्माला येऊन पुढे प्रतिगामी अमेरिकेत प्रयाण करणार्या, उच्चविद्याविभूषित आणि काव्य-शास्त्र-विनोदनिपुण राजेश घासकडवी यांनी अशा प्रकारच्या 'चीप' विषयांवर चवीने लिहावे याचा खेद झाला. स्त्री-देहाचं असं जाहीर प्रदर्शन मुळात संस्कृती आणि रूढीप्रिय भारतात व्हावं याचाच मुळात मला खेद झाला. ते तिथेच सोडून न देता राजेश घासकडवी यांनी अशा प्रकारांचं समर्थन करावं याचा अतिशय त्रास झाला. त्यातूनही मेघना भुस्कुटे आणि जाई असे स्त्री आयडी धारण करणार्यांनीही श्री. घासकडवी यांना साथ द्यावी हे सर्व उद्वेगजनक आहे.
त्यातून श्री. घासकडवी यांचा सर्व प्रकारचा तुच्छतावाद माफ केला तरीही स्वतःला प्रगत समजणार्या देशात रहाणार्यांकडून अल्पसंख्यांकांची पुरुषांनी हे नृत्य बघताना एखादं कापड लाळेरं म्हणून वापरावं अशा प्रकारे उपेक्षा करणे हे अजिबातच अपेक्षित नव्हतं. >>
तुमच्या ह्या मताविषयी आक्षेप असण्याचा तर प्रश्नच नाही उलट मी तर या मताचं समर्थनच करील कारण मी स्वतःही याच मताचा आहे.
आता माझा आक्षेप एवढाच आहे की एकाच विषयावर दोन वेगवेगळी मतं एकाच व्यक्तीने का मांडावीत? तुम्ही कुठल्याही एकाच मतावर ठाम राहिलात तर माझा काहीच आक्षेप नाहीये, पण कृपया मला असं गोंधळात पाडू नये.
चेतन सुभाष गुगळे
भ्रमणध्वनी - ०९५५२०७७६१५
Electronic Mail Address :- chetangugale@gmail.com
घासकडवी यांच्याशी सहमत. परिचय
घासकडवी यांच्याशी सहमत.
परिचय आवडला.
चित्रपट पाहिला नव्हता, पण " मुंगळा" हे गाणे आहे असे जर कळले असते तर नक्कीच टाळला असता ( हेलन उत्कृष्ट नर्तिका आहे यात शंका नाही परंतु स्त्री देहाचे प्रदर्शन आणि exploitation ( शोषण ) कुठल्याही कारणासाठी मला मान्य नाही).
आता मुद्दाम पाहीन असे जरी नाही तरी मुद्दाम टाळीन असेही नाही.
<<तो अर्क माझ्या मेंदूत फार चांगल्या प्रकारे उतरलाय कारण चित्रपट पहिल्यांदा पाहण्यात आला तेव्हा नव्यानेच नोकरीत रुजू झालो होतो आणि त्याकाळी हे असले नमकहराम, काला पत्थर, बेमिसाल वगैरे...तात्विक चित्रपट मोठ्या भक्तिभावाने पाहून त्यावर तितक्याच तावातावाने चर्चा करीत असायचो.
असो. अब न वो दिन रहे न रही वो बाते... >>
अरेरे ! वाचून खरेच वाईट वाटले.
इतर मतप्रवाह
<< ( हेलन उत्कृष्ट नर्तिका आहे यात शंका नाही परंतु स्त्री देहाचे प्रदर्शन आणि exploitation ( शोषण ) कुठल्याही कारणासाठी मला मान्य नाही).>>
तुमचं हे मत मला पूर्णतः मान्य आहे. मी स्वतःही त्याच मताचा आहे. पण तुम्ही http://www.aisiakshare.com/node/540 हे वाचलंत का?
आता तुमचं
<< चित्रपट पाहिला नव्हता, पण " मुंगळा" हे गाणे आहे असे जर कळले असते तर नक्कीच टाळला असता >> हे मत बदलणार तर नाही ना?
चेतन सुभाष गुगळे
भ्रमणध्वनी - ०९५५२०७७६१५
Electronic Mail Address :- chetangugale@gmail.com
कुरोसावाचा रिमेक
ईन्कार हा चित्रपट कुरोसावाच्या high and low चा रिमेक आहे. मुळ चित्रपट खुप सन्थ आहे. पण तरीही एकदा पहायला हरकत नाही.