लोकसंवाद :- काही चितपरिचित डायलॉग्ज

अलीकडे बराच वेळ दिसतोय.

(हा लोकसंवादच आहे.)

'तिचं लग्न नाही झालं अजून? तिशीही उलटली असेल नं आतापर्यंत...?'

माझी "आवडती" लोकसंवादिक वाक्यं:

१. माहेरचं आडनाव काय तुझं?
२. तू लग्नानंतर नाव नाही बदललंस?
३. सासरची देशपांडे (किंवा इतर काही) आहे ती. (काही लोकांशी बोलताना मुद्दाम पुरुषांचा उल्लेख "सासरचा जोशी (किंवा इतर काही) आहे तो" असा केल्यावर हे ड्वायलॉक बंद झाले.)
४. मला क्वचित विचारला जाणारा प्रश्न - नवराही चष्मिष्ट आहे का?

आणि अनेक वेगवेगळ्या संदर्भात ऐकलेलं वाक्य - तुला बरं जमतं सगळं करायला!

अजून काही:

"लग्नाला ४ वर्षे झाली तरी अजून मूलबाळ नाही??? #######". (पुढे मग कसं होणार आजकालच्या पोरांचं पासून कैतरी प्राब्ळम आहे पर्यंत कैपण येऊ शकते.)

"मुलाचं स्वतःचं घर नाही, काय फायदा बाकी सगळं असून? रिजेक्टच करते झालं. बाकी घरबीर असलं तरी मुलाच्या आईवडिलांसोबत राहणे म्हणजे याइक्स."

लोकसंवाद :- काही चितपरिचित डायलॉग्ज चिरपरिचित म्हणायचे आहे का? की काही चितपट गोम आहे शीर्षकात?

१. लहान असताना 'मोठी वाटते' आणि मोठी ( की म्हातारी??) झाल्यावर 'लहान वाटते'
२. तू वजन कसकाय मेँटेन केल?
३. नुकतच शिक्षण पुर्ण झाल की 'लग्न कधी' चालु होत. एकदाच लग्न झाल की 'मुल कधी'
४. गेल्या काही दिवसात 'तू तुझा खर्च कसा काय मेनेज करते' हा प्रश्न बर्याचजणांनी विचारला मला.

सगळे लोकसंवाद निगेटीव का लिहित आहात? "जेवण झालं का?" हा एक लोकसंवाद आहे. यात वाईट ते काय?

अर्थातच वाक्यरचना वेगळी असू शकते.
१. पाच वर्षात कुठल्या कुठे पोहोचला तो, परवाच स्कोडा घेतली.
२. आम्ही इथे आलो तेव्हा बाजूला कुणीच नव्हतं. आता पार्किंगला जागा मिळत नाही.
३. १० वर्षाखाली फक्त २००० (रु प्रति स्केअर फूट) ला होता हा फ्लॅट, आता ७५०० ला आहे.
४. आमचा मुलगा आणि जावई दोघेही अटलांटिकच्या पलिकडे आहेत.
५. अरे मी भारतात चारच दिवस येत आहे, शेड्यूल फूल पॅक आहे. पाहू या भेट होते का ते.
६. अरे तो फेसबूकवर नाही म्हणून त्याच्याकडे काय चाललंय ते कळत नाही.
७. मी आहे तसा फेसबूकवर, पण उपडेट करायला वेळ मिळत नाही.
८. अरे फोन करणारच होतो तुला.
९. मिटिंगमधे होतो म्हणून फोन घेतला नाही.
१०. नरेंद्र मोदी यावेळेस पंतप्रधान व्हायला पाहिजेत.

कोंकणातला नमुना:

-तुम्ही विचारु नये आणि आम्ही सांगू नये.. अहो काय बोलायचं.. अहो... दिसते तशी साधी, पण नजर एकीकडे, पावलं एकीकडे... हं (कळला ना माझ्या म्हणण्याचा आतला पुरेपूर गूढ मतलब.. अशा अर्थाचा चेहरा..) .. (खालच्या आवाजात..) असं आहे सगळं..!!

मग इन जनरलः

- आपण सहसा चिडत नाही.. पण का एकदा जर चिडलो... (पॉज) की मात्र ...(पॉज.. निव्वळ डोळ्यांनी इशारे..)..
- उच्चांतर्जातीय चालेल.
-तू कोणीही आण.. अगदी ख्रिश्चनाची केलीस तरी चालेल पण ***** नको आणू बाबा.
- बाबा महाराज वगैरे एकजात भोंदू.. माजलीय लूटमार.. नंदीबाबा मात्र.. तो प्रकारच वेगळा आहे.. अनुभव घेतल्याशिवाय पटणे नाही.

६.१ मी मुस्लिम असलो तरी मी देशभक्त आहे हो.

मी आता असं काही म्हणायच्या फंदात पडत नाही. कितीवेळा ? आणि मीच काय म्हणून अश्या प्रश्नाचे उत्तर द्यायचे त्यापेक्षा दुर्लक्ष करून कोडगेपणा पत्करलेला बरा. लोकांच्या मनातली असुरक्षितता घालवायला आपण देशभक्त आहोत की नाहीत अशी ग्वाही देत बसण्यापेक्षा माणुसकीने वागून मन जिंकणे बरोबर आहे हे शिकलोय. भीतीने ग्रस्त आणि असुरक्षित मनाच्या माणसाला देशभक्ती बळ देते. हे एका व्यक्तीपुरतं. पण पूर्ण समाजच भीतीने ग्रस्त आणि असुरक्षित असेल तर अशा समाजात देशभक्तीच्या भावनेने निर्माण होणारे बळ खूप प्रचंड असते. त्याचे योग्य व्यवस्थापन आवश्यक. अन्यथा कधीही हे बळ अक्राळविक्राळ रूप धारण करु शकते. नाझी जर्मनीत देशभक्तीच्या नावाखाली ज्यू लोकांवर अनन्वित अत्याचार झाले. देशभक्तीच्या भूलीत सुशिक्षित जर्मन समाजाने माणुसकीला काळीमा फासणारी कृत्ये बिनधोक केली कारण हिटलरसारखे क्रूर आणि प्रोपगंडा राबवणारे नेतृत्व. त्याच पार्श्वभूमीवर चौरीचौरातल्या हिंसेनंतर असहकार आंदोलन स्थगित करणारे गांधी मला फार थोर वाटतात.

काय सुंदर मराठी बोलतोस ? ब्राम्हण आहेस ?

शेख का ? बहोत अच्छा लगा आपसे बात करके शेखभाई । (शेख आडनाव कळण्यापूर्वी अर्धा तास सर्व संभाषण निशंकपणे मराठीत चाल्लेले )

चार बायका करायची सूट असते ना, मजाये ब्वा तुम्हा लोकांची.

तुझं कुठे काही आहे का? (यावर मी एकदा उत्तर दिलं होतं, "हो, तमुक बँकेत खातं आहे ना!" :ड)
लाडू की बर्फी?
स्वैपाक करता येतो का? (आणि पुढे- "नाही म्हणजे, आजच्या मुलींना स्वैपाक करता येत नाही म्हणून विचारलं.")
काय योग असतात एकेक!
सगळ्या गोष्टी वेळच्या वेळी झालेल्या बर्‍या.
आईवडिलांच्या कष्टांचं सार्थक केलं हो!
छे, छे! आम्हाला हुंडा-बिंडा नको, लग्नात तिच्या अंगावर जे काही सोनं घालाल ते चालेल. (क्लिशे म्हणून हे वाक्य सांगणं हाही क्लिशे झाला असावा बहुधा आतापर्यंत, पण लहानपणापासून ज्याला ओळखायचे अशा मित्राने त्याच्या लग्नाच्या बोलण्यांच्या वेळेस सासरच्यांना हे सांगितलं हे ऐकल्यावर 'हल्ली लोक सुधारलेत' (हा आणखी एक लोकसंवाद) हा माझा गैरसमज लगेच दूर झाला. असाच गैरसमज आणखी कोणाचा असेल, तर तो दूर व्हावा म्हणून हा लोकसंवाद इथे देते आहे.)
खरं सांगायचं तर माझा पत्रिकेवर विश्वास नाही, पण पत्रिकेशिवाय चालत नाही ना!

आणि लहानपणी नातेवाईकांकडून ऐकलेले काही-
नाक टोचलं नाही तर (स्वतःच्या) लग्नात नथ कशी घालणार?
मुलीच्या जातीने मोठ्याने हसू नये.
आता वंशाला दिवा कधी?

यात हे कसे राहिले???

"अलीकडे च्यायला $$$$$$ फार माजलेत."

इथे $ च्या जागी जातधर्माधारित नावच पाहिजे असे नाही. सेक्युलरपणे पाहिले तरी कारकुनापासून साह्यबापर्यंत कोणीही येते.

च्यायचे रिकामटेकडे!!

लोकसंवाद हो..

उथळ पाण्याला खळखळाट फार ;)

एकापेक्षा अधिक बायकांशी संबंधीत कायदेशीर बाबींबद्दल एवढी तपशीलवार माहिती ह्या धाग्यात मिळाली, उगाच आपण "ह्याना बरं हे सगळं माहीत आहे!!" हा लोकसंवाद म्हणावा?

आमच्यात असं नसतं बुवा/बाई.
जुनं हाड आहे ते. घरच्या दुधातुपावर वाढलेलं. (नव्वद वर्षे वयाची ही व्यक्ती पेस-मेकरमुळे कशीबशी जिवंत आहे आणि तिची बाकीची चार भावंडे साठीतच आटोपलीयत.)
सगळ्या नेत्यांना / राजकारण्यांना / बॉसला / सरकारी कर्मचार्‍यांना / बँक कर्मचार्‍यांना / xxx ना गोळ्या घातल्या पाहिजेत.
बामण / मराठे / बी ग्रेडी / भय्ये / रिक्शावाले /ओबीसीज् / दलित / xxx माजलेत नुसते.

माझ्या विशिष्ट परिस्थितीमुळे मला ऐकू आलेले काही रोचक संवाद. हे चिरपरिचित असतीलच असं नाही.

-'काय, तुझी मुंज झाली नाही? अरे मग तू ब्राह्मण कसा ठरणार?' (मी पीएचडी करत असताना 'मॉ मै बीए पास हो गया!' म्हणत आनंदाने शिक्षण सोडणाऱ्याचे हे उद्गार)
याचंच आणखीन एक व्हेरिएशन
-'अरे, मुंज नाही झाली तर लग्नाच्या वेळी प्रॉब्लेम येतो. कारण सोडमुंज झाल्याशिवाय लग्न करता येत नाही. म्हणून आजकाल मुंज न झालेल्यांना लग्नाच्या दोन दिवस आधी मुंज आणि एक दिवस आधी सोडमुंज करावी लागते.'

इतर काही चिरपरिचित असावेत असा अंदाज
-'हो, तुम्ही वैज्ञानिकसुद्धा विज्ञानावर शेवटी विश्वास ठेवात, म्हणजे ती तुमची अंधश्रद्धाच नाही का'
-'हे राजकारणी म्हणजे सगळे साले एकजात हरामखोर'
-'अहो, स्विस बॅंकांमध्ये भारतीयांचे ४०० लाख कोटी रुपये आहेत. ते जर परत आले, तर भारताचे सगळे प्रश्न चुटकीसरशी सुटतील.'
-'सगळा समाज रसातळाला चाललाय, बाकी काही नाही.' (हे म्हणणारे बहुतेक पन्नाशीच्या पुढचे लोक असतात.)
-'साला आमच्या काळी असं नसायचं.' (हे म्हणणारे लोक आजकाल तिशीच्या अलिकडेही सापडतात. आमच्या काळी असं नसायचं. आमच्या काळी फक्त चाळिशीतले लोक असलं म्हणायचे.)
-'आजकाल सांगू का.....' यापासून सुरूवात होऊन कुठेही संपणारी अनंत विधानं येतात.
- 'सचिन साला स्वतःसाठी खेळतो. त्याची सेंचुरी झाली की भारत हरणार हे डेफिनिट' 'सचिन म्हणजे गॉड आहे!' ही दोन विधानं काही काळाने आलटून पालटून ऐकण्याची सवय होती. आता आपण या सर्वच आनंदाला मुकणार. कदाचित कोहली, धवन, शर्मा, पुजारा यांपैकी कोणीतरी त्या जागेवर पोचण्याची वाट बघावी लागेल.

अगदी दोनच दिवसांपूर्वी एकाने मारलेलं, नेहेमी ऐकू येणारं वाक्य, "बायकांना विनोदबुद्धी नसते". (आणि त्यात मला बाई म्हणाल्याबद्दल किंचित अपराधीभाव होता. :ड)

"बायकांना गाडी चालवता येत नाही" हे याचंच भावंडं.

(ही वाक्यं एवढ्या वेळेला आणि एवढ्या लोकांकडून ऐकलेली आहेत की आता, कोण बोललेलं नाही, याची नोंद ठेवायला सुरूवात केल्ये. सोपं पडतं.)

१. दलितांना आरक्षण दिल्यापासून सरकारी सेवांचा दर्जा घसरला आहे.
२. तुझीही बायको सिरियला पाहते? घरोघरी मातीच्या चुली!
३. त्याच्या सोबतचे सगळे आज अमेरिकेत आहेत. हाच मागे राहिला.
४. आमच्याकडे सत्यनारायणाची पूजा आहे.
५. ऐकलं का? हे वारले. फार कै नै, ४०-४५ चे च होते. चांगले धडधाकट. आजकाल मंडळी कधी कोण कशाने जाईल सांगता येत नाही.
६. लोकसंख्या फार वाढलीय.

धागा बराच मोठा झाला आहे. तेव्हा थोडीशीच पुरवणी:

-- ती मुलगी असूनही.... या धृपदाने सुरू होणारी बहुतांश वाक्ये. उदा. ती मुलगी असूनही तीन मागणी घातली, ती मुलगी असूनही एकटीने लोन्सच्या भानगदी करून घर घेतले, ती मुलगी असूनही ऑनसाईटला एकटी गेली, ती मुलगी असूनही नाईट शिफ्टला तयार झाली, ती मुलगी असूनही...)
-- चांगला पुरूषा सारखा पुरूष तु अन्.... या पालुपदाने सुरू होणारी वाक्ये (उदा. चांपुसापुतु आणि ड्रायविंग येत नाही?, चांपुसापुतु आणि कुत्र्याला घाबरतोस, चांपुसापुतु आणि जेवण करत बसतोस, चांपुसापुतु आणि बायकोसाठी आम्हाला टांग, चांपुसापुतु आणि....)
-- आता मी म्हणून सहन करतो / करते (न करून सांगता कोणाला?)
-- नाही हो आम्हालाही आवडलं असतं अशी मजा करायला पण दोन दोन होम लोन्स आहेत ना! (घ्यायला सांगितली होती कोणी?)
-- तुझं बरंय तुला आपली समजूतदार बायको मिळालीये / नवरा मिळालाय (तुला काय डोळे/कान झाकून लग्न करायला लावलं होतं की काय?)
-- सगळ आहे सायकल आहे, पुस्तकं आहेत, ट्युशन्स आहेत, गाण्याचा क्लास आहे, स्पीच थेरपिस्ट येतच असतो, खास बॅडमिंटनचा क्लास लावलाय तरी यांच तोंड वाकडं ते वाकडंच. मुलांना काय दिलं नाही सांग ना! (अहो वेळ ही गोष्ट विसरलात का?)

(१) त्यानेच हिला डोक्यावर चढवलीये (च्यायला! मग तुमचं का पोट दुखलं? ;))
(२) ते दीघे ना बायकोच्या ताटाखालचे मांजर आहेत नुसते.

सासूचे काही डायलॉग्स-
(३) (जरा स्वयंपाकघरात खुट्ट झाले की) काय करतेयस गं? (थोडी क्रिएटीव्हीटी म्हणून मनासारखा प्रयोगच करायचा नाही की काय?)

(४) (बायको नवर्‍याला गंभीर आवाजात)तुला एक विचारु? (ही येणार्‍या वादळाची नांदी असल्याचे जाणते नवरे ओळखतात अन "नको" म्हणून टाकतात :D )
(५) (थोडं कौतुकानीच) अमुक एक दुर्वास आहे नुसता (मला हे कळत नाही कधी कोणत्याही घरात "लेडी दुर्वास" कशी नसते?" )

अवांतर - मला एक कळत नाही प्रत्येक लग्न समारंभात एक तरी "बेबी" मावशी कशी उपस्थित असते? :D

(१) त्यानेच हिला डोक्यावर चढवलीये (च्यायला! मग तुमचं का पोट दुखलं? (डोळा मारत))
(२) ते दीघे ना बायकोच्या ताटाखालचे मांजर आहेत नुसते.

यालाच पॅरलल म्हणून.

आमचा मुलगा चांगला होता ओ. पहिल्या तारखेला पगार अगदी माझ्या हातात आणून द्यायचा. पण लग्न झालं आणि बदलला. बायकोच्या डोक्याने चालतो. बायकोच्या कह्यात गेला. (२५ पेक्षा जास्त वर्षे तुम्ही "संस्कार केलेत" व प्रेम केलेत त्याच्यावर. आणि सहा महिन्यात त्या मुलीने त्याला बदलले ? तुमचे संस्कार इतके तकलादू कसे ?)