दिवाळी

बँटमँन , (भौ) म्हणणं टाळलंय याची कृपया नोँद घ्यावी. ही लैच नम्र विनंती. मी स्वीकारलेल्या प्रतिसादात्मक संवादासाठीच्या शैलीमुळं तुमचा गैरसमज झाला. तुम्हाला श्यानपना शिकवायची इच्छा आणि हेतु दोन्ही मी बाळगत नाही. हे नम्रपणे आपणास सांगतो. तुम्ही धारण केलेल्या गंमतीशीर नावामुळे स्वीकारलेल्या खेळकर शैलीचा तो परिणाम होता. हे ध्यानात घ्यावे ही अतोनात कळकळीची आणि कटकटीची नम्र विनंती . तुमच्या दुसर्या प्रतिसादात्मक प्रतिसादात आलेल्या ' दवाखान्यात जन्मलेल्या ' हे कैतरी नविन गोष्ट वाटावी म्हणुन विशिष्ट सुरात लिहिलय असं तुम्हाला वाटणं आणि त्याविषयी शंका व्यक्त करणं मला पहिल्या प्रश्नापेक्षा जास्त सयुक्तिक वाटतं.
तुम्ही हाच प्रश्न मला सुरुवातीला विचारला असतात तर मी दुसर्या ग्रहाकडे कशाला वळलो असतो ? मित्राची एकूणच पार्श्वभूमी ठळक अधोरेखीत व्हावी म्हणुन तो शब्द वापरला. तो मित्र अलिकडे जन्मलेला नाही खूप आधी जन्मलेला आहे. ३० वर्षापूर्वी दवाखान्यात जन्म देणारी त्याची आई. फ्लँट संस्कृतीतील पुटं चढलेलं वातावरण त्याची जडणघडण अधिक स्पष्ट करतात म्हणुन तो विशिष्ट सुरात लिहिला गेला. असो तुमच्या प्रतिक्रियेशी निगडीत अजुन काही वेगळं नविबाजूंच्या प्रतिसादावर लिहितोय. पुनःरुक्ती होऊ नये म्हणुन ईथे टाळतो. दिलका हाल दिलवाल्यांसमोर सुनावला जातो. किँवा उत्तरे देणारे प्रस्थापित यांच्यासमोर ! आंतरजाल याला करोड टक्के अपवाद आहे. याची तीव्र आणि सखोल जाणिव मला आहे. मी फक्त इथे अनुभव शेअर करतोय. गार्हाणी गात नाही. कृपया गैरसमज नसावा. बाकी तुमच्या प्रतिसादाबद्दल मनःपूर्वक धन्यवाद ! :-)

ह्या लेखनाच्या आधारे आता जवळजवळ विसरलेल्या श्री.म.माटे ह्यांची आठवण झाली हे उत्तम. त्यांचे 'उपेक्षितांचे अंतरंग' हे पुस्तक आता दुर्मिळ आहे पण (बहुधा) त्यातील अनेक दशकांपूर्वी वाचलेली 'बन्सीधर, तू आता कोठे रे जाशील?' ही कथा अजूनहि आठवते.

त्यांचे लिखाण आणि समाजकार्य न पटणार्‍या लोकांनी त्यांना 'महार माटे' ही कुत्सित उपाधि दिलेली होती.

(वैयक्तिक आठवणः माझ्या आजोबांचे ते सातार्‍याच्या शाळेतील सहाध्यायी. एकदा ते सातार्‍यास आले असता आजोबांनी त्यांना घरी बोलावले होते आणि तेव्हा आमच्याकडून त्यांना वाकून नमस्कार करविला होता इतकेच स्मरते.)

न वी बाजू... पर्फेक्ट .. बैलाचा डोळा..
आवडला प्रतिसाद.. मनातलं..

+१११११११११११.

थोडक्यात, लेखकाच्याच - किंवा तत्सम - भाषेत सांगायचे झाले, तर, 'दिल का हालच सुनवायचा असेल, तर सुनवा की बिनधास्त, पण पब्लिकला श्यानपना शिकवलेला आवडत नै, भौ!'

बलीवर्दनेत्रभञ्जक!

प्रतिसाद आवडला.

बादवे "होम बर्थ" टक्केवारी ही शहरात वाढत आहे.

'न'वी बाजू तुमच्या संपूर्ण प्रतिसादात्मक लेखाचा गोषवारा केवळ दोन मुद्यात आटोपला. मी बँटमँनला भौ म्हणणं आणि पब्लिकला श्यानपणा शिकवला ही तुम्हाला आलेली जबरदस्त शंका ! बस्स. याच्या पलिकडे तुम्ही फार काही महत्वाचं मुद्याचं लिहिलय हे जाणवलं नाही. तुमचे हे दोन मुद्दे आधी स्पष्ट करतो. बँटमँनचा माझ्या दुसर्या ललितवरचा एक प्रतिसाद इथे पेस्ट करतो मुद्दा अधीक स्पष्ट होण्यासाठी.

खत्तर्नाक लेखन सतीशभौ!!! (Score: 1)
बॅटमॅन
पुण्य: 2
खत्तर्नाक लेखन सतीशभौ!!! जियो.
प्रतिसाद
दुष्टारी पुरता भारी | अवतरला गॉथम शहरी |
वाल्गुदेय हा निर्धारी | विदूषका जाण पां ||

इथे बँटमँन ने मला प्रथम सतीशभौ म्हटले आहे सुरुवातीला. त्याच धाग्याला पकडून पुढील प्रतिसादात्मक संवादात मी त्याला भौ म्हटलं. त्याने ज्या जवळिकीने ते संबोधन वापरले त्याच जवळिकीने मी ते स्वीकारुन आदरापोटी मी ही वापरले. याच्यामधे नकलीपणा मखलाशीचा जावईशोध तुम्ही लावत आहात. भौ या शब्दातील जवळिकीतुन मला बँटमँनकडून गालगुच्चे किँवा जवळिकीच्या मिठ्या अपेक्षित नाहीत. तुम्हाला लेखक आणि वाचकामधील टर्म्स या शब्दामुळे नाहीशी होतेय असं वाटणं हेच मुळी तुमच्या जहरी अडाणचोटपणाचं लक्षण आहे. हे मी नम्रपणे आपल्या निदर्शनास आणून देऊ ईच्छितो.
तुमचा दुसरा मुद्दा
" पब्लिकला श्यानपना शिकवलेला आवडत नै भौ. " या वाक्याभोवती फिरणारा. मी आपणास नम्रपणे सांगू ईच्छितो कि, पब्लिक बोळ्यानं दुध पितेय या जाणिवेत मी लिहून प्रबोधन करायला बाहेर पडलेलो नाही. पब्लिकच्या श्यानपनाची मला तीव्र आणि सखोल जाणीव आहे. हे आपण लक्षात घ्यावे ही अतोनात नम्र विनंती. मी आंतरजालावर नविन आहे बर्याच गोष्टी इथे माझ्यासाठी नविन आहेत. तुमची भलतीच मजेशीर, यंग्राट, विचित्र नावं ही त्यापैकीच एक गोष्ट . ही नावं एकूणच संवादात गांभिर्य न टिकवणारी वाटतात. (हे माझं अत्यंत वैयक्तिक मत आहे ). 'न'वी बाजू ? गवि ? बँटमँन ? आडकित्ता ? तिरशिँगराव ? एकूण या नावाच्या सुरुवातीने होणारा औपचारिक संवाद मी मनात योजून पाहिला संगणकावर टंखून पाह्यला जसे कि.'न'वी बाजू साहेब , 'न'वी बाजू सर, 'न'वी बाजू' बंधू , न'वी बाजू महोदय , इ. पण हा मामला
अगदीच बेचव वाटल्यामुळे मी भौ म्हटलं आणि शैलीत बदल केला. जो तुम्हाला बौद्धिके घेण्याच्या थाटाचा वाटला. असो. आपापला श्यानपना कायम आपाल्याजवळच लखलाभ राहणार आहे या जाणिवेत या मुद्यावर थांबतो.
बँटमँनच्या प्रामाणिक प्रश्नाला माझं समर्पक उत्तर काय असावं हे तुम्ही सांगितलंत. मी बौद्धिक घेतो ही शंका तुम्हाला इथून यायला सुरुवात झाली. बँटमँनच्या प्रश्नातला प्रामाणिकपणा मी नाकारत नाही. पण प्रश्न हास्यास्पद आहे हे मान्य करावेच लागते.
' अलिकडे दवाखान्यात न जन्मलेले किती उरलेत , अगदी गावाकडेसुद्धा ?' हा प्रश्नच मला काचेतला चकचकीत इंडिया आणि रस्त्यावरचा नागडा भारत यातली दरी दाखवून देतो. म्हणुन मी गमतीने स्वीकारलेल्या शैलीच्या अंगाने, गाव जाऊ दे भौ, इथं शहरात झोपडपट्ट्यात पारधी, वडारी, शिकलगार. घरातच जन्माला येतात हे सांगायचा प्रयत्न केला. बरं बँटमँनला या दुसर्या भारताची माहिती नसण्याचं मला वैष्म्य वाटायचं काहीच कारण नाही. हे मी जाहिरपणे व्यक्त करतो. तुमचे दोन्ही मुद्दे माझ्यादृष्टीने मी उडवलेत. आता तुमचं बाकिचं फुटकळ. तुमच्या प्रतिसादात्मक लेखाची सुरुवातच मजेशीर आहे. माझा प्रतिसाद पेस्ट करुन खाली विचारणा करणारी. परवा कोण बरे कौतुक करत होते..वगैरे थाटाची. मला तुमचा अजुन एक प्रतिसाद आठवला. जो खाली पेस्ट करतोय.
शी) (Score: 2 मार्मिक)
'न'वी बाजू
पुण्य: 2
भारताची लोकसंख्या साधारणतः किती असावी? गेला बाजार महाराष्ट्राची?
(नाही म्हणजे, धारावाहिकाच्या किती कड्या अजून बाकी आहेत, याचा अंदाज लावतोय.)
प्रतिसाद
Sat, 22/12/2012 - 02:20 | हाहाहा (Score: 1)
श्रावण मोडक
पुण्य: 2
च्यायला, कायम टाचणी लावलीच पाहिजे का?
प्रतिसाद
Sat, 22/12/2012 - 02:34 | टाचणी? (Score: 3 मार्मिक)
'न'वी बाजू
पुण्य: 2
टाचणी कशाने? प्रामाणिक प्रतिक्रिया मांडली. त्यांचे चालू द्या की! (ट्र्याकर चालू रहायला तेवढेच बरे!)
का, आवाका जरा मोठा झाला का? ठीक आहे. भारतही नको, नि महाराष्ट्रही नको. मग कोणच्या गावची टेलिफोन डिरेक्टरी म्हणायची ही?

ही तुमची टिका टिप्पनी मी तुम्हाला गांभीर्यानं घ्यावं यात मोडत नाही.
तुमच्या बेँबीच्या देठाचं दुखणं नेमकं कशात ? हा यक्ष प्रश्न मला तुमच्या प्रतिसादावरील प्रतिसादातून पडला. लेखनबाह्य मुद्दे तुम्ही उपस्थित केलेत इथेही आणि तिथे ही. तुम्हाला प्रतिसादातून प्रश्न सुचू लागलेत हे मला भलतंच मजेशीर वाटतं आहे. एक वाचक म्हणुन तुम्हाला माझ्या लिखानात रस असला काय नी नसला काय मला ते अजिबात महत्त्वाचं वाटत नाही. तुमच्या रसात मला कुठलीही भाकरी चुरुन खायची नाही. मी एक सामाजिक बांधिलकीतून लेखन करणारा प्राध्यापक कार्यकर्ता आहे. कौतुक आणि टिका याला मी फार महत्त्व देत नाही. तुमच्या प्रतिसादात्मक लेखात टिकेची प्रेरणास्त्रोत वेगळीच जाणवली म्हणुन तुम्हाला लिहिलं. असो. तुम्ही लेखनाला शुभेच्छा दिल्यात ( ज्यावरुन माझे काडीमात्र खेटर अडलेले नाही तरीही ) धन्यवाद. (मनापासून !)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(आगावू )
( बर्‍याच लहानपणी, शालेय वयात ते पुस्तक वाचले असल्याकारणाने आता विस्मरणात गेलेले आहे, परंतु लेखक कोठेही वाचकाचे बौद्धिक घेत असल्याचे अथवा लेखकाचा काही अजेंडा असल्याचे तेव्हा त्यातून जाणवले नव्हते, आणि (कदाचित म्हणूनच) ते लेखन प्रभावीपणे संवाद साधू शकले होते)
वयोमानपरत्वे स्मरणशक्तीवर फार विश्वास ठेवू नये. श्री. म माटे पुन्हा एकदा वाचावेत. आणि चर्चा करावी.
-----------------------------------------------------------
(अतिआगावू )
आली अंगावर तर घेतली शिंगावर असे आम्ही देखील म्हणावे काय ?

लै भारी उदाहरण नवि बाजू खरंच नवी बाजू मांडली . तुम्ही मित्र किँवा नातेवाईकांच्या घरी गेल्यावर त्यांच्या पोरांना ज्यांचे आईबाप तुम्हाला ओळखतात कदाचित ती मुलं सुध्दा ! त्यांना खाऊला पैसे देता, तिथली तुमची मानसिकता खेड्यातल्या अनोळखी मुलांना पैसे देऊ ईच्छिणार्या, तरुण मुलाबरोबर ताडून पाहताय. खाऊचे पैसे द्यायला आणि मुलांनी घ्यायला तो नातेवाईक किँवा मित्र नाही त्या मुलांच्या आईबापांचा. आणि कसले स्पिन शोधताय.छ्या ! झग्यात जन्माला येऊन लाल आवरणाच्या स्पर्शाचे दावे करणार्या नरपुंगवांना आपला साष्टांग दंडवत. धन्यवाद !