तलवार की लेखणी ?

आता पर्यंत सर्वाधिक हानी दुसर्‍या महायुद्धात झाली.
----------------
दुसर्‍या महायुद्धापासून २००५ पर्यंत दुसर्‍या महायुद्धापेक्षा जास्त लोक वेगवेगळ्या युद्धांत मेले.
-------------
याच्या लिंका मी मागे दिलेल्या. यात दहशतवादाचे मृत्यू सामील नाहीत.
===============
आता युद्ध होत नाहीये असे म्हणावे का?

जरा समजुतीत घोटाळा होत आहे.

भारत सर्कार गावभरच्या गुन्ह्यांसाठी शिक्षा देते तर चर्चची अखत्यारी काही विशिष्ट गोष्टींपुरतीच होती. त्यामुळे तुलना चूक आहे. हे म्हणजे तेंडुलकरला पहिल्या ५ ओव्हरच खेळायला अलाउ करून त्याचा स्कोर इतरांपेक्षा कमी आहे असे म्हणण्यापैकी आहे.

आणि हो, भरती-ओहोटीचं निरीक्षण तेव्हाच्या विज्ञाना(!)नुसार खोडून काढता येत नाही.

गॅलिलिओच्या काळात त्याचे जे फॅन होते त्यातही चार लोक रॅशनल होते. आज ते ही गायब झालेले दिसतात. त्यांनी त्याला भरती ओहोटीबद्दल गप्प रहा म्हणून सांगीतलेलं. पण हे वाक्य अदितीय लॉजिकचं क्लासी एक्झांपल म्हणून साईट करता येईल.
-------------
भरती ओहोटी चंद्रांमुळे होते असे सगळे मानत. एकटा गॅलिलिओ पृथ्वी स्वतःभोवती फिरते म्हणून लाटा, भरती, ओहोटी असतात असे म्हणे. गॅलिलिओ म्हटले कि सर्मर्थायचाच. मग त्याचे विचार तेव्हाच्या आणि आताच्या दोन्ही विचारांनी मूर्खपणाचे असोत.

आज त्याच तुरुंगात टाकण्याला असंस्कृत म्हणतात, धर्मसंस्था आणि विज्ञान या दोन्हींना अशी कोणतीही ताकद आज नाही. त्या काळात लोकांनी त्यालाच विरोध केला, बंड केलं.

तुरुंगात टाकण्याला असंस्कृत म्हणत नाहीत. त्या काळात जो विचार रॅशनल व सर्वस्वीकृत मानला जात असे तो रिप्लेस करून दुसरा स्थापायचा असेल तर पुरावा द्यायला लागेल. नुसतेच थेर्‍या कशा मांडता येतील?
मग आज अंधश्रद्धा विरोधी कायदा आहे तो काय कायदा करणारे असंस्कृत आहेत म्हणून का? अंधश्रद्ध लोकांची देखिल एक थेरी आहे.

आपलं ते विवेचन, दुसर्‍याची ती शेरेबाजी.

हां, जुन्या काळाला-धर्माला-कुटुंबातल्या दोषांना नावं ठेवण्यात सोडतात कधी कधी ताळतंत्र. करतात कधीकधी उद्मेखून मूर्तिभंजन. त्याला इलाज काय?

हे सगळं पाहून तसेच प्रकार विरुद्ध दिशेने केले जातात. बाकी नावे ठेवण्यात ताळतंत्र कधी पाळलेले दिसले नाही.

आणि अजो इथे वैचारिक मायनॉरिटीत असल्यामुळे "हे सगळं करून तुम्हांला काय मिळवायचंय" छाप प्रश्न त्यांना केले जातात ते तुफ्फान विनोदी प्रकरण आहे.

आज माझा विशेष क्षमाशील दिवस आहे,

अमरीश पूरी असलेला कुठला तरी पिच्चर आठवला. त्यात त्याच्या घराबाहेर असल्या पाट्या असतं. आज अमुक अमुक है अशा...

स्वतःही फार विचार केलेला आणि मलाही फार विचार करायला लावणारा प्रतिसाद आहे. अत्यंत रास्त आणि संतुलित मतं आहेत. सारी मतं सर्वथा मान्य आहेत असे म्हणेन.

तुमचे जुन्या काळाबद्दलचे-धर्माबद्दलचे-कुटुंबाबद्दलचे सगळे उमाळे सच्चे आणि एका विशिष्ट चौकटीत रास्त आहेत, असं मान्य केलं तर शांत वाटेल का तुम्हांला?

एका प्रकारच्या गदारोळात विपरित प्रकारचा मुद्दा मांडू नये हा सामाजिक संकेत आणि व्यक्तिगत शहाणपणा आहे. पण वातावरण अत्यंत सकस असेल तर मुद्द्याचे नाजूक पदर मांडता येतात. फ्रेंडली फायटींग करता येते.
========================
ट्रोलिंग म्हणजे लोकांना मुद्दाम त्रास देणे ना? ते मी नै करत हो. म्हणजे तुम्हाला त्रास होत असेल, पण मला द्यायचा नसतो, असं.
======================

असं असूनही तुम्ही पुन्हापुन्हा तेच ते वाद उकरून काढत राहता.

माझ्यावरचा हा आरोप अमान्य आहे. या धाग्यावर प्रचंड नवी माहिती आहे. शिवाय गॅलिलिओ विरुद्ध चर्च यात मी मागे कधीच भाग घेतलेला नाही. ते विचार वि तलवार क्लासी उदा म्हणून साईट केलं जातं.
====================
मी लिहितो ते वाचणे बंधनकारक नाही. जस्ट इग्नोर. माझ्या (म्हणजे माझ्या) लेखनाची, विचारांची, क्षमतेची, इ इ पात्रता इतकी नाही कि कोणी त्याची दखल घ्यावीच घ्यावी. कोणी असे इग्नोर मारले तर मला वाईट वाटत नाही. समान स्लॅबची प्रतिभा असलेले लोक वेगवेगळे काढता येत नाहीत ही संस्थळाची किंबा तंत्रज्ञानाची मर्यादा आहे.

......... तर्कहीन पातळीवर जाऊन झोडपू पाहता.

माझ्या झोडपण्यात टोक असते पण तर्कहिन म्हणणे अन्याय्य वाटत आहे. ईथेच पहा. मनोबाने विचारले कि तलवारीच्या जागी पेन घ्यायला सांगून एक लॉबी दुसर्‍या लॉबीला फसवत तर नसेल ना? चिंज म्हणाले कि इतिहासात नेहमी पेनवाल्यांनी काहीही अप्रस्थापित लिहिले कि सरळ तलवार वापरली जायची. त्यांनी युरोपचे उदाहरण दिले. मी गॅलिलिओचे दिले. गॅलिलिओने पुरावा न देता थेरी मांडून लोकांची मते बदलावत चर्चची प्रतिष्ठा धोक्यात आणली हे ऐतिहासिक सत्य आहे. मग अदिती म्हणाली कि थेर्‍या मांडण्यात काही चूक नाही. पुरावे नंतरही मिळू शकतात. प्रस्थापित रॅशनल लोकांना अमान्य अशी थेरी मांडली म्हणून शिक्षा करणे असंस्कृत आहे. मग जादूटोणा करणे चूक कसे? ती ही थेरी आहे. तिचाही पुरावा नाही. तसं पाहिलं तर इथे जादूटोण्याने नुकसान होते हा भाग सेकंडरी आहे. पण एक तर नुकसान आणि वर पुरावा नाही हे जादूटोणा करणारांना शिक्षा करायचे कारण असेल तर चर्चच्या प्रतिष्ठेचे नुकसान आणि वर पुरावा नाही हे आरोप गॅलिलिओला देखिल फिट्ट बसतात. आता कोणी चर्चचे नुकसान हे नुकसान नाही मानले तर त्याच लॉजिकने उद्या सरकारवर जादूटोणा गुन्हा मानता येणार नाही.
----------
थोडक्यात, वन शुड टॉक सेन्स. गॅलिलिओ असो नैतर कोणी. यात तर्कहिन पातळी आहे का?

मेघना, प्रतिसाद आवडला.

मात्र यावेळी (चर्च-अंधश्रद्धा निर्मुलन कायदा यांची तुलना) अजोंचा प्रतिसाद फारसा तर्कहीन नाही इतके मात्र मला मान्य आहे. किंवा त्याचे झालेले खंडनही तितपतच तर्कशुद्ध/हीन आहे.

दोन्ही पक्षांना त्यांचा तर्क पुरेशा नीट शब्दांत मांडता आलेला नाही असेही वाटतेय. मात्र मला या वादात स्वारस्य नसल्याने मी प्रयत्न करत नाहीये.

===

मला कधी कधी (एखाद्या फारच क्षमाशील दिवशी) वाटतं, तुम्ही ट्रोलिंग करत नसालही.

मला तर कित्येकदा त्यांचे प्रतिसाद माझ्या मुद्द्याच्या विरोधी असतानाही (फार क्षमाशील वगैरे दिवसाची गरज नै) तसं वाटतं.
जेव्हा ते खूप ट्रोलिंग करताहेत असं वाटतं तेव्हा मी थेट तसं लिहितो.
==

अजो,
गेल्या दोनेक आठवड्यातील तुमच्या प्रतिसादात उचकवणारे, उगाच कै च्या कै बाजु जिकून धरायची म्हणून लिहिलेल्या प्रतिसादात जाणवण्याइतकी कमी आलेली आहे असे माझे मत आहे. माझ्यापुरते सांगायचे तर हा बदल तुमच्याशी पुन्हा मुद्द्यांवर आधारीत चर्चा करण्यास प्रोत्साहित करेल हे नक्की. आभार!

मत विरोधी असणे आणि त्याचे खंडन करूनही तेच योग्य ची रट लावणे कोणत्याही वादात/चर्चेत दोन्ही पक्षांनी टाळले तर अधिक सकस वाद होतील यात दुमत नसावे.

--

मागे अर्धवट हे सदस्य म्हणाले होते ते माझ्या पक्के लक्षात राहिले आहे नी पाळायचा प्रयत्नही करू लागलो आहे की मी जो प्रतिसाद देतोय तो मुद्द्यांना देतोय का व्यक्तीला हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे.