दखल
#ऐसीअक्षरे #दिवाळी२०२३
दिवाळी अंक पाहिलात का?
दिनवैशिष्ट्य
१० मे
जन्मदिवस : संगीतकार, लेखक आणि चित्रकार उपेंद्रकिशोर राय (१८६३), जगातील सर्वात प्राचीन सिनेकंपनीचा जनक लेआँ गोमाँ (१८६४), सिनेसंगीतकार मॅक्स श्टाइनर (१८८८), नर्तक, अभिनेता व गायक फ्रेड अॅस्टेअर (१८९९), सिनेनिर्माता डेव्हिड सेल्त्झनिक (१९०२),संगीतकार, गायक व अभिनेता पंकज मलिक (१९०५), गीतकार जगदीश खेबूडकर (१९३२), कवी ग्रेस उर्फ माणिक गोडघाटे (१९३७), लेखिका नयनतारा सहगल (१९२७)
मृत्युदिवस : चित्रकार होकुसाई (१८४९), संगीतज्ञ जहांगीर खाँ (१९७७), नाटककार पीटर वाइस (१९८२), पत्रकार आणि ‘साधना’ साप्ताहिकाचे माजी संपादक यदुनाथ थत्ते (१९९८), कवी ना. घ. देशपांडे (२०००), कवी, गीतकार, पटकथाकार, संवादलेखक कैफी आजमी (२००२), संतूरवादक पं. शिवकुमार शर्मा (२०२२)
--
महाराष्ट्र जलसंधारण दिन.
इ.पू. २८ : सौरडागांचे पहिले ज्ञात निरीक्षण चीनमध्ये नोंदले गेले
१८१८ : तहाद्वारे रायगड इंग्रजांच्या ताब्यात
१७७३ : ब्रिटिश इस्ट इंडिया कंपनीला अमेरिकन बाजारपेठेची मक्तेदारी देणारा टी अॅक्ट ब्रिटिश पार्लमेंटमध्ये संमत झाला. १६ डिसेंबरची विख्यात 'बॉस्टन टी पार्टी' त्याविरोधात होती
१७७४ : फ्रेंच राज्यक्रांतीदरम्यान ज्यांची राजवट जनतेने उलथली ते सोळावा लुई व मारी ऑन्त्वानेत फ्रान्समध्ये सिंहासनाधिष्ठित
१८२४ : लंडनमधील जागतिक कीर्तीचे संग्रहालय 'नॅशनल गॅलरी' जनतेला खुले झाले
१८५७ : ब्रिटिशांविरोधात उठावाची पहिली ठिणगी मीरतला पडली
१९३३ : हिटलरच्या राजवटीत ज्यांच्या लिखाणावर बंदी घातली गेली अशा लेखकांची २५,००० पुस्तके नाझींनी बर्लिन येथे सार्वजनिकरीत्या जाळली
१९४० : दुसरे महायुद्ध : विन्स्टन चर्चिलची ब्रिटनच्या पंतप्रधानपदी नियुक्ती
१९४८ : चीनमध्ये राष्ट्राध्यक्षाला विशेषाधिकार बहाल. ते १९९१पर्यंत टिकले
१९६२ : 'इन्क्रेडिबल हल्क'चे पहिले कॉमिक पुस्तक उपलब्ध
१९६८ : 'नाइट ऑफ द बॅरिकेड्स' - पॅरिसच्या लॅटिन क्वार्टरमध्ये विद्यार्थी व पोलिसदलात रात्रभर चकमकी
१९७५ : सोनीने बेटामॅक्स व्हीसीआर जपानमध्ये बाजारात आणला. ऐंशीच्या दशकात व्हीएचएस फॉर्मॅटने त्यावर बाजी मारली
१९८१ : मुंबईत पहिला विद्युतप्रकाशातला क्रिकेट सामना खेळला गेला
१९९४ : दक्षिण आफ्रिकेतील पहिल्या बहुवांशिक विधिमंडळाने प्रचंड बहुमताने नेल्सन मंडेलांना राष्ट्राध्यक्ष निवडले
दिवाळी अंक २०२३
आवागमन (navigation)
सध्या कोण कोण आलेले आहे?
सध्या 0 सदस्य आलेले आहेत.
प्रतिक्रिया
म्हंजी काय दादा....?
म्हंजी काय दादा....?
********
It is better to have questions which don't have answers, than having answers which cannot be questioned.
काही कळाल नाही.
काही कळाल नाही.
अस्तित्वाच्या लढाईचा प्रश्न.
तोतया कविता लिही
वाचका कविता वाच
वाच का कवि तावाच
वाचकाक विता वाच
वाच काकवी तावाच
वा चकाक वितावाच
पृथ्वी अजून ४-५ अब्ज वर्षांनी नसेल.
सूर्यही मग रेड जायंट बनल्यावर
शेवटी एक बटुकनाथ तारा बनून विझून जाईल.
मग एके दिवशी कोणीच नसेल-लिहायला किंवा वाचायला.
त्यापेक्षा हे बरं.
==================
भूतकाळातील आस्वल्य.
वाचका कविता वाचवाच का कवि
भयंकर आवडल्या गेलेला आहे हा प्रकार. याला चरणयमक असे म्हणतात. पंडित काव्यांत याची उदाहरणे आहेत, उदा.
पायां न मी देइन वंश सारा, पायां नमी दे इनवंश सारा |
अजून उदाहरणे नक्की आहेत, पण आठवत नाहीत. पाहून सांगतो.
याचीच नक्कल पुलंच्या गाळीव इतिहासात एक अप्रकाशित आर्या या नावाने आहे.
"कखगघङटठडणम वर्णमाला | कखगघ ङटठडणम वर्णमाला |
कख गघङट ठडणम वर्णमाला | कख गघङटठडणम वर्णमाला |" इ.इ.
याचाही बाप म्हणजे प्रतिलोम यमक. श्लोकाच्या चार ओळींपैकी पहिली ओळ उलटी केल्यास तिसरी ओळ अन दुसरी ओळ उलटी केल्यास चवथी ओळ, उदा.
वीराजते मत्त उदार पाहे
वीरा धरी शक्ति शराव साहे
हे पारदा उत्तम तेज रावी
हे सावरा शक्ति शरी धरावी || इ. अर्थ विचारू नका. मला माहिती नाही आणि सारस्वतकारांनीही त्या नागेश की विठ्ठल नामक कवीला या काडेकरूपणाबद्दल झाडला आहे.
हा असला प्रकार संस्कृतातहि आहे. विलोमकाव्य या नावाने. एक ओळ नेहमीसारखी वाचली तर रामाचे अन उलटीकडून वाचली तर कृष्णाचे वर्णन. रामकृष्णविलोमकाव्यम् या नावाने ते स्तोत्र फेमस आहे. ढवळे प्रकाशनाने प्रकाशित केलेले.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
काय सुंदर प्रतिसाद आहे.
काय सुंदर प्रतिसाद आहे.
http://www.manogat.com/node/2341 - येथे काही अलंकारांची उदाहरणे सापडतील.
उमगले स्वप्नांचे मर्म मला, ना हा परका ना अपुला
कोणी मृत्युलोकीचा योगी, अशीच लहर म्हणून आला
असाच पळभरासाठी टेकला, शेकत गर्भाची धुनी...
धन्यवाद.
धन्यवाद.
माहिष्मती साम्राज्यं अस्माकं अजेयं
+१
नवकवितेपेकक्षा प्रतिसाद सरस!!
(बाकी, अपचन झाल्याची स्मायली)
(No subject)