विज्ञान

आयुर्वेदाची शास्त्रीयता – भाग ५

आयुर्वेद ही जिवंत आणि नवीन धुमारे फुटणारी ज्ञानशाखा आहे.

आयुर्वेदाची शास्त्रीयता – भाग ४

आयुर्वेदाची शास्त्रीयता – भाग ४

डॉ. विष्णू जोगळेकर

या भागात आपण आयुर्वेदातील कोणत्याही गोष्टीतले तथ्य कसे तपासले जाते या विषयाचा शेवटचा भाग पाहणार आहोत. पुढील भागापासून वाचकांनी उपस्थित केलेल्या मुद्द्यांवर चर्चा होईल.

गेल्या भागापर्यंत आपण प्रत्यक्ष शब्द आणि अनुमान ही प्रमाणे पाहिली. या भागात तीन गोष्टींचा विचार प्रस्तुत केला आहे.

  • हेत्वाभास
  • उपमान
  • युक्ती

हेत्वाभास

आयुर्वेदाची शास्त्रीयता – भाग २

मागच्या लेखात आपण पाहिले की आयुर्वेदात सिद्धांत हे चार प्रमाणांवर आधारित आहेत. या लेखापासून त्यातल्या प्रत्येक प्रमाणाची बलस्थाने आणि मर्यादा पाहू. ह्या लेखात प्रत्यक्ष प्रमाण पाहू.

आयुर्वेदाची शास्त्रीयता – भाग १

आयुर्वेद हे छद्मशास्त्र किंवा सूडोसायन्स आहे असे आरोप जगभरातील अनेक देशांमध्ये वारंवार झाले आहेत. आयुर्वेद सत्य कशा पद्धतीने पारखतो?

सममित आकृतींचा शोध - भाग ३

तीन मितींच्या अवकाशातच थांबून राहणे गणितज्ञांना रुचत नाही. चार किंवा उच्चतर मितींच्या विश्वातील सुसम आकृती शोधू पाहिल्या तर गणिती जगतातील एक अद्भुत असमतोल सापडतो.

धाग्याचा प्रकार निवडा: : 
माहितीमधल्या टर्म्स: 

सममित आकृतींचा शोध - भाग २

दोन मितींच्या प्रतलावर, म्हणजे कागदावर, पूर्णतः सममित अशा वेगवेगळ्या आकाराच्या अनंत चित्राकृती काढता येतात. तीन मितींच्या अवकाशात पूर्णतः सममित अशा किती घनाकृती बनवता येतात?

धाग्याचा प्रकार निवडा: : 
माहितीमधल्या टर्म्स: 

सममित आकृतींचा शोध - भाग १

एकाचसारखे दिसणारे अनेक भाग सुसूत्रपणे जोडून एखादी आकृती बनली असेल तर ती सममित (symmetric) असते. प्राचीन काळापासून मानवप्राणी सममित आकृतींकडे आकृष्ट झाला आहे. अशा सममित आकृतींचा शोध घेणारी एक लघुलेखमाला.

धाग्याचा प्रकार निवडा: : 
माहितीमधल्या टर्म्स: 

पृथ्वीच्या स्थितीगतीत बदल केल्यास

पृथ्वीच एखाद्या मोठ्या ग्रहाचे उपग्रह असल्यास....

xxx

धाग्याचा प्रकार निवडा: : 
माहितीमधल्या टर्म्स: 

अस्टेरॉइड २०१२DA१४

धाग्याचा प्रकार निवडा: : 
माहितीमधल्या टर्म्स: 

आपण सारे अवकाशयात्री

तुम्हाला मनातून अंतराळ वीरांचा हेवा वाटत असेल. लहानपणी अनेक स्वप्ने असतात. त्यापैकी एक म्हणजे अंतराळवीर होण्याचे! जुल व्हर्नचे ‘चंद्रावर स्वारी’ पुस्तक वाचले असणारच. पण पुढे मोठे झाल्यावर तुम्ही अंतराळवीरांच्या ट्रेनिंगची चित्रफित बघितली असेल किंवा हॉलीवूडचे चित्रपट बघितले असतील. मनातल्या मनात तुम्ही विचार केला असेल, “नको रे बाबा, त्यापेक्षा आपला ९ ते ५ जॉब चांगला आहे.”
पण....
तुम्हाला कदाचित कल्पना नसेल पण आपण सगळेच अंतराळवीर आहोत! तुम्ही, तुमची प्रिया पत्नी, चिरंजीव गोट्या, शेजारचे काका-काकू, सोसायटीचा वॉचमन? येस, तो सुद्धा.
आणि आपले अंतराळयान आहे पृथ्वी.

धाग्याचा प्रकार निवडा: : 
माहितीमधल्या टर्म्स: 

पाने

Subscribe to RSS - विज्ञान