Skip to main content

गन कंट्रोल अर्थात बंदूक नियंत्रण लॉबी आता भारतातही

दुसर्‍या एका धाग्यावर बंदुकीच्या परवाना धारकांची कैफियत आपण वाचली. भारतात बंदुक वापरणं खूप अवघड आहे हे आपल्याला माहिती आहेच. त्यात हे असले परवाने घ्यायला लागल्यामुळे वापर अजुनच अवघड होतो. टीव्ही किंवा अगदी प्रार्थमिक बातम्या, सिनेमे पाहिले तरी आपल्याला हे समजेल की अमेरिकेत बंदुकीचा वापर सढळ होतो. बंदुकीच्या वापरावर नियंत्रण आणू नये असं तिथे साक्षात संविधान सांगतं. आपल्या कॉन्स्टिट्युअंट असेंब्लीला हे का नाही सुचलं असा प्रश्न साहाजिक आहे. आता ओबामासारखे बंदुक नियंत्रक बंदुकीच्या वापरावर नियंत्रण आणण्याचा प्रयत्न करत असतात. पण त्यांचे दिवस आता भरत आले आहेत. आपल्याकडे आता 'मिनिमम गव्हर्नन्स' या घोषणेखाली आलेलं नवं सरकार हे बंदुक नियंत्रण शिथील करेल अशी आशा आहे.
तर, जेव्हा ते शिथील होइल तेव्हा, भारतातही बंदुक भरपूर वापरली जाइल. तो वापर नीट व्हावा यासाठी काही गाइडलाइन्स आम्ही तयार करत आहोत. वेगळी गन कंत्रोल लॉबी आपल्याकडे तयार होऊ नये यासाठी आपणच ती आधी तयार करू.

या लॉबीने काही बंदुकवापराची काही तत्वे तयार केली आहेत.या यादीत भर टाकल्यास आम्ही ते नक्की विचारात घेऊ.

१. बंदूक रेग्य्लरली स्वच्छ करावी. अस्वच्छ बंदूक खराब होऊ शकते.
२. बंदूक वापरायची असेल तेव्हाच बाहेर काढावी.
३. फॉरिन बनावटीच्या (विशेषतः अफ्रिकन) बंदुकांशी तूलना करू नये. बंदुकीने तिचे कर्तव्य नीट बजावल्याशी मतलब.
४. शिकार न जमल्यास बंदुकीला दोष देऊ नये. शिकार येईना बंदुक वाकडी अशी म्हण तयार होईल नाहीतर.
५. बंदूक चाल्वण्याची शॅडो प्रॅक्टीस फार करू नये. नाहितर ऐन शिकारीला बंदुक बंद पडेल.
६. सिगारेटच्या धुरानं शिकार लवकर येते असं काही विद्वान सांगतील. पण त्याचा फार वापर करू नका. फार धुरानं बंदूक चालेनाशी होते.
७. दोन बंदुकधारी एकमेकांची शिकार करतायत असं कधी कधी दिसू शकतं. त्यात अचंब्यासारखं काही नाही.

नितिन थत्ते Tue, 05/01/2016 - 14:08

क्र. ७ पुढे चालू

एका बंदूकीने दुहेरी शिकार किंवा दोन सावजेच ('वर्मावर बोट' ठेवून वगैरे) एकमेकांची शिकार करताना दिसली तरी अचंबित होऊ नये.
काहीवेळा सावजेच खेळण्यातल्या बंदुकींनी खेळताना दिसतील.

३_१४ विक्षिप्त अदिती Tue, 05/01/2016 - 18:55

८. प्रत्येक वेळी प्रत्यक्ष बंदूक वापरण्याची गरज नसते. बंदूकीचे डोपलगांगर किंवा बंदुकीसारख्या दिसणाऱ्या इतर गोष्टी, खेळण्यांनीही काम भागवता येते.

राजेश घासकडवी Tue, 05/01/2016 - 19:07

In reply to by ३_१४ विक्षिप्त अदिती

पण तुमच्या टेक्सासातच अशा खेळण्यातल्या बंदुका पर्समधून दिसतील अशा पद्धतीने न्यायला बंदी आहे ना!

३_१४ विक्षिप्त अदिती Tue, 05/01/2016 - 19:21

In reply to by राजेश घासकडवी

अशा काही प्रकारच्या बंदुका प्रत्येक टेक्सासी माणूस बाळगून असतो; सध्या थंडीमुळे त्या गोठल्या तर त्यांना ऊबही दिली जाते. आहात कुठे?

३_१४ विक्षिप्त अदिती Wed, 06/01/2016 - 21:42

In reply to by नितिन थत्ते

बरोबर आहे तुमचं. पण बंदुकांचा नुस्ता विषयच निघाला की भयकंपित होऊन काही समजेनासं होतं हो.

राजेश घासकडवी Tue, 05/01/2016 - 19:44

मला काही प्रश्न आहेत. त्या दुसऱ्या लेखावर विचारले होते, पण उत्तरं मिळाली नाहीत म्हणून इथे विचारतो.

एक म्हणजे आपल्याकडची पिस्तूल दाखवून मुलींना इंप्रेस करता येतं का? मी गॅंग्ज ऑफ वासेपूर नावाच्या सिनेमात एक गाणं ऐकलं होतं. त्यात तसे उल्लेख होते म्हणून विचारतो आहे.

दुसरा म्हणजे संभाजी महाराजांच्या तलवारीचं वजन चाळीस किलो की साठ किलो होतं म्हणतात, तसं विशेष वजनदार पिस्तुलं बाळगणारांचा इतिहासात काही उल्लेख आहे का?

तिसरा म्हणजे पिस्तुल बाळगण्याने ते बाळगणारावर काही हल्ले वगैरे होतात का? तसं होत असेल तर कारणीभूत असलेलं हे कारण नाकारण्याचा अट्टाहास होतो का?

आदूबाळ Tue, 05/01/2016 - 23:28

In reply to by अनुप ढेरे

बहुदा (उखळी) तोफा. म्हणजे एका उखळ/वाटीसदृश भांड्यात दारुगोळा भरायचा, आणि त्यावर दगडगोटे इ० भरून पुढूनच बत्ती द्यायची. मग मागून डागायच्या तोफा आल्या असाव्यात. मग मॅचलॉक बंदुका आणि मग ट्रिगर असलेल्या फ्लिंटलॉक बंदुका.

कुंदा गजानन फु… Wed, 06/01/2016 - 00:55

सिनेमातल्या बंदुका खर्‍या असतातच असं नाही. आपली बंदूक सिनेमातल्या बंदुकीपेक्षा उणी वाटली तरी त्याबद्दल दुःख करु नये.

ऋषिकेश Wed, 06/01/2016 - 09:19

- प्रत्येकाची बंदूक वापरायची वेळ व पद्धत वेगळी असते. त्यामुळे इतरांच्या पद्धती दिसल्याच तरी त्याचा अवलंब आपल्याला तसाच करता येईल या भ्रमात राहून दु:ख करू नये
- बंदुंकींचा नियमित वापर करणेही आवश्यक आहे. अगदीच शिकार मिळाली नाही तर मात्र अंधारात (किंवा तो ही मिळाला नाही तर उजेडातही) शॅडो प्रॅक्टिस करायला कचरू नये.
- काही प्राणी शिकारीसाठी नसतात हे लक्षात ठेवावे. दिसला प्राणी की उचलली बंदूक असे करू नये.
- वापर करत नसताना बंदूक व्यवस्थित बंद करून ठेवावी. काही वेळा उत्तम शिकार नजरेस पडली तरी शिकारीचीही एक वेळ आणि माहौल असतो ते लक्षात ठेवावे.
- उघड्यावर शिकार करणे बहुतांश देशांत गुन्हा आहे हे लक्षात ठेवावे.

नितिन थत्ते Wed, 06/01/2016 - 09:25

In reply to by ऋषिकेश

>>- काही प्राणी शिकारीसाठी नसतात हे लक्षात ठेवावे. दिसला प्राणी की उचलली बंदूक असे करू नये.

शिवाय अमुक प्राणी शिकारीसाठी नाही असं कुठे लिहिलेलं नसलं तरी शिकार केल्यास शिक्षा होऊ शकते.

ऋषिकेश Wed, 06/01/2016 - 09:35

In reply to by नितिन थत्ते

होय की! हा एक नियम राहिलाच
- शिकार ही केवळ शिकारीसाठी राखीव असणार्‍या जंगलात करावी. अनेक मोठ्या शहरा/गावांजवळ अशी जंगले असतात. अन्यथा उर्वरीत भागांत जबरदस्तीने शिकार करणे बेकायदेशीर व अनैतिक मानले जाते.

ऋषिकेश Wed, 06/01/2016 - 11:58

In reply to by नितिन थत्ते

मी तर ऐकलंय बंदुकीत हजारो गोळ्या असतात आणि मशीन-गन सारखा त्यांचा वर्षाव होतो. पण शिकारीसाठी योग्य निशाण्यावर मारलेली एकच गोळी पुरते व आवश्यक असते

मेघना भुस्कुटे Wed, 06/01/2016 - 14:32

मुळात बंदुका नसल्या म्हणून काही बिघडत नाही, हे शिकारीची आवड असणार्‍यांनी लक्षात ठेवलं पाहिजे. जातीच्या शिकार्‍याला बंदूक नसली, तरी सावज टिपता येतंच.

ऋषिकेश Wed, 06/01/2016 - 14:41

In reply to by मेघना भुस्कुटे

काहीही हं मे!
बंदूक नसली तर सावजाला चुचकारता येईल, गंडवता येईल, त्याला अगदी वश करून घेता येईल. हाताचा वापर करून शिकारीचा प्रयत्न करता येईलही पण बंदूक नसली तर जे काही होईल त्याला शिकार म्हणता येणार नाही.

अर्थात दोन सावजांनी एकमेकांची केलेली शिकार यातून वगळावी लागेल, मात्र त्यांच्या शिकारीची प्द्धतच वेगळी असल्याने सामान्य पद्धतीबरोबर त्याची तुलना करता येणार नाही.

नंदन Wed, 06/01/2016 - 14:55

In reply to by ऋषिकेश

पण बंदूक नसली तर जे काही होईल त्याला शिकार म्हणता येणार नाही.

'गनि'मी काव्याचा (काव्य/कावा - टेक युअर पिक!) संदर्भ ध्यानी न घेतल्याबद्दल निषेध! ;)

मेघना भुस्कुटे Wed, 06/01/2016 - 15:05

In reply to by ऋषिकेश

शिकारीच्या व्याख्या बदला हो. बंदुकांची फ्याक्टरी चालावी म्हणून हेल्मेटी व्याख्या बदलण्याचा सनातन डाव आहे हा.

प्रथमेश नामजोशी Fri, 08/01/2016 - 11:13

In reply to by ऋषिकेश

मात्र त्यांच्या शिकारीची प्द्धतच वेगळी असल्याने सामान्य पद्धतीबरोबर त्याची तुलना

ऋ, असं नाही हा बोलायचं. सगळ्या पद्धती सामान्यच असतात. ही सामान्य, ती अतीसामान्य, ती असामान्य असं डिस्क्रिमिनेशन चुकीचं आहे हे काय माहित नाही होय तुला?! शिकार्‍याला आणि सावजाला रोलची अदलाबदल करत शिकार शिकार खेळायचं असेल तर खेळू द्यावं. तसा तू पुरोगामी आहेस. फक्त तो 'सामान्य' शब्द.. हं! ;)

नितिन थत्ते Wed, 06/01/2016 - 14:41

In reply to by मेघना भुस्कुटे

सावज हे बंदुक चालवण्यासाठी टिपायचं असतं. नुसतं सावज टिपण्याला काही महत्त्व नाही.

रुची Wed, 06/01/2016 - 21:25

'प्राचीन भारतातल्या शिकारी परंपरा' हा प.पु.वा.वा. बापट यांचा ग्रंथ वाचा आणि मग बोला. आपल्या प्राचीन इतिहासात बंदूका होत्या (आणि बाणही होते...अधिक प्रभावी!), शिकार होती, शिकारी होते, सावजं होती आणि शिकारीच्या असंख्य सोप्या आणि अवघड तंत्रांचा सखोल अभ्यासही होता. अर्थात परकीयांचे अनुकरण करून आपल्या इतिहासाचं आणि परंपरांच महत्व विसरायचं हे नेहमीचंच आहे म्हणा.

राजेश घासकडवी Thu, 07/01/2016 - 20:49

गोळी झाडल्यावर बंदुकीतून धूर निघत राहातो, त्याला स्मोकिंग गन असं म्हणतात. अशा धुराचे कण कपड्यांना चिकटून राहिले तर ते शिकाऱ्याविरुद्ध पुरावे म्हणून वापरले जाऊ शकतात. एका माजी अमेरिकन प्रेसिडेंटला अनुभव आहे याचा.

काही सावजं मेली एक गोळी झाडून मरत नाहीत...

३_१४ विक्षिप्त अदिती Fri, 08/01/2016 - 03:46

In reply to by अनुप ढेरे

परवान्याविना शिकार हा गुन्हा.

आता म्हणाल की शमा-परवान्यातला परवाना का? नाही. दारू पिण्याचा जसा विशिष्ट परवाना लागतो तसा शिकार करण्यासाठीही विशिष्ट परवाना काढणं समाजमान्य आहे. नाहीतर गेल्या वर्षी त्या कोणत्याश्या सिंहाची शिकार करणारा तो इसम कोण ... बराच बदनाम नव्हता का झाला!

ऋषिकेश Fri, 08/01/2016 - 12:04

ओबामांना बंदुकींच्या वापरावर नियंत्रण हवेय तर हिलरींना सगळ्यांच्या बंदूका काढून घ्यायचायत असा घणाणाती आरोप करत "मेरी बंदूक मै नही दुंगा!" अशी गर्जना ट्र्म्प साहेबांनी केलीये म्हणे

नितिन थत्ते Fri, 08/01/2016 - 22:26

>>शिकार येईना बंदुक वाकडी अशी म्हण तयार होईल नाहीतर.

लहानपणीच्या चुकांनी बंदूक वाकडी होते असं बंदूक दुरुस्ती केंद्राच्या जाहिरातीत वाचलं होतं.

३_१४ विक्षिप्त अदिती Fri, 08/01/2016 - 22:54

In reply to by आदूबाळ

स्क्रू वापरण्याआधी भोक पाडावं लागतं. चुका न वापरण्यासाठी आधी त्याची सोय करावी.

ऋषिकेश Mon, 11/01/2016 - 08:32

काहि अहिंसक व्यक्तींना शिकारच आवडत नाही किंवा काही शिकार्‍यांना आपण सावज असल्यासारखंच वाटत असतं. त्यांच्यासाठी बंदूक सरेंडर करायचाही ऑप्शन हल्ली मिळतो. जी गोष्ट वापरायचीच नाही आणि नकोशी वाटते त्यांना ही सोय प्राप्त झाल्यामुळे समाधान वाटते.

अनुप ढेरे Mon, 11/01/2016 - 11:25

आजकाल उमेरिकेत ओपन कॅरी नामक प्रकार सुरू झालेला आहे म्हणे! हिरव्या देशात वास्तव्यास असणार्‍या सदस्यांनी प्लीज प्रकाश टाकावा यावर.

अनु राव Mon, 11/01/2016 - 12:24

जवळजवळ प्रत्येक वेळेलाच बंदुकधारी शिकार्‍याला आपण शिकारी आहोत असे वाटत असते. खरे तर ते उलटे असते, खरे शिकारी सावजांची रुपे घेतात आणि स्वताला शिकारी समजणार्‍या बंदुकवाल्याला सावज बनवतात.

पण ह्या सावजांचे रुप घेतलेल्या खर्‍या शिकार्‍यांचा मनाचा मोठेपणा हा की ते बंदुकधारी सावजाला आपण शिकारी असल्याचा खोटा का होईना पण आनंद मिळवून देतात.

ऋषिकेश Mon, 11/01/2016 - 14:42

In reply to by अनु राव

अच्छा म्हणजे सावज आहोत असे भासवणारा डु आयडी काढतात होय! तरीच इतक्या आत्मविश्वासाने वाक्य आलंय :प

चिमणराव Mon, 11/01/2016 - 14:05

किती तो समंजसपणा!
गेला अडकित्ता कुणीकडे?
अमुक एक भारी वजनाची तलवार बडोद्यातल्या एका संस्थानिकाकडे होती म्हणतात.त्यांना निरनिराळ्या कारमधून जाऊन शिकार करण्याचा नाद होता.कस्स काय जमतं ?

धर्मराजमुटके Thu, 14/01/2016 - 21:57

बंदूक रेग्य्लरली स्वच्छ करावी ?

म्हणजे ती कशी काय ? ती स्वतःच साफ करुन घ्यायची की आणखी कोणाकडून ? शिवाय चांगल्या बंदुकीला साफ नाही केले तरी अमूक वेळेनंतर ती स्वतःच साफ होते अशा काही सेल्फ हिलींगवाल्या बंदुका देखील असतात म्हणे.

बंदूक वापरायची असेल तेव्हाच बाहेर काढावी.

हे बरोबर. पण वापरायची असेल तेव्हाच बाहेर काढायची की बाहेर काढल्यावर तिचा वापर करायचाच करावा याबद्द्ल संभ्रम आहे.

फॉरिन बनावटीच्या (विशेषतः अफ्रिकन) बंदुकांशी तूलना करू नये. बंदुकीने तिचे कर्तव्य नीट बजावल्याशी मतलब.

हे लाखमोलाचे. उगाचच न्युनगंड येतो.

शिकार न जमल्यास बंदुकीला दोष देऊ नये. शिकार येईना बंदुक वाकडी अशी म्हण तयार होईल नाहीतर.

पण शिकार न जमल्यास आजुबाजुचे लोक बंदुकीवरच शक घेतात. आता तुमच्या लेख त्यांच्या तोंडावर फेकून मारता येईल.

बंदूक चाल्वण्याची शॅडो प्रॅक्टीस फार करू नये. नाहितर ऐन शिकारीला बंदुक बंद पडेल

काहीही हं श्री ! उलट प्रॅक्टीस मेक्स बंदूक परफेक्ट हा सुविचार तुम्ही वाचला नाही वाटतं !

सिगारेटच्या धुरानं शिकार लवकर येते असं काही विद्वान सांगतील. पण त्याचा फार वापर करू नका. फार धुरानं बंदूक चालेनाशी होते.

अगदी उत्तम निरिक्षण. मागे कोणत्यातरी मासिकात एक डॉक्टर सेम टु सेम सांगत होते.

दोन बंदुकधारी एकमेकांची शिकार करतायत असं कधी कधी दिसू शकतं. त्यात अचंब्यासारखं काही नाही.

होय. होय. आणि अशा शिकारीत वावगं काही नाही असं समाजमत तयार होतय खरं !

अनुप ढेरे Tue, 15/03/2016 - 11:14

अमेरिकेत रिपब्लिकन पार्टीच्या चर्चेत उमेदवारांच्या बंदुकांच्या लांबीची चर्चा झाली असं वाचलं. =))
गंमत जंमत बरीच चालते दिसते डिबेट्समध्ये

राजेश घासकडवी Tue, 15/03/2016 - 19:52

In reply to by ३_१४ विक्षिप्त अदिती

त्यांच्यापैकी काही जणांच्या बोटांची लांबीही कमी आहे असं म्हटलं जातं. बोटाची लांबी कमी असेल तर योग्य प्रकारे ट्रिगर दाबता येतो का?

३_१४ विक्षिप्त अदिती Tue, 15/03/2016 - 22:11

In reply to by राजेश घासकडवी

सध्या डॉनल्डकाका ट्रंप त्यांच्या समर्थकांसमोर शाब्दिक ट्रिगर दाबत आहेत; समर्थक बोटांची लांबी कितीही असली तरी कोपरं वापरत आहेत, असं दिसतंय. थोडक्यात, सध्या ट्रिगरचा उपयोग होत नाहीये.

गब्बर सिंग Wed, 16/03/2016 - 04:42

I have a very strict gun control policy: if there's a gun around, I want to be in control of it. ______ Clint Eastwood

---

सर्वात शेवटी जगातला सगळ्यात विनोदी क्वोट - I believe the gun has no power at all. _________ Malala Yousafzai

.शुचि. Mon, 25/04/2016 - 19:07

ओह शूट हा धागा आता कळला मला. ;)
___
मलाही एक प्रश्न आहे - बंदूकधारकांना त्यांच्या बंदूकीला काही लाडाचे नाव ठेवलेले आवडते असे काही आहे का?
जसे "हाऊ टू लुझ अ गाय इन १० डेज" मध्ये हिरॉइन नाव ठेवते - "प्रिन्सेस सोफिया" =)) आणि त्या नावाने हिरोचा एकदम विरस होतो व त्याची शिकारीची इच्छाच मरते. :D