बागकामप्रेमी ऐसीकर : ३

आम्ही सध्या आठवड्यातून एकदा तरी पेस्तो वापरून सँडविच खातोय. ही एवढी पानं त्यात सहज संपतील.

चिलगोजा म्हणजे काय? मी पिकान (pecan) आणि काजू वापरून बनवलं. स्वस्त आणि मस्त. पाईनचे दाणे फारच महाग आहेत.

फक्त पानं फ्रीज होतात का?

मैं तो रस्ते से जा रहा था
भेलपूरी खा रहा था
मैं तो लडकी घुमा रहा था...||२ दा||

स्युडो मिर्ची लगी तो मैं क्या करूँ?

साधारण दीड महिन्यापूर्वी पेरलल्या वांग्याला अजूनही फक्त सहा-सात पानं आहेत. त्यातली नवीन तीन पानं "अमेरिकन" आकाराची झालेली आहेत, पण उंची तीन-चार इंचाच्या वर नसेल.

आता जरा 'थंड' होईल या आशेवर मटार पेरलेले आहेत. आधी ते बाहेर, गॅलरीत ठेवले तर काही बियांवरच खारींनी डल्ला मारला. आठ बियांमधून एक रोप आलं तर त्यांचा शेंडा कुरतडलेला दिसतो आहे. पण तरीही काही पानं दिसत आहेत. त्यामानाने घरात लावलेली रोपं चटकन उगवली आणि वाढत आहेत. सध्या पाणी पिण्याच्या प्लॅस्टीकच्या (साधारण ३०० मि.ली. आकाराच्या) पेल्याच्या बुडापर्यंत मुळं पोहोचलेली दिसत आहेत. ही रोपं तीन आठवड्यांची. कमाल तापमान ३२ अंश सेल्सियसच्या खाली उतरलं की मग ती बाहेर काढेन असं म्हणत्ये. तोपर्यंत घरातच ती बऱ्यापैकी मोठी होतील आणि खारींना फार स्वारस्य राहणार नाही अशी आशा आहे. मधल्या काळात, हौस आलीच तर स्वस्त (मस्त का नाही ते समजेलच) कार्बन फायबर आणून त्याचे सांगाडे बनवून झाडांवर जाळी टाकता येईल का, याचाही विचार करते आहे. याच काड्यांवर मटारचे वेलही चढवता येतील.

(सध्या, अंदाजे हिशोबानुसार केलेल्या खर्चाच्या दोन टक्के रक्कम खाऊन झाली.)

आमची मिरचीची रोपं अजुन मिरचीच्याच आकाराची आहेत, वाढतच नाही, बहुदा स्युडो-मिरची असावी.

ओह मग ठिके.
माझ्याकडे लावलेल्या मिरचीचेही तसेच झालेय. मलाही कळेना. चला म्हंजे या अशाच स्लो वाढतात बहुदा. वाढुदेत आरामात, काय घाईये!

प्रत्येक कुंडीत एक फळभाजी, एक पालेभाजी अथवा मूळ-भाजी आणि जमल्यास एक छोटे हर्ब / फुलाचे झाड लावायचा विचार आहे:

सुचवल्याबद्दल धन्यवाद, 'मटार - पालक - मुळा' हे कॉम्बिनेशन मला डुएबल वाटत आहे, मीही प्रयत्न करेन.

पण टोमॅटो वगैरे कधीच (यशस्वी रित्या) लावले नाहीत,

आंगणातल्या मातीत प्रचंड काळ्या मुंग्या झाल्याने सगळ्याच रोपांच्या मुळांच नुकसान झालं, त्यामुळे आता रोपं काढून मातीत मुंग्यांची(किटक-रेसिस्टंट) पावडर मिसळणार आहे(येत्या १५ दिवसात वगैरे), त्यामुळे टोमॅटोची सगळी रोपं मेली, मिरच्या वाढत आहेत, सध्या दिड-वित हि प्रगती आहे.

पाऊस कमी झाल्याने मॉइश्चर थोडे कमी होईल मग काही प्रयोग करता यावेत.

तुमच्या चवळीच्या वेलीला शेंगा आल्या का? साधारण २ आठवड्यांपूर्वी माझ्या फरसबीच्या वेलीला फुलं येऊन शेंगाही लागल्या आहेत.

मानवी बटाट्याचे हातपाय चांगले दणकट दिसताहेत! मी त्या हिमवादळाचे फोटो फेसबुकवर पाहिले, बरेच नुक्सान केले असावे.

गेल्या शनिवारी आम्ही (चार चौघं हौशी माळी मंडळी) स्थानिक बियाण्यांचा एक उत्सव आयोजित केला होता. परसबाग सुरू करण्यासाठी एक छोटेसे प्रशिक्षण शिबिर, कंपोस्टिंग आणि सेंद्रीय शेतीबद्दल माहिती, आणि बियाण्यांची विक्री. धमाल प्रतिसाद मिळाला. लोकांना एकूण भाज्यांवर लावल्या जाणार्‍या विषारी कीटनाशकांबद्दल खूप काळजी आहे, पण पर्यायांबद्दल नीट माहिती नाही, स्वत: भाज्या उगवायची इच्छा आहे पण कसे-काय ते माहित नाही हेच ठासून दिसले. देशी बियाणे, पालेभाज्या, वगैरेंची चांगली विक्री झाली. सर्वात आनंददायी म्हणजे कित्तेकांनी घरातील ओला कचरा जिरवून कंपोस्ट करायचा प्रयत्न केला होता, पण वास-आळ्या-चिलटांमुळे सोडून दिला होता. एका-दोघांनी आम्हाला कंपोस्टिंग आणि परसबागेबद्दल त्यांच्या हौसिंग सोसायटीत शिबिर घ्यायला बोलावलंय. बाग राहिली पुढे, दोन-ती मोठ्या सोसायट्यांनी ओला कचरा जिरवायची जबाबदारी घेतली तरी या शहरावर खूप उपकार होतील :-) एकूण मला हे सर्व बघून खूपच हुरूप आला. मला चांगले गांडूळ-खत आणि तांदूळ आणि गहू सेंद्रीय पद्धतीने उगवून विक्री करणारा एक स्थानिक शेतकरी भेटला. इथल्या काही देशी सुगंधी तांदळाच्या खिरीची चव काही औरच असते!

मलाही बटाटे लावून पहायचे आहेत. एक मोठं ज्यूटच पोतं आणून त्यात लावायचा विचार आहे, पण आधी तीन-चार डोळेवाल्या बटाट्यांना मोड आणायला हवी.

तुमच्या बागेतल्या झाडांचे फोटो टाका की!

ओवा आणि सेलरी दोन वेगवेगळी झाडं आहेत ना?

जरा फोकस बदलून भेंडीच्या फोटूत दिसणार्‍या पारिजातकाच्या फुलांचा फोटो टाका राव. भेंडी नेहमीच बघतो, पारिजातकाच्या फुलांना ओंजळीत घेऊन अनेक दशके झाली आता. किमान फोटो बघूनतरी समाधान मानीन म्हणतो.

मिरच्यांची रोपे वितभर उंच तर झालीयेत पण आता काही मोजक्या पानांवर लहानशी भोके दिसताहे.

सेम हिअर, त्यासाठी कडुनिंबाचा रस किंवा हर्बल औषध फवारुन बघा, मी तेच करतो आहे, त्याने सध्यातरी फार फरक पडत नाहिये.

एखादा फोटो डकवता येईल का?

ता.कः हो, मी देखील बियर एका कपमधे जवळ ठेवून पहावा असे वाचले आहे. दोन-तीन सुकी मिर्ची-लसूण-कांदा लिटरभर गरम पाण्यात रात्रभर भिजवून सकाळी पानांवर फवारा मारून देखील पाहता येईल.

माझेही बागकाम संपल्यात जमा आहे. जमल्यास मीही लसूण पेरून बघते आता. यावर्षी पुढच्या वर्षीकरता काही रोपे कलम करायची असा मनसुबा होता, पण जमले नाही. अजूनही वांगे, फरसबी आणि भोपळी मिरची येते आहे बागेत. ते बहुदा शेवटचे पीक असेल.
यावर्षी याशिवाय घरचे टोमॅटो, अळू, मिरची, चवळी व कांद्याची पात खायला मिळाली.

बदकरुपी बटाट्याला छोट्या गाजराची सोंड लावून गणपती बनव.

माझा एक टोमॅटो अतिपावसाने गेला. तीन-चार टोमॅटो धरले होते, पण पुढे काहीच मिळालं नाही. पुढच्या वर्षाकरता धडा तरी मिळाला. अजून दोन चेरी टोमॅटो व्यवस्थित आहेत. एकाला बरीच फुलं लागली आहेत. (या झाडावर आधी बुरशी येऊन वाढ अगदीच खुंटली होती.)

बेझिल अजूनही भरपूर आहे. मटारची बहुतेकशी रोपं खारींनी खाल्ली, पण अजूनही दोन टिकून आहेत. हवा आता थोडी थंड होत्ये, पण दोन दिवस गुलाबी थंडी पडल्यावर आता पुन्हा आठवडाभर ३०^० से पर्यंत तापमान असेल. खारींनी खाल्लेल्या मटारच्या कुंड्यांमध्ये बीट पेरायचा विचार आहे. ते खारींनी खाल्लं नाही तर काहीतरी मिळेल. वांग्याची झाडं दीड-दोन फूट वाढली आहेत. पाकीटावर लिहिल्यानुसार ऑक्टोबरच्या शेवटी वांगी यायला पाहिजेत, पण अजून फुलांचाही पत्ता नाहीये.

कंपोस्ट करायला लागल्यापासून घरातून बाहेर जाणारा कचरा निम्म्यापेक्षाही कमी झाला आहे. ते सुद्धा आता चाळायला तयार आहे असं दिसतंय, दिवाळीनंतर तो उद्योगही करेन.

---

इथे प्रतिसाद लिहून बाहेर डोकावले तर उरलेली दोन मटारची रोपं गायब. यापुढे मटार लावणार नाही. किंबहुना खाणेबल पाला वाढवणं कठीण दिसतंय. पण मेथी कडवट असते त्यामुळे प्रयत्न करेन म्हणत्ये.

पहिला फोटो खास आवडला.
दोन प्रश्नः
१. मटार हिवाळ्यात घेतात ना? असं ऐकलं आहे. तुम्ही उन्हाळ्यात घेतलीत तर कशी आली? कदाचित तुमच्याकडे बर्फ पडतो म्हणून घेतली असावीत.
तुम्ही कुठल्या झोनमध्ये रहाता? (अगदी तुम्ही कुठे रहाता असं डायरेक्ट कसं विचारणार म्हणून झोन विचारतोय!!) :)
२. लसूण तयार व्हायला जवळजवळ वर्ष लागतं असं ऐकून आहे, तुमचा अनुभव काय आहे?

वाह, छान पिक आलंय! एका बटाट्याचे साधारण किती बटाटे येतात? मला यंदा लावून पहायचाय. सिमेंटच्या मोठ्या पिशव्या येतात त्यात लावून बघायचं म्हणतेय, म्हणजे वाढेल तशी माती घालून झाकता येईल आणि पिशवीचे गुंडाळे सोडता येतील. सध्या घरातल्या एका बटाट्याला चांगले डोळे आलेत, तोच पेरला तर किती येऊ शकतात?

टोमॅटो आणि वांग्यांचे कोंब चांगले फुटलेत - पुढच्या आठवड्यात काही दिवस गावाला जायच्या आधी त्यांना मोठ्या कुंडीत हलवून काही बीन्स आणि पालेभाज्या लावणार आहे - मेथी, पालक, आंबट चुका, चाकवत, पिडिङ (हिला इथे छोटी मेथी पण म्हणतात)... परत येईपर्यंत सगळे जीवंत राहील याची आशा आहे.

तुम्ही कुठल्या झोनमध्ये रहाता? :-) हिवाळ्यात शेती करताय म्हणजे कॅलिफोर्निया रहाता वाटतं!
गरम हवामानात रहात असाल तर बीट्स, स्विस चार्ड, पालक, मटार, सोरेल हे सगळं हिवाळ्यात छान येईल. सोरेल तर लावाच, मस्त आंबटसर पातळ भाजी करता येते आणि सोरेल वगैरे शक्यतो बाजारात फार मिळतही नाही.
आणि हो..बाकी काहीही लावा पण भेंडी लावताना दहा वेळा विचार करा!

फोटो मलातरी दिसत नाहीत, काय तुझी जादूची कांडी चालव बरं!!!! :)

कोनफळ! तोंडाला पाणी सुटलं.

थंडीच्या दिवसांत ही कोनफळं बाजारात येतात. त्यांच्या साली काढण्यासाठी अनंत संयम पाहिजे. पण तेवढं काम केलं की मग जाडसर काचऱ्या करायच्या आणि तूप-जिरं-हिंगाच्या फोडणीवर परतायच्या. चवीला मीठ घातलं की त्याला थोडं पाणी सुटतं. झाकण ठेवून शिजवायचं. काट्याने एकेक तुकडा तोंडात टाकत स्वर्गसुख अनुभवायचं.