एक मासा : सुदैवी की दुर्दैवी?

नुकताच औरंगाबाद-वेरूळ-अजंठा अशा प्रवास मोहिमेवर जाउन आलो. त्या प्रवासात एक क्वचित आढळणारी गोष्ट बघितली, अंध मासा.

सकाळी लवकर पुण्याहून निघून दुपारी जेवायच्या वेळी औरंगाबादला पोहोचलो. कडकडून भूक लागली होती. शहरात शिरल्या-शिरल्या जे पहिले हॉटेल लागेल त्यात जेवून घेऊया असे ठरले. शहरात आल्यावर एक सुप्रिया नावाचे हॉटेल दिसले. ते कसे असेल ह्याची जरा चाचपणी करायला आत शिरलो माझ्या धाकट्याला घेऊन. आत भिंतींवर मोठे मोठे फिश टॅन्क्स होते, भिंतींवर म्हणजे भिंतींत कंसील्ड असलेले. माझ्या धाकट्या मुलाचा मासे हा वीक पॉंईंट आहे. लगेच त्याची ऑर्डर आली, 'इथेच जेवायचे' आणि तो एका टेबलावर जाऊन बसलाही. निमूटपणे बाहेर येऊन बाकीच्या सगळ्यांना आत यायला सांगितले.

सगळे येऊन स्थानापन्न होईपर्यंत मुलाचे मासे मोजून झाले होते. सगळ्या माश्यांना नावे देऊन त्यांचे बारसेपण झाले होते. ऑर्डर देऊन झाल्यावर मग जरा ऐसपैस बसून मीही मग मुलांबरोबर माशांना न्याहाळू लागलो. अचानक एका माशामध्ये काहीतरी वेगळेपण जाणवले. मग जरा निरखून बघितल्यावर लक्षात आले की त्याला डोळेच नाहीयेत. अंध प्राणी बघायची ही पहिलीच वेळ. डोक्याला बराच ताण देऊनही अंध असा कोणता प्राणी बघितल्याचे आठवेना.

परत परत बघून खात्री करून घेतली आणि मग मॅनेजरला बोलावून त्याच्याशी बोलून खात्री पटवून घेतली. त्याने सांगितले की जेव्हा हॉटेलमध्ये त्या माशाला आणले तेव्हा तो एकदम पिल्लावस्थेत होता. तो मासा जन्मापासून अंध आहे. मग एकदम त्या माशाची कणव आली. एकतर त्या भिंतीतल्या टॅन्कमधले बंदिस्त जीवन त्यात पुन्हा सगळा अंधार. त्याचे इतर माश्यांशी काय बोलणे होत असावे ह्याचा विचार करू लागलो आणि डोळ्यापुढे संवाद आला:

अंध मासा (एका माशाला): 'काय भावड्या कसे काय चालू आहे?, मजा आहे म्हणा तुझी. रंगीत जग बघायला मजा येत असेल नाही?'

दुसरा मासा : 'मित्रा, तू फार नशीबवान आहेस!'

अंध मासा : 'का चेष्टा करतो रे आंधळ्याची :('

दुसरा मासा : 'चेष्टा? आपल्या भाई-बांधवांना तळलेल्या, भाजलेल्या अवस्थेत आपल्या डोळ्यासमोरच मनुष्यप्राण्याकडून खाल्ले जाताना उघड्या डोळ्यांनी बघणे, तेही एकदा दोनदा नव्हे तर आपले स्वतःचे आयुष्य संपेपर्यंत, हे किती भयानक आणि जीवघेणे असते ह्याची तुला कल्पना नाही मित्रा. शाप आहे हा शाप.! तुला नशीबवान म्हणतोय कारण तुला डोळे न देऊन देवाने ह्या शापापासून मुक्त केले आहे.

हा संवाद डोळ्यापुढे आल्यानंतर मी खरंच ठरवू शकलो नाही की तो अंध मासा सुदैवी की दुर्दैवी

हाच तो सुदैवी (की दुर्दैवी?) अंध मासा ->

ह्या फोटोत हा मासा मला खरंच एकदम केविलवाणा वाटतो, एकदम अंगावर येतो हा फोटो.

हेच ते दोघे (भावड्या आणि मित्रा), संवाद करणारे मासे.